Dagelijks archief: zaterdag 17 maart 2007

Nederland over de brug

Morgen gratis reizen bij de NS met het boekenweekgeschenk

de brugEr zullen morgen heel wat kilometers afgelezen worden per hoofd van de bevolking. Toen ik het nieuws van de NS hoorde, kocht ik vrijdag toch nog even snel een boek om twee vliegen in één klap te slaan: het boekenweekgeschenk van Geert Mak en een dagje gratis reizen op zondag met datzelfde geschenk. Er zijn 890.000 exemplaren van het boekje in omloop gebracht, dus het belooft zondag in de treinen bijna net zo druk worden als op een doordeweekse dag. Of ik al reizende De Brug daadwerkelijk helemaal ga lezen? In ieder geval vond ik In Europa waarin Mak in 1999 al een eerder bezoek aan Istanbul beschreef, een monument van een boek. Ik denk dus wel dat ik zondag (of al eerder) een begin zal maken.

Zelf blijf ik wat schimmige herinneringen houden aan mijn bezoek aan de Galatabrug in 1981. Vlakbij die brug werd ik als 18-jarig broekie door een ouwe viezerik in mijn kruis getast. Geert Mak schrijft dat er op de brug de beste zakkenrollers van Europa rondlopen, maar dit was dus ander soort. Verder herinner ik mij Istanbul als een stad waar je op iedere straathoek militairen zag. Maar dat was vlak na de staatsgreep van 1980. Een vieze ouwe man geplaatst in een historisch verband; we maken natuurlijk zelf ook voortdurend van die Makkiaanse verbindingen in ons brein.

BosphorusIk vermoed dat bij Geert Mak de brug met zijn mensen en hun verhalen symbool staat voor Turkije dat als geopolitieke brug Europa met het Midden-Oosten verbindt. De Galatabrug ligt overigens over de Gouden Hoorn, een zijarm van de Bosphorus in het Europese deel van Turkije. Op de satellietfoto hiernaast is de Gouden Hoorn de dunne inkeping linksonder. Direct eronder op een uitstulping ligt het hart van het historische Constantinopel, de stad die in het jaar 330 door keizer Constantijn werd gesticht en tot 1453 de hoofdstad was van het machtige Byzantijnse Rijk. Er wordt wel eens vergeten dat Istanbul 1123 jaar een christelijke stad is geweest, terwijl het ‘nog maar’ 554 jaar een islamitische stad is.

Brug over de Bosporus
Een moderne brug over de Bosphorus uit de jaren zeventig van de vorige eeuw, verbindt tegenwoordig twee continenten met elkaar.
De brug is de levensader tussen twee stadsdelen, de oude oosterse buurten en het nieuwe Westen. Het is een markt, een café, een stad op zich, altijd vol passanten, venters, hengelaars, gokkers en gauwdieven. Iedere stoeprand is een stuk geschiedenis, ieder detail vertelt over het vergeten imperium, maar alles wordt overweldigd door de zorgen van de dag: brood, logies, een bord soep, de kinderen. Geert Mak schreef een reisverslag over 750 meter. Over de waanzinnige geschiedenissen van stad en brug. Over de lotenverkoopster, de sigarettenjongens en de beste zakkenrollers van Europa. Over de trots van de zolenman, de heimwee van de theeventer en de fles Hondendoder die hen ’s avonds troost. Over de parapluverkoper die Engeland een proces wil aandoen. Over de vrouwenstrijd van de onderwijzeres, en over haar zuster die „onder de lakens„ ging. Over familie en godsdienst. Over eer, als je zo arm bent als een kerkrat. Over gezond verstand en de verleidingen van fundamentalisme en geweld. Over leven in moed der wanhoop.

tijdvoorlezen.nl | cpnb.nl | geertmak.nl