Mister Blueberry is een verhalencyclus van 252 pagina’s, verdeeld over vijf albums. Giraud werkte er met tussenpozen tien jaar aan. Het is een tamelijk complex verhaal, vooral ook omdat er minstens twee verhalen door elkaar lopen: 1.het actuele verhaal dat zich afspeelt in Tombstone en waarbij het legendarische duel bij de OK Corral het hoogtepunt is. 2. Het verhaal dat Blueberry vertelt aan de journalist Campbell over zijn diensttijd in Fort Mescalero in Arizona niet ver van de Mexicaanse grens. Giraud weeft dat laatste verhaal in de vorm van flash backs door het eerste verhaal. Dan zit er eigenlijk nog een derde verhaal in rond Johnny Ringo, een huurmoordenaar en psychopaat die zich uitleeft in Tombstone.

Mogelijk hebben twee films uit de jaren negentig Giraud beïnvloed tijdens het schrijven van het scenario. Ten eerste de western Tombstone uit 1993. Hierin spelen zeker zes historische figuren die Giraud ook opvoert in Mister Blueberry. En ik vermoed dat ook Silence of the Lambs een inspiratiebron is geweest. Johnny Ringo is een soort Hannibal Lecter van het Wilde Westen, een psychopaat die op scalpen jaagt en zijn slachtoffers ritueel vermoordt.

Giraud voert in Mister Bluebbery heel veel personages op. Om het de lezer wat makkelijker te maken, was het geen overbodige luxe geweest wanneer de uitgever achterin de albums een Dramatis Personae had opgenomen. Daarom heb ik er zelf maar een gemaakt. (Het eerste deel is te vinden onder het vorige stukje.)

Mister Bluebbery – Dramatis Personae II

Dolly (Gertrud) … prostituee in de Dunhill
Anne-Belle … prostituee in de Dunhill
Handsome Harry … outlaw en stalker van Doree Malone
Johnny Ringo … Strawfield’s huurmoordenaar en gevaarlijke psychopaat (lid van de sekte van de Rode Draak, scalpjager)
Stomme H … Strawfield’s huurmoordenaar uit Dodge City in de hinderlaag bij O.K. Corral
Don Clark … Strawfield’s huurmoordenaar uit Dodge City in de hinderlaag bij O.K. Corral
Marshal Kelly Straub … Strawfield’s huurmoordenaar in de hinderlaag bij O.K. Corral
Norris … burgemeester van Tombstone
Stanley Earl Barretts … bankier uit Tombstone
Julius Skinney … voorzitter van “Law en Order”
Kapitein Noonan … hoofdofficier in Fort Mescalero
Sgt. Potter … cavaleriesergeant in Fort Mescalero
dominee Younger … dominee uit het Oosten die de Apachen wil bekeren
Caroline … dochter van dominee Younger en onderwijzeres in weeshuis
Dust (Natcheh) … zoon van Geronimo Apache

Tussen 1995 en 2005 tekende Jean Giraud (1938-2012) de laatste vijf albums van Blueberry. De schepper van deze anti-held, scenarist Michel Charlier was in 1989 overleden en Giraud zette de reeks in zijn eentje voort. Hij verloste de cavalerieluitenant uit het Amerikaanse leger en gunde Mister Blueberry een nieuw leven als gokker in Tombstone, het Sodom en Gomorra van het Wilde Westen.

De reeks Blueberry bestaat niet uit afgesloten verhalen van 46 pagina’s. Elk album vormt een episode in een lang avontuur. Daardoor kunnen er veel personages opgevoerd worden en zijn er ook steeds plotwisselingen. Deze traditie die scenarist Charlier had opgebouwd, zet Giraud voort met zijn reeks Mister Blueberry. Een opvallend nieuw element in het scenario van Giraud is een speciaal gevoel voor humor, dat je nog het beste als burlesque kunt omschrijven. Dat komt vooral in de tekeningen tot uitdrukking. Hier schemert de hand van Moebius door, de “parallelle tekenaar” die Giraud sinds het midden van de jaren zeventig ook was.

Giraud-Moebius – De tekenaar met de twee handen
Giraud is voor een van de geniaalste tekenaars aller tijden. Hij kan zowel rauw met penseel als sereen met een pen werken. Als Giraud beheerst hij net als Velazquez de snelle reflex met het penseel. Als Moebius weet hij net als Ingres de juiste contour te treffen. In 1972 maakte ik voor het eerst kennis met zijn werk via Generaal Geelkop in het legendarische stripblad PEP. Ik was nog iets te jong voor zijn rauw realistische werk, maar rond 1980 ontdekte ik zijn dubbelleven als Moebius. Arzach, dat voor het eerst verscheen in 1975 in het Franse stripblad Metal Hurlant, maakte verpletterende indruk op mij. Begin jaren tachtig begon ik ook zijn Blueberry verhalen vanaf 1963 allemaal te lezen. In 1986 werd door Charlier en Giraud na 13 jaar de uit de hand gelopen dollarstrilogie eindelijk afgerond.

Het vijfluik Mister Bluebbery heeft Giraud geschreven rondom een van de beroemdste vuurgevechten van het Wilde Westen, de O.K. Corral op 26 oktober 1881 in Tombstone. Dit legendarische duel werd al vaker opgevoerd in boeken en films. Omdat er zoveel verdichtsel is, kunnen schrijvers eindeloos speculeren hoe het in werkelijkheid gegaan zou zijn. Er kan dankbaar gebruik gemaakt worden van iconische figuren als Wyatt Earp en Doc Holliday. Giraud voert ook de broers van Wyatt Earp op die betrokken waren bij het duel in de O.K. Corral: Virgil Earp en Simon Earp. In werkelijkheid, heette de jongste broer niet Simon maar Morgan Earp.

Mister Bluebbery – Dramatis Personae I

Mike S. Blueberry … voormalig cavalerie luitenant, gokker in Tombstone
Doree Malone … zangeres in de Dunhill en verpleegster van Blueberry
John Meredith Campbell … journalist uit Boston die biografie over Blueberry wil schrijven
William (Billy) Parker … assistent-journalist uit Boston
Tom Dorsey … directeur van de “Tombstone Epitaph”
Tommy Boone … zoon van pa Boone
Butch … Boone’s huurmoordenaar
Doc Holliday … tandarts en gokker
Mr. Prescott … eigenaar van de Dunhill
Mr. Strawfield … eigenaar van zilvermijn en bankier
Wyatt Earp … sheriff van Tombstone en gokker
Virgil Earp … sheriff van Tombstone en gokker
Simon Earp … jongste broer en hulpsheriff
Ike Clanton … outlaw
Billy Clanton … outlaw
Ma Clanton … moeder van Billy Clanton
Clayborne … jongste lid van de Clanton clan
Geronimo … leider van de Chiricahua-Apaches

De atoomstijl blijft mij telkens weer aantrekken. 1958 was het jaar van de Wereldtentoonstelling in Brussel en het atomium dat aan deze stijl de naam gaf. 1958 is ook het jaar waarin Het masker der stilte, het tiende album van Robbedoes en Kwabbernoot, verscheen.

In 1947 had André Franquin (1924-1997) Robbedoes en Kwabbernoot overgenomen van Joseph Gillain (1914-1980), beter bekend als Jijé. In de jaren vijftig voegde hij diverse nieuwe personages toe zoals de graaf van Rommelgem, Wiebeling en Zwendel. De meest dierbare schepping van Franquin was ongetwijfeld de Marsupilami die voor het eerst verscheen in 1952 in het verhaal Robbedoes en de erfgenamen. Het diertje is geclassificeerd als de Marsupilami franquini en komt uit het regenwoud van Palombië. Sinds 1987 heeft de Marsupilami een eigen reeks die verschijnt bij een uitgever in Monaco.

Het masker der stilte is het eerste verhaal dat Franquin tekende samen met assistenten. Zijn collega Rosy schreef het scenario en Will tekende de decors. Wanneer we Het masker der stilte op de tekeningen beoordelen, is het dus goed te weten dat Will verantwoordelijk is geweest voor de achtergronden met modernistische architectuur. Deze geven het verhaal helemaal de sfeer van ’1958′, ook al tekenden Franquin en Will het al in 1955/56. Incognito City de stad waar Robbedoes en Kwabbernoot heen reizen, is al een voorafbeelding van het expoterrein in Brussel met zijn vele futuristische paviljoenen.

Robbedoes en Kwabbernoot getekend door Franquin
1. 4 avonturen van Robbedoes (…en Kwabbernoot) (1950/1966)
2. Er is een tovenaar in Rommelgem (1951)
3. De zwarte hoeden (en nog 3 avonturen) (1952)
4. Robbedoes en de erfgenamen (1953)
5. De roof van de Marsupilami (1954)
6. De hoorn van de neushoorn (1955)
7. De dictator en de paddestoel (1956)
8. Pas op, Kwabbernoot! (1956)
9. Het schuilhol van het zeemonster (1956)
10. Het masker der stilte (1958)
11. De gorilla heeft het gedaan (1959)
12. Het nest van de Marsupilami’s (1960)
13. De bezoeker uit de oertijd (1960)
14. De gevangene van Boeddha (1961)
15. “Z” van Zwendel (1961)
16. De schaduw van “Z” (1962)
17. Robbedoes en de bobbelmannen (1965)
18. QRN op Bretzelburg (1966)
19. Hommeles in Rommelgem (1969)
24. Tembo Taboe (1974)

Les Aventures de Spirou: les Pirates du Silence [ facel-vega.asso.fr ]
Robbedoes_en_Kwabbernoot [ nl.wikipedia.org ]
André Franquin [ nl.wikipedia.org ]

Telkens als er een nieuwe Blake en Mortimer uitkomt, is dat voor de vaste schare van fans in België, Frankrijk en Nederland een sensatie. Toen in 1996 plotseling een nieuw avontuur verscheen, wisten veel vijftigers die met de klassieke strip van Edgar P. Jacobs waren opgegroeid niet wat hun overkwam. De verbazing was misschien wel net zo groot als wanneer er een nieuw avontuur van Kuifje het licht had gezien. Immers Hergé, de founding father van de Klare Lijn en zijn collega Edgar P. Jacobs waren respectievelijk in 1983 en 1987 overleden. Voor de fans was het een uitgemaakte zaak dat er nooit meer een verhaal van Kuifje zou verschijnen want Hergé had dit in zijn testament zo bepaald. Maar bij Edgar P. Jacobs lag het anders. Weliswaar bewaakte de Stichting Jacob de nalatenschap van de meester, maar in 1996 kon ze toch niet voorkomen dat Dargaud een gloednieuw verhaal op de markt bracht, gemaakt door het duo Jean Van Hamme en Ted Benoit. Wel kreeg de Stichting Jacobs het voor elkaar dat op de omslag niet meer het misleidende ‘van Edgar P.Jacobs’ vermeld mocht worden. De uitgever veranderde dit handig in ‘naar de personages van Edgar P.Jacobs’. Sinds het eerste album van Blake en Mortimer 2.0 in 1996 zijn er alweer twaalf albums verschenen, telkens in enorme oplagen.

In november kwam het dertiende album in de tweede reeks uit: De Vallei der Onsterfelijken (deel 1: Dreiging op Hong Kong). Net als Het geheim van de zwaardvis, Het geheim van de grote piramide, De drie formules van professor Sato, De sarcofagen van het zesde continent en De vloek van de dertig zilverlingen is het een dubbelalbum. Het tweede deel (De duizendste arm van de Mekong) van de De Vallei der Onsterfelijken moet nog verschijnen, waarschijnlijk in 2020. Bijzonder is dat voor het eerst een Nederlandse duo een verhaal tekende (naar een scenario van Yves Sente). Voor Teun Berserik en Peter van Dongen was het een hele eer om de wereldberoemde klassieke striphelden te mogen tekenen. ‘Alsof je met de Beatles een nummertje mag meedrummen!’, citeert Van Dongen zijn collega Gerrit de Jager in een interview in De Volkskrant.

De Vallei der Onsterfelijken speelt zich af in 1947 en valt dus tussen Het geheim van de zwaardvis en Het geheim van de grote piramide in. Net als in De staf van Plutarchus, een prequel van Het geheim van de zwaardvis wordt er veel verwezen naar het allereerste avontuur van Blake en Mortimer dat Jacobs tussen 1950 en 1953 tekende. Op pagina 10 en 11 krijgen we een aantal déjà vu’s voorgeschoteld: plaatjes die we al kenden van het einde van Het geheim van de zwaardvis maar vanuit een andere hoek getekend. Ook op pagina 16 en 19 vinden we plaatjes die ons zeer bekend voorkomen.

Het Geheim van de Grote Piramide, om precies te zijn de Nederlandse editie uit 1954, gebruiken de tekenaars als stijlvoorbeeld. Van Dongen legt uit: ‘Een kroontjespen geeft een strakke lijn, met penseel wordt het meer dik-dun. Het Gele Teken is bijvoorbeeld helemaal met penseel getekend, wat een vrij vette lijn geeft. De Grote Piramide gaat meer richting Kuifje. We kiezen ervoor om de achtergronden met kroontjespen te tekenen en de personages met penseel: zo creëer je diepte.’
 
Bron: volkskrant.nl

Blake en Mortimer [ nl.wikipedia.org ]