gelezen in Letter & Geest (Trouw) :
Lofzang op het fundamentalisme door Rik Torfs
In Letter & Geest, de weekendbijlage van Trouw, las ik een bijdrage van Rik Torfs, hoogleraar kerkelijk recht aan de Katholieke Universiteit Leuven. In Lofzang op het fundamentalisme vergelijkt hij de afgeronde levensvisie (het katholicisme van Evelyn Waugh) met het aftasten van Patrick Modiano van zijn verleden. Niet als zoektocht, maar juist om thuis te blijven. Al blijft dit verleden vaak bij fragmenten, ze vormen wel degelijk een fundament onder ons bestaan. Modiano is evenmin als Torfs een existentialist, die het bestaan beschouwt als een intrinsiek doelloze en zinloze zwerftocht.
Onze onmacht om onszelf, ons leven, onze God van vroeger een plaats te geven, dichten wij aan een grotere, alomvattende zinloosheid toe. Als wij geen zin kunnen vinden, is het omdat die er niet is. Raar. Wanneer iemand een onbevredigende relatie heeft met zijn vriendin, en daaruit afleidt dat goede relaties niet bestaan, haasten wij ons om de beperktheid van die visie aan het licht te brengen. Gaat het echter om zin, dan verheffen wij ons falen tot norm. Als wij niet kunnen geloven, komt dat omdat God er niet in slaagt te bestaan.
Bron:
trouw.nlTorfs besluit zijn essay met de transsubstantiatie. Het heiligste sacrament (mysterie) van de Kerk (de verandering van brood en wijn in het Bloed en Lichaam van Christus) kan de rationele mens uitsluitend symbolisch interpreteren. Symboliek is een soort één-tweetje in ons hoofd. Het Mysterie dat ons hart wil binnendringen, wordt ergens in ons hoofd opgelost: “o ja, dat moet je symbolisch zien!”
Zo heb ik vandaag, wie weet door aandachtiger te leven, meer sympathie voor de traditionele katholieke opvatting over transsubstantiatie dan vroeger. De transsubstantiatie: door de instellingswoorden tijdens de eucharistie worden brood en wijn het lichaam en bloed van Christus. Tegelijk houden zij op brood en wijn te zijn. Lange tijd dacht ik, zoals vele hedendaagse katholieken: we moeten dat allemaal symbolisch opvatten. Het brood blijft brood, de wijn blijft wijn. Vandaag weet ik dat niet meer zo. Symboliek is saai en simpel. Is het symbool geen vlucht voor wat confronterend, en tegelijk voor wat inspirerend is? Brood en wijn die werkelijk lichaam en bloed worden, klinkt dat niet veel spannender? Er komt een moment in je leven waarop je niet langer wil dat waarheid onaantrekkelijk is.
Bron:
trouw.nlRick Torfs : Wie gaat er dan de wereld redden?
