Categorie archief: fotografie

Film Noirs op YouTube [ 5 ]

gezien op Cult Cinema Classics: D.O.A. (1950)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: D.O.A. van Rudolph Maté. Cinematografie van Ernest Laszlo.

DOADie-Oo-Ee is de Amerikaanse afkorting voor Dead on arrival, een uitdrukking die gebruikt wordt in ziekenhuizen wanneer een slachtoffer overlijdt voordat hij de operatiekamer wordt ingereden. Maar het wordt ook figuurlijk gebruikt in de betekenis van “een doodgeboren kindje”. In de thriller D.O.A. uit 1950 heeft het de letterlijke betekenis. Het scenario maakt gebruik van een lange flash back, een verteltechniek die vaak in film noir wordt toegepast. Bijvoorbeeld in Murder my sweet (1944) en in Double Indemnity (1944) en Sunset Boulevard (1950), twee meesterwerken van Billy Wilder.

Edmond O’Brien speelt accountant en notaris Frank Bigelow. Hij vertrekt voor een vakantie naar San Francisco waar hij in zijn hotel wordt uitgenodigd voor een feestje. De volgende morgen voelt hij zich doodziek en stelt vast dat er meer aan de hand moet zijn dan een ordinaire kater. Hij gaat naar het ziekenhuis voor een onderzoek en krijgt daar verschrikkelijk nieuws te horen. In zijn lichaam zijn sporen aangetroffen van iridium, een lichtgevend gif. De kans dat hij deze vergiftiging zal overleven is nul. Enigszins hersteld van zijn doodvonnis, besluit hij op zoek te gaan naar degene die hem vergiftigd heeft op het feestje en komt in een web van intriges.

DOA
Scene uit DOA met in het midden Edmond O’Brien

DOA is een spannende thriller, prima gespeeld door Edmond O’Brien. De producer van DOA was eigenaar van het Million Dollar Theatre, direct tegenover het beroemde Bradbury Building. Hij liet dit gebouw in de slotscene een rol spelen. Voor een scene in Market Street werd geen filmvergunning aangevraagd. De voorbijgangers zijn duidelijk verschrikt als Edmond O’Brien hen in (gespeelde) paniek tegemoet komt rennen. Een “stolen shot” voegt vaak authenticiteit toe.

Bradbury Building
Het interieur van het Bradbury Building in Los Angeles waarin de apotheose van DOA plaatsvindt

Bekijk deze film op YouTube

Film Noirs op YouTube [ 4 ]

gezien op Cult Cinema Classics: The Chase (1946)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: The Chase van Arthur Ripley. Cinematografie van Franz Planer.

The ChaseThe Chase begint met een straatscene in Miami vlak na de Tweede Wereldoorlog. Robert Cummings speelt oorlogsveteraan Chuck Scott die lijdt aan PTTS en een zwervend bestaan leidt. Hij is afhankelijk van medicatie om hallucinaties te onderdrukken. Door zijn kwetsbaarheid wordt hij het slachtoffer van de plaatselijke gangster Eddie Roman die hem aanneemt als chauffeur. Het toneel verplaatst zich daarna naar Havanna waar Scott met de vrouw (gespeeld door Michelle Morgan) van Eddie Roman naartoe gevlucht is. Daar worden ze gevolgd door handlangers van Roman. In Havanna neemt het verhaal een plotselinge wending. De kijker wordt meegezogen in Scotties brein. Nemen we de werkelijkheid waar of delen we in de hallucinaties van deze aan PTTS lijdende oorlogsveteraan? The Chase was in 1946 een actuele film, want Scott was een van de vele oorlogsveteranen die kort na de oorlog met hallucinaties te kampen had.

The Chase
Cinematograaf Franz Planer laat in The Chase zien dat hij de kunst van het uitlichten verstaat.

Bekijk deze film op YouTube

Film noirs op YouTube [ 3 ]

gezien op Cult Cinema Classics: Scarlet Street (1945)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: Scarlet Street van Fritz Lang. Cinematografie van Milton Krasner.

scarlet streetIn 1936 belandde Fritz Lang in Hollywood waar MGM de beroemde regisseur uit Duitsland een contract aanbood. In de 21 jaar dat Lang in de Verenigde Staten zou blijven, maakte hij ieder jaar een film. Onder zijn 21 Amerikaanse films bevinden zich een opvallend aantal film noirs, te beginnen met de vroege film noir You only live once uit 1937. In 1944 regisseerde hij de film noir Ministry of Fear en in datzelfde jaar The Woman in the Window met in de hoofdrollen Edward G. Robinson, Joan Bennett en Dan Duryea. In 1945 werkte Fritz Lang opnieuw met deze drie acteurs samen in Scarlet Street.

scarlet street
Dit expressionistische beeld uit Scarlet Street draagt het stempel van het Duitse expressionisme van de jaren twintig, een stroming die Fritz Lang gevormd had.

Het scenario lijkt op dat van Woman in the window: een oudere man valt ten prooi aan een verliefdheid op een jonge vrouw die zijn ondergang wordt. De oerfilm waarin dit thema is uitgewerkt is natuurlijk Der Blaue Engel met Emil Jannings en Marlene Dietrich in de hoofdrollen Scarlet Street is gebaseerd op de vroege Franse film noir La chienne (1931) van Jean Renoir. Het zou overigens niet de enige film van Renoir blijven waar Fritz Lang zich op baseerde. In 1954 regisseerde hij Human Desire die net als La Bête Humaine (1938) van Renoir gebaseerd was op de gelijknamige roman van Emile Zola. Overigens had Jean Renoir een hekel aan beide films van Fritz Lang.

Bekijk deze film op YouTube

Film noirs op YouTube [ 2 ]

gezien op Cult Cinema Classics: Shock (1946)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: Shock van Alfred L. Werker. Cinematografie van Joseph MacDonald.

shockIn Shock speelt een jonge Vincent Price een van de hoofdrollen. Twee jaar eerder had hij grotere bekendheid gekregen door zijn rol in Laura, maar zijn naam als gentleman-schurk in horrorfilms moest nog gevestigd worden. In deze film speelt hij voor het eerst een boosaardige dokter. Zijn prooi wordt gespeeld door Anabel Shaw, een jonge vrouw die in een shock geraakt is en die in zijn kliniek behandeld wordt, waarin hij samen met zijn assistente Lynn Bari de leiding heeft. Shock is een matige B-film, type “kliniek-thriller”, bekend o.a. van de tv-serie The Avengers. Maar qua fotografie is er zeker te genieten. Joseph MacDonald deed de cinematografie en liet datzelfde jaar met The Dark Corner en twee jaar later met Call Northside 777 dat hij thuis is in het genre.

Shock
Lynn Bari en Vincent Price in Shock

Bekijk deze film op YouTube

film noirs op YouTube [ 1 ]

gezien op Cult Cinema Classics: The Stranger (1946)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: The Stranger van Orson Welles. Cinematografie van Russell Metty.

the strangerIn 1946 was Orson Welles pas 31 maar had in de filmwereld al een heel leven achter de rug, met twee meesterwerken (Citizen Kane in 1941 en The Magnificent Ambersons in 1942) maar met ook een verschrikkelijke strijd met William Randoph Hearst en de productiemaatschappij RKO. Voordat hij zelf weer zou schitteren in The Lady of Shanghai in 1947 met zijn toenmalige vrouw Rita Hayworth en in 1949 als Harry Lime in The Third Man, maakte hij in 1946 de wat minder bekende film noir The Stranger. In de hoofdrollen Edward G.Robinson, Loretta Young en Welles himself.

De artistieke vrijheid die Orson Welles met Citizen Kane gekregen had, was definitief voorbij. Hij vreesde dat er anders meedogenloos geknipt zou worden door de producent zoals met The Magnificent Ambersons was gebeurd. The Stranger is een conventionele Hollywoodfilm geworden. Welles had zich laten temmen, maar toch is deze film zeker niet tam geworden. Het is de eerste speelfilm waarin filmbeelden van concentratiekampen en massagraven worden getoond. De nazi was in 1946 het nieuwe archetype van het kwaad geworden. Het Proces van Neurenberg werd pas in 1947 afgerond en toen deze film gemaakt werd, was de jacht op nazi’s in volle gang.

Eward G. Robinson speelt inspecteur Wilson die jaagt op de voortvluchtige oorlogsmisdadiger Franz Kindler, gespeeld door Orson Welles. Hij heeft een vermoeden dat deze in een stadje in Connecticut onder een valse identiteit zit ondergedoken. Als lokaas gebruikt hij een andere nazi en laat deze schaduwen. Deze Meineke vindt zijn vroegere nazivriend, maar omdat Kindler het niet vertrouwt, vermoordt hij zijn oude vriend, zonder dat iemand het ziet. Nu Meineke plotseling verdwenen is en het spoor is doodgelopen, besluit inspecteur Wilson zelf eens in het stadje te gaan kijken.

the stranger
De apotheose van The Stranger speelt zich af in een klokkentoren. Cinematograaf Russell Metty bedacht dit ingenieuze beeld: Franz Kindler is bovenin de klokkentoren in het nauw gedreven, trekt zijn pistool dat geëchood wordt door zijn doodvonnis.
the stranger
Het groteske einde van The Stranger. Franz Kindler heeft geen rechter in Neurenberg nodig om gestraft te worden. Zijn noodlot regelt het.
le criminelScenarioschrijver Victor Trivas ontving in 1947 een oscarnominatie voor het beste scenario. Hij liet daarin Franz Kindler een hard vonnis vellen over de Duitser: “The German sees himself as the innocent victim of world envy and hatred, conspired against, set upon by inferior peoples, inferior nations. He cannot admit to error, much less to wrongdoing, not the German. We chose to ignore Ethiopia and Spain, but we learned from our own casualty list the price of looking the other way. Men of truth everywhere have come to know for whom the bell tolled, but not the German. No! He still follows his warrior gods marching to Wagnerian strains, his eyes still fixed upon the fiery sword of Siegfried, and he knows subterranean meeting places that you don’t believe in. The German’s dream world comes alive when he takes his place in shining armor beneath the banners of the Teutonic knights. Mankind is waiting for the Messiah, but for the German, the Messiah is not the Prince of Peace. No, he’s… another Barbarossa… another Hitler.”
 
Bron: villains.fandom.com

Bekijk deze film op YouTube

6 juni 1931

Bij het 40-jarige huwelijksfeest van mijn overgrootouders

Op zaterdag 6 juni 1931 vierden mijn overgrootouders hun 40-jarige huwelijksfeest in het bijzijn van kinderen en kleinkinderen. Het jongste kleinkind was mijn vader, toen nog een baby van 8 maanden. Over vier weken hoopt hij 90 te worden.

familiefoto
De familie van den Heuvel op 6 juni 1931 met in het midden Hendrik “de Levi” van den Heuvel

Fotografie is magie. Een momentopname van 89 jaar geleden is in feite licht van 89 jaar geleden. Je zou ook kunnen zeggen dat deze foto op 89 lichtjaar afstand van mij staat. Ik zie mijn vader zoals ik hem nog nooit gezien heb. In zijn nest. Met mensen die ik niet of nauwelijks gekend heb. Mijn overgrootvader overleed zeven jaar voordat ik zelf ter wereld kwam. Toen mijn grootvader stierf was ik twaalf.

vader 1931Deze mensen die op een afstand van 89 lichtjaar van mij zitten en staan te kijken, zijn een deel van mijn familie. Ze leefden in een heel andere tijd. Dat is duidelijk te zien aan de patriarch (en mijn naamgenoot) van de familie Van den Heuvel, precies in het midden van het gezelschap. Een statige man die met ten minste één been in de negentiende eeuw was blijven staan. Daar hoorde hij eigenlijk meer thuis dan in de twintigste eeuw.

Toch was in 1931 de moderne tijd al in volle gang. Een maand voor het 40-jarige huwelijksfeest van mijn overgrootouders, werd het hoogste gebouw ter wereld in gebruik genomen, het Empire State Building in New York. Veertig jaar lang zou de 389 meter hoge wolkenkrabber in hoogte onovertroffen blijven. Ook dat was dus 1931.

6 juni 1931 – een zwarte dag voor de romantische schilderkunst
Ik was benieuwd wat 6 juni 1931 voor een dag was. Wat was er in het wereldnieuws te melden? In ieder geval was 6 juni 1931 geen 6 juni 1944. Het leek een dag als alle andere. Toch was er nieuws te melden vanuit München dat mij nog altijd verdrietig stemt: een grote brand verwoestte het Glaspalast. Op dat moment liep daar de tentoonstelling Werke deutscher Romantiker von Caspar David Friedrich bis Moritz von Schwind. Alle 110 schilderijen uit de Romantiek gingen verloren, waaronder negen van Caspar David Friedrich.

„Entsetzlich ist der Verlust berühmter Kunstwerke, insbesondere der in drei Sälen ausgestellten deutschen Romantiker (Werke von Künstlern aus der Zeit von etwa 1820–1860), darunter Caspar David Friedrich, Rottmann, Schwind, Runge, (aus Frankfurt geliehen), Spitzweg usw. Von den etwa 120 Bildern der Romantiker konnte angeblich nichts gerettet werden – ein Verlust in der Höhe von vielen Millionen….“
 
Bron: Grafinger Zeitung, Nr. 125
Glaspalast
Het Glaspalast in München werd op 6 juni 1931 door brand verwoest.

Glazen paleizen eindigden vaak met een brand. De moeder van alle glazen paleizen, The Crystal Palace in Londen, werd in 1936 tenslotte door een brand verwoest. Het Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam ging in 1929 al in vlammen op. En twee jaar later, op 6 juni 1931, werd dus ook het Glaspalast in München door een grote brand verwoest.

Friedrich
Negen schilderijen van Caspar David Friedrich gingen bij de brand op 6 juni 1931 verloren

Kunstausstellungen im Münchner Glaspalast (1869-1931)

Beeld van het Wilde Westen [ 5 ]

opnieuw gezien: She wore a yellow ribbon (1949)

Samen met Sergio Leone was John Ford (1894-1973) de bekendste regisseur van westerns. Ford was de eerste die het iconische Monument Valley op de grens van Utah en Arizona als filmdecor koos. Hij schiep daarmee een van de iconen van het Wilde Westen. She wore a yellow ribbon (1949) is de middelste film uit de zogenaamde cavalry trilogy die begint met Fort Apache (1948) en wordt afgesloten met Rio Grande (1950). Zeven jaar geleden schreef ik al iets over deze film. Ik keek eergisteren terug, vooral vanwege de kleurenfotografie van Winton C. Hoch (1905-1979), een pionier op het gebied van de kleurenfilm. Voor het filmwerk voor She wore a yellow ribbon won Hoch in 1949 de academy award voor de beste cinematografie. Het jaar daarvoor had hij deze prijs ook al gekregen en in 1952 won hij zijn derde oscar samen met Archie Stout.

winton hoch 1949
De scene van de cavalerie in een onweersbui in Monument Valley is bekend geworden om een controverse tussen regisseur John Ford en zijn cinematograaf Winton Hoch. De laatste zag het niet zitten, maar Ford stond erop dat er gefilmd werd. Hoch meende dat het te donker was geworden om te filmen, maar daardoor zijn de opnamen sfeervol geworden.
Although the film’s cinematographer, Winton Hoch, won an Academy Award for his work, filming was not a smooth creative process because of conflicts with Ford. Ironically one of the most iconic scenes from the film was created during a dispute. As a line of cavalry rode through the desert, a real thunderstorm grew on the horizon. Hoch began to pack up the cameras as the weather worsened only for Ford to order him to keep shooting. Hoch argued that there was not enough natural light for the scene and, more importantly, the cameras could become potential lightning rods if the storm swept over them. Ford ignored Hoch’s complaints; completing the scene as the thunderstorm rolled in, soaking the cast and crew. Hoch later had filed a letter of complaint against Ford with the American Society of Cinematographers over the filming of this scene.
 
en.wikipedia.org