Romantik. Eine Deutsche Affäre
Die Romantik, neben dem Idealismus der Inbegriff des deutschen Geistes, ist in aufgeklärten Zeiten an den Rand gedrängt worden. Rüdiger Safranski holt sie für uns ins Zentrum zurück. Er beschreibt die Romantik als Epoche, ihre Zeitgenossen Tieck, Novalis, Fichte, Schelling, Schleiermacher oder Dorothea Veit, die für die Entfesselung des Genies stehen, für den Aufbruch ins Grenzenlose, für die Lust am Experiment. Und er erzählt die Geschichte des Romantischen, die bis heute fortlebt. Sie handelt von der Karriere des Imaginären und führt über Heine, Richard Wagner, Nietzsche und Thomas Mann bis zu den Erregungen des 20. Jahrhunderts – die Biographie einer Geisteshaltung. ( Bron: powells.com )

Ook tijdens ons bezoek aan Venetië wisten we wat we zouden gaan missen. En wilden missen. Bijvoorbeeld een bezoek aan het dogepaleis. In 1977 had ik dat met mijn vader en mijn broer al bezocht en de indruk was zo verpletterend geweest (mijn broer hield er een verpletterende hoofdpijn aan over) dat ik sindsdien geen behoefte meer heb aan een overdosis Venetiaanse krachtpatserij. Verpletterend zijn vooral de plafonds van de grote zalen in het dogepaleis. Hier zijn de tegenvoeters van Tiepolo aan het werk geweest. Je krijgt beslist geen uitzicht op een roze hemel die het dak openbreekt, maar je hebt eerder het gevoel verpletterd te worden onder het monsterlijke profiel van een enorme schoen. Michaela en ik besloten niet naar binnen te gaan en kijken nu virtueel rond. Naast de sala del maggior consiglio staan ook de sala dello scrutinio, de sala del senato en de sala del collegio open voor een virtueel bezoek.

Palazzo Ducale [ museiciviciveneziani.it ]

Na een bezoek aan Venetië ontdek je wat je allemaal gemist hebt. Bijvoorbeeld de San Stae. De gevel van deze achttiende eeuwse kerk hebben we in het voorbijgaan aan het Canal Grande wel gezien, maar het is jammer dat we niet even binnen zijn geweest.

In 1721 kregen een aantal Veneziaanse schilders opdracht om voor deze kerk een martelaarschap van een heilige te schilderen. Daaronder waren ervaren meesters als Giovanni Battista Piazzetta en Sebastiano Ricci. Ook de pas 26 jaar oude Giovanni Battista Tiepolo werd gevraagd. Hij stond op dat moment nog sterk onder invloed van de dertien jaar oudere Piazzetta. Maar wanneer je zijn ‘martelaarschap van de hl. Bartholomeus‘ vergelijkt met ‘het martelaarschap van de hl. Jakobus‘ van Piazzetta , dan kun je al zien dat Tiepolo zich in een andere richting zal gaan ontwikkelen.

Piazzetta was een zgn. tenebrist die in de traditie van Caravaggio werkte. Hij bouwde zijn schilderij op vanuit een donkere achtergrond en maakte gebruik van dramatische lichteffecten. Ook de jonge Tiepolo werkte op deze manier, maar was tegelijkertijd en colorist en bouwde de vorm niet alleen vanuit chiaroscuro op, maar ook vanuit de kleur. Zo gebruikte hij in de schaduwen complementaire kleuren en soms benadrukte hij een lokale kleur, zoals in het rood op het bovenstaande schilderij te zien is.

Vier jaar na het martelaarschap van de hl. Bartholomeus komt het tot een volledige breuk met het tenebrisme wanneer Tiepolo de opdracht krijgt om in Udine een aantal fresco’s te schilderen. Hij wordt daarmee een van de eerste schilders van het rococo en nu is alles licht geworden. Er is letterlijk een verschil van dag en nacht tussen de rijpe en vroege Tiepolo en het schilderij in de San Stae laat dat heel goed zien. Maar de ‘bella figura’ en de vormentaal die hij van Piazzetta en Veronese overnam, heeft Tiepolo nooit willen loslaten.

San Stae, an abbreviation for Saint Eustachius, was founded at the beginning of XI century and reconstructed in XVII century, has a main facade (1709) on the Grand Canal of Venice, constructed by Domenico Rossi, and richly decorated with statuary by Giuseppe Torretto, Antonio Tarsia, Pietro Baratta, and Antonio Corradini. The interior has a tomb for the Mocenigo Family. The right wall contains altars with works by Niccolò Bambini, Giuseppe Camerata, and Antonio Balestra. The three chapels on the left house works by Giuseppe Torretto, Pietro Baratta, Francesco Migliori, and Jacopo Amigoni. The roof of the presbitery has a ceiling decorated with a large canvas by Bartolomeo Letterini, while the walls have canvases by Giuseppe Angeli and small canvases dedicated to the Apostles, including a Martyrdom of St. Bartholemew (1721) by a young Giambattista Tiepolo; a Martyrdom of St. James the Greater by Giambattista Piazzetta; and a Liberation of St. Peter by Sebastiano Ricci. The sacristy contains a Death of Christ by Pietro della Vecchia and a Trajan orders Sant’Eustachio to pray to the idols by Giambattista Pittoni.
Bron: en.wikipedia.org

Piazzetta [ en.wikipedia.org ] | Tiepolo [ en.wikipedia.org ]