Maandelijks archief: maart 2008

hoe sterk ben je?

zaterdagavond met Michaela gezien: Das Experiment (2001)

Das Experiment DVDTijdens het proces tegen Adolf Eichmann in 1961 werd de wereld geconfronteerd met wat Hannah Arendt de banaliteit van het kwaad heeft genoemd: de brave ambtenaar die kwaadaardige bevelen van hogerhand blindelings opvolgt. In diezelfde tijd publiceerde Stanley Milgram zijn onderzoeksrapport behavioral study of obedience dat gebaseerd is op een omstreden psychologisch experiment. Hij toonde daarmee aan dat de meeste mensen tot blinde gehoorzaamheid in staat zijn. De film Das Experiment is gebaseerd op een ander omstreden psychologisch experiment uit 1971 aan de Stanford University in Californië.

In een onderzoekslaboratorium wordt een gevangenis gebouwd waarin 20 mannen worden geplaatst om gevangenen en bewakers te spelen. De gevangenen worden opgesloten en moeten een aantal regels opvolgen; de bewaarders moeten de orde handhaven zonder geweld gebruiken. Iedereen is vrij om te stoppen wanneer ze willen, maar als ze dat doen, geven ze wel hun loon op. In het begin is de stemming tussen de twee groepen jolig en ontspannen. Maar langzaam aan ontstaat er ruzie, en gaan de bewakers over tot drastische straffen om hun overwicht te bewaren.
 
Bron: moviemeter.nl
Das Experiment
still uit Das Experiment

The Stanford Prison Experiment
In 1971 voerde professor Zimbardo aan de Stanford University in Californiëeen psychologisch experiment uit, dat erin bestond twintig mensen in een geïmproviseerde gevangenis te zetten. Acht bewakers, twaalf gevangenen die in principe volledig aan hun bewakers waren overgeleverd. Het experiment liep zeer snel uit de hand en moest na zes dagen worden stilgelegd, toen bleek dat de bewakers hun rol iets te ernstig namen. Ze gingen zich te buiten aan mentale vernederingen van de gevangenen, die het dan ook steeds moeilijker gingen krijgen en tekenen van depressie gingen vertonen.

Over de loop der jaren is het verhaal van dit experiment uitgegroeid tot een soort van legende – mensen vertelden het aan elkaar door, en tegen de tijd dat wij ervan hoorden, waren er al een paar doden gevallen. Het boek ‘Black Box’, waarvan ‘Das Experiment’ een verfilming is, lijkt eerder gebaseerd op de door geruchten aangedikte versie van de feiten dan op de realiteit.
( Bron: digg.be )

Abu GhraibMet de beelden van Abu Ghraib nog vers in ons geheugen, kruipt Das Experiment onder de huid. Wat gebeurt er met ons wanneer we het spel van verdrukkers en onderdrukten gaan spelen. Welke psychologische mechanismen treden in werking? Hoeveel verleiding en hoeveel vernedering kun je verdragen?
Hoe sterk ben je?

The origins of violence in a peaceful society | The Stanford Prison Experiment

kritische houding

gelezen: kritisch over Mohammed in Letter & Geest (Trouw)

In dit artikel citeert prof. Pieter W. van der Horst enkele passages uit een geschrift van Johannes Damascenus uit 740 waarin hij als apologeet van de Orthodoxe Kerk stelling inneemt tegenover de jonge islam.

Johannes van DamascusHet verhaal is dat Mohammed een vriend had genaamd Zaid. Die had een mooie vrouw op wie Mohammed verliefd werd. Toen ze eens bij elkaar zaten, zei Mohammed tegen hem: „God heeft mij opgedragen jou te zeggen dat jij van je vrouw moet scheiden.“ De vriend scheidde van haar. Enkele dagen later zei hij: „God heeft mij bevolen dat ik haar zelf moet nemen.“ Na haar genomen te hebben en echtbreuk met haar te hebben gepleegd, aldus Johannes (Damascenus), maakte hij de volgende wet: „Een man die dat wil mag van zijn vrouw scheiden. Maar als hij na de scheiding naar haar terug wil, moet eerst iemand anders met haar trouwen. Want hij mag haar niet terugnemen als ze niet eerst met iemand anders getrouwd is geweest.„
 
De wijze waarop Johannes (Damascenus) dit verhaal vertelt impliceert opnieuw dat Mohammeds openbaringen vooral werden ingegeven door uiterst dubieuze vormen van eigenbelang.
 
lees verder op website van Trouw

20 februari 2008 (wereldomroep.nl)
De Egyptische schrijver Bisnat Rashad is doelwit geworden van fatwa’s en bedreigingen vanwege haar boek Seks in het Leven van de Profeet Mohammed. Rashad wil de mythe over Mohammeds uitzonderlijke seksuele prestaties ontkrachten. Zij vindt het verhaal beledigend voor de profeet, en bovendien een slecht voorbeeld voor moslims. Rashad, die zichzelf een vrome moslima noemt, kreeg zware kritiek van islamitische leiders op een religieuze satellietzender. De mannen vaardigden een fatwa uit en noemden haar trouweloos. Zij riepen de gelovigen op haar bloed te doen vloeien, ook al mocht ze eventueel haar dwaling toegeven. Rashad vertelde aan de nieuwszender Al Arabiya dat de leiders haar boek zien als een ‘zware belediging jegens de Profeet Mohammed en zijn vrouwen’. Naar eigen zeggen heeft zij ernstige bedreigingen ontvangen.

Johannes Damascenus (676-749)

Siebrand Weitenberg

is een schilder uit Den Haag

Afgelopen twee weken heb ik mij ondergedompeld in de negentiende eeuwse landschapsschilderkunst. Ik schreef hier over landschapsschilders die aan het begin van de negentiende eeuw naar Italiëreisden. De Amerikaanse kunstcriticus Robert Hughes noemde de verhouding tussen de mens en de natuur het grote culturele project van de negentiende eeuw. Aansluitend zou je kunnen zeggen dat de verhouding tussen de mens met zichzelf (en uitvergroot: met de maatschappij) het grote project van de twintigste eeuw was. Maar de romantiek bloeit nog steeds. In januari liet ik hier een landschap van Anutosh zien. Deze week ontdekte ik op internet schilderijen van een andere ‘verdwaalde romanticus’ in de eentwintigste eeuw.

herfstweerspiegeling
Siebrand Weitenberg
herfstweerspiegeling

sjaweitenberg.com