verslag van een reis door de Lage Landen in 1790 van Georg Forster
225 jaar geleden maakte de 35-jarige Georg Forster vanuit Mainz een reis naar Londen waarbij hij ook een bezoek bracht aan Brussel, Amsterdam en Parijs. In die tijd maakten alleen kooplieden dergelijke reizen. Voor Georg Forster was het geen grote reis. Tussen 1772 en 1775 had hij James Cook vergezeld tijdens zijn tweede ontdekkingsreis door de Stille Zuidzee en hij behoorde tot een handjevol mensen dat een reis om de wereld had gemaakt. Georg Forster was met het verslag van deze wereldreis uit 1777 als 22-jarige al een beroemdheid. De Landgraaf van Hessen bezorgde hem in 1779 een aanstelling als hoogleraar in de natuurlijke historie in Kassel.
Goethe, die vier jaar eerder zijn reis naar Italië had gemaakt.
De wereldreis had het vuur in Georg Forster niet gedoofd. Geenszins. Het verslag van zijn reis door de Lage Landen is boeiend om te lezen. Forster werd gedreven door eenzelfde nieuwsgierigheid als Goethe, die vier jaar eerder zijn reis naar Italië had gemaakt. Goethe liet zich overigens lovend uit over Forsters reisverslag waarvan het eerste deel (Ansichten) al in 1791 verscheen. “Voortreffelijk geschreven en voor een man met uitgesproken meningen altijd nog onpartijdig genoeg”, oordeelde de reus van het Duitse classicisme vanuit Weimar. In 1792 en 1793 werd er al een Nederlandse vertaling uitgegeven door C.Plaat in Haarlem onder de titel Reisen van Georg Forster in den jaare MDCCXC.
Georg Forster (1754-1794) maakte zijn reis overigens samen met Alexander von Humboldt (1769-1859) die op dat moment 20 jaar was. De reis zou grote invloed hebben op de beroemde reizen die Von Humboldt tussen 1799 en 1804 maakte door de oerwouden van Zuid-Amerika. Forster sprak vloeiend Engels, Von Humboldt vloeiend Frans en zelfs een mondje Nederlands.
Voor Brabanders, Hollanders en Vlamingen is Forster‘s reisverslag door de Lage Landen in 1790 interessant om te lezen. België en Nederland bestonden nog niet. Het huidige België bestond uit het Bisdom Luik en de Oostenrijkse Nederlanden, terwijl de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden voor een groot deel samenviel met het huidige Nederland.
Na de Brabantse Omwenteling (1789) die een direct gevolg was van de Franse Revolutie heerste er in de Oostenrijkse Nederlanden een revolutionaire stemming. In januari 1790 hadden de Oostenrijkse Nederlanden zich als de Verenigde Nederlandse Staten (États belgiques unis) onafhankelijk verklaard. Wanneer Forster begin april 1790 bij Luik de Maas oversteekt en door Brabant naar Leuven, Mechelen en Brussel reist, valt hem op dat la canaille, het volk, de kokarde heeft opgespeld en zich heeft aangesloten bij de geest van de Franse Revolutie. In december 1790 zouden de Verenigde Nederlandse Staten het gezag van de Habsburgse keizer Jozef II weer moeten erkennen.
Bron:uitgeverijcossee.nl