Categorie archief: fotografie

Tijdreizen met YouTube [ 3 ]

ingekleurde beelden van de Exposition Universelle in Parijs, 1900

Hoe meer tijd er verstreken is, hoe fascinerender fotografie en film voor mij worden. Een “fotografie” (oorspronkelijk werden foto’s zo genoemd) is een beeld dat door licht “geschreven” is. Een foto van honderd jaar oud is gefixeerd licht van honderd jaar oud. Een beeld dat honderd lichtjaren van ons verwijderd is, ligt nu onder onze ogen. Alsof we in de pikzwarte hemel van het verleden een ster zien oplichten. Omdat een film niets anders is dan een aaneenschakeling van foto’s kan over films hetzelfde worden opgemerkt. In de serie tijdreizen met YouTube: 124 jaar terug in de tijd naar de grote wereldtentoonstelling van Parijs in 1900.

Tijdens de wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs bestond film nog maar vijf jaar. Thomas Edison en Georges Méliès documenteerden de Exposition Universelle met dit nieuwe medium en hun geschoten materiaal is er gelukkig nog steeds. Nu het gerestaureerd en ingekleurd is, komen deze beelden van 124 jaar oud veel dichterbij.

In 1900 ontbrak een centrale attractie zoals de Eifeltoren die in 1889 nog het middelpunt van de wereldtentoonstelling vormde. Maar het publiek kon zich vergapen aan de vele wonderen van technologie. Tussen 1889 en 1900 was het hard gegaan: in 1889 was er een dynamo van 500 pk, maar in 1900 stond er een dynamo van 5000 pk opgesteld. Niet alleen het vermogen, ook de diameter was tien maal zo groot.

Paris 1900 in color, Exposition Universelle

Op de beelden zien we vooral het publiek, maar ook nieuwe technologie zoals het trottoir roulant op de Rue de l’Avenir komt letterlijk voorbij. Dit bewegende trottoir legde langs negen stations een lus van 3500 meter af over het tentoonstellingsterrein. Het was geïnstalleerd op een viaduct zeven meter boven de grond. Het moving pavement was overigens een Amerikaanse uitvinding die in 1894 was geïntroduceerd op de wereldtentoonstelling in Chicago.

Eigenlijk hoort het jaar 1900 officieel nog bij de negentiende eeuw, dus zien we hier het hoogtepunt van de negentiende eeuw. Sinds 1814 was er geen oorlog meer geweest waar alle grootmachten bij betrokken waren, de wetenschap en technologie hadden de wereld productiever en comfortabeler gemaakt en het vooruitgangsoptimisme kende geen grenzen. De bezoekers ogen opgewekt, zelfverzekerd en zien de nieuwe eeuw vol vertrouwen tegemoet, nog niet vermoedend dat de technologie 15 jaar later zich tegen hen zou keren.

Film Noirs op YouTube [ 12 ]

gezien op Cult Cinema Classics: Not Wanted (1949)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: Not Wanted van Elmer Clifton. Cinematografie van Henry Freulich.

not wantedNot wanted is een combinatie van film noir en sociaal realisme. Belangrijke kenmerken van film noir, de femme fatale in de eerste plaats, ontbreken. Terwijl kenmerken van het sociaal realisme (de alleenstaande moeder, het maatschappelijke decor, de anonimiteit van de grote stad) juist prominent aanwezig zijn.

Regisseur Elmer Clifton werd bijgestaan door Ida Lupino maar haar naam wordt in de credits niet vermeld. Haar bijdrage zal zeker niet gering geweest zijn, want Not wanted wordt verteld vanuit een vrouwelijk perspectief. Sally Forrest speelt een jonge moeder die haar kind na ongewenste zwangerschap heeft afgestaan en in Los Angeles uit wanhoop een baby uit een onbewaakte kinderwagen op straat “steelt”.

Ida Lupino’s first film as a director (which she also produced), from 1949, is a startling blend of compassion and invention. The subject is the era’s absurd taboos regarding sex. Sally Kelton (Sally Forrest), a naïve nineteen-year-old night-club waitress, falls in love with Steve Ryan (Leo Penn, Sean’s father), a tough-talking pianist with high-culture dreams, and loses her virginity to him. When Steve leaves town, Sally follows him, rejecting the courtship of a tenderhearted, hardworking wounded war veteran (Keefe Brasselle). Then she discovers that she’s pregnant, and trouble ensues. Lupino displays a documentary avidity for the details of work and play. She conveys Sally’s unworldly, impractical passion with tender, intimate closeups and intense, effects-driven subjectivity—a hallucinatory sequence in a hospital is a masterpiece of low-budget Expressionism. An incongruous yet majestic chase scene, highlighting a photogenic array of Los Angeles locations, projects the intimate melodrama onto the world stage. With Dorothy Adams, as a mother from hell.
 
Bron:newyorker.com
not wanted
Sally Forrest en Leo Penn in Not wanted (Leo Penn was overigens de vader van Sean Penn)

Bekijk deze film op YouTube

Film Noirs op YouTube [ 11 ]

gezien op Cult Cinema Classics: Whirlpool (1949)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: Whirlpool van Otto Preminger. Cinematografie van Arthur Miller.

Whirlpool

Whirlpool is een psychologisch drama waarin een echtpaar in een emotionele draaikolk terecht komt, een ervaring die vrijwel alle hoofdpersonages in een film noir treft. Een film noir die “Whirlpool” heet (of “Vertigo”) is een tautologie. Want we weten van tevoren al dat het gaat kolken en duizelen.

Het echtpaar in Whirlpool wordt gespeeld door Richard Conte en Gene Tierney. Conte speelt een psycholoog die geen weet heeft van de kleptomanie van zijn vrouw. Wanneer ze tijdens een winkeldiefstal betrapt wordt, pleit een voorbijganger, gespeeld door José Ferrer haar vrij. Maar niet zonder prijs. De vrouw krijgt nu een afhankelijkheidsrelatie met deze man die een hypnotiseur blijkt te zijn. Hij misbruikt niet haar lichaam maar haar geest door haar onder hypnose te brengen en haar verdacht te maken van moord. Haar echtgenoot is er van overtuigd dat zijn vrouw is vreemd gegaan en vervreemdt van haar.

whirlpool
José Ferrer en Gene Tierney

Vijf jaar na Laura werkte Otto Preminger opnieuw met de mooiste vrouw uit Hollywood, Gene Tierney. Het zou niet de laatste samenwerking tussen Preminger en Tierny zijn. Er volgden nog twee films Where the sidewalks ends (1950) en Advise and consent (1962).

Bekijk deze film op YouTube