Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: D.O.A. van Rudolph Maté. Cinematografie van Ernest Laszlo.
Die-Oo-Ee is de Amerikaanse afkorting voor Dead on arrival, een uitdrukking die gebruikt wordt in ziekenhuizen wanneer een slachtoffer overlijdt voordat hij de operatiekamer wordt ingereden. Maar het wordt ook figuurlijk gebruikt in de betekenis van “een doodgeboren kindje”. In de thriller D.O.A. uit 1950 heeft het de letterlijke betekenis. Het scenario maakt gebruik van een lange flash back, een verteltechniek die vaak in film noir wordt toegepast. Bijvoorbeeld in Murder my sweet (1944) en in Double Indemnity (1944) en Sunset Boulevard (1950), twee meesterwerken van Billy Wilder.
Edmond O’Brien speelt accountant en notaris Frank Bigelow. Hij vertrekt voor een vakantie naar San Francisco waar hij in zijn hotel wordt uitgenodigd voor een feestje. De volgende morgen voelt hij zich doodziek en stelt vast dat er meer aan de hand moet zijn dan een ordinaire kater. Hij gaat naar het ziekenhuis voor een onderzoek en krijgt daar verschrikkelijk nieuws te horen. In zijn lichaam zijn sporen aangetroffen van iridium, een lichtgevend gif. De kans dat hij deze vergiftiging zal overleven is nul. Enigszins hersteld van zijn doodvonnis, besluit hij op zoek te gaan naar degene die hem vergiftigd heeft op het feestje en komt in een web van intriges.
DOA is een spannende thriller, prima gespeeld door Edmond O’Brien. De producer van DOA was eigenaar van het Million Dollar Theatre, direct tegenover het beroemde Bradbury Building. Hij liet dit gebouw in de slotscene een rol spelen. Voor een scene in Market Street werd geen filmvergunning aangevraagd. De voorbijgangers zijn duidelijk verschrikt als Edmond O’Brien hen in (gespeelde) paniek tegemoet komt rennen. Een “stolen shot” voegt vaak authenticiteit toe.
The Chase begint met een straatscene in Miami vlak na de Tweede Wereldoorlog. Robert Cummings speelt oorlogsveteraan Chuck Scott die lijdt aan PTTS en een zwervend bestaan leidt. Hij is afhankelijk van medicatie om hallucinaties te onderdrukken. Door zijn kwetsbaarheid wordt hij het slachtoffer van de plaatselijke gangster Eddie Roman die hem aanneemt als chauffeur. Het toneel verplaatst zich daarna naar Havanna waar Scott met de vrouw (gespeeld door Michelle Morgan) van Eddie Roman naartoe gevlucht is. Daar worden ze gevolgd door handlangers van Roman. In Havanna neemt het verhaal een plotselinge wending. De kijker wordt meegezogen in Scotties brein. Nemen we de werkelijkheid waar of delen we in de hallucinaties van deze aan PTTS lijdende oorlogsveteraan? The Chase was in 1946 een actuele film, want Scott was een van de vele oorlogsveteranen die kort na de oorlog met hallucinaties te kampen had.
In 1936 belandde 
In Shock speelt een jonge 
In 1946 was 
Scenarioschrijver 
Deze mensen die op een afstand van 89 lichtjaar van mij zitten en staan te kijken, zijn een deel van mijn familie. Ze leefden in een heel andere tijd. Dat is duidelijk te zien aan de patriarch (en mijn naamgenoot) van de familie Van den Heuvel, precies in het midden van het gezelschap. Een statige man die met ten minste één been in de negentiende eeuw was blijven staan. Daar hoorde hij eigenlijk meer thuis dan in de twintigste eeuw. 
