Licht existentialisme

gezien op TV5: Lola (1961) van Jacques Demy

Lola 1961De Franse regisseur Jacques Demy (1931-1990) heeft een klein maar hermetisch oeuvre nagelaten. “Mijn idee is vijftig films te maken die met elkaar verbonden zullen zijn waar wederzijdse zingeving verloopt via gemeenschappelijke personages” zei Demy in 1964. Tot zijn dood in 1990 zou hij slechts twaalf films maken. Ook als je er daar maar vier van gezien hebt, begrijp je wat Jacques Demy met zijn uitspraak uit 1964 bedoelde.

Met Lola vestigde Demy in 1961 zijn naam. En samen met Michel Legrand maakte hij twee muzikale meesterwerken: Les parapluies de Cherbourg (1964) en Les demoiselles de Rochefort (1967). Daartussen maakte hij nog de casinofilm La baie des anges (1963).

Zijn films doen van het leven houden. Ze geven vreugde en de kracht om te wachten. Maar ze hebben een dubbele persoonlijkheid: enerzijds zijn het ernstige gevoelsfilms met diepe wortels, anderzijds zulke lichte bloemen dat het zonnige sneeuwvlokjes lijken.

Agnes Varda, Frans regisseur
en weduwe van Jacques Demy

Het eerste dat opvalt, is dat Michel Legrand voor deze vier films de muziek schreef. Daarmee hebben Demy en Legrand voor altijd hun naam met elkaar verbonden. Ook Catherine Deneuve verbond zich al vroeg aan zijn oeuvre. Het universum van Demy kenmerkt zich door terugkerende thema’s als escapisme, ‘de toevallige ontmoeting’, ‘een Franse havenstad’, ‘het vaderloze gezin’, de ‘Amerikaan’ en ‘het wachten op de ware liefde’.

Lola begingeneriek
Twee jaar later zou La baie des anges openen met eenzelfde sobere begingeneriek, ook in combinatie met een verlaten boulevard. Lola is opgedragen aan Max Ophüls (1902-1957)

Maar er zijn natuurlijk ook veel verschillen. Lola en La baie des anges zijn speelfilms in zwart-wit, Les parapluies de Cherbourg en Les demoiselles de Rochefort zijn musicalfilms in kleur. De eerste twee films leunen tegen de nouvelle vague aan, vooral La baie des anges dat eenzelfde existentialistisch sfeertje heeft als À bout de souffle. In Lola zit veel meer joie de vivre en dat is voor een groot deel te danken aan de uitstraling en het spel van Anouk Aimée. Maar de meest levensblije film die Demy gemaakt heeft, is ongetwijfeld Les demoiselles de Rochefort. En toch, ook al is Lola gefilmd in zwart-wit, met de levenslust van Anouk Aimée kan het grauwe Nantes gemakkelijk op tegen het zonnige en kleurrijke Rochefort.

Vorige week overleed de Franse componist Michel Legrand (1932-2019). Dat TV5 nu een retrospectief toont van George Demy is puur toeval en heeft niets te maken met het overlijden van Michel Legrand.

Lola [ imdb.com ] | De zonnige sneeuwvlokjes van Jacques Demy