achttiende eeuw geboekstaafd

het 18de eeuwse boek in Nederland
Zeven en een half jaar geleden, in september 1995, begon het bureau Short-Title Catalogue, Netherlands aan het project Basiscatalogus 18de eeuw. Voor die datum bevatte de STCN alleen werken van voor 1701, die in de loop van 13 jaar waren beschreven in de Koninklijke Bibliotheek, de universiteitsbibliotheken van Amsterdam en Leiden en de British Library. Vanaf het begin van het STCN-project was het echter ook de bedoeling om alle in de achttiende eeuw in Nederland verschenen publicaties op te nemen. Met een subsidie van NWO kon in 1995 een begin gemaakt worden met het beschrijven van de achttiende-eeuwse collectie van de Koninklijke Bibliotheek. Daartoe werd een extra STCN-team van vijf beschrijvers gevormd; de reeds bij de STCN werkzame beschijvers verhuisden na afronding van de werkzaamheden in de UB Leiden naar die van Utrecht.
 
Bron: kb.nl/stcn/webexpo/inleiding.html
catalogus gebedenboek
Titelpagina Catalogus van de boeken der Nationale Bibliotheek, 1800 en een gebedenboek voor Eskimo’s uit 1759
De Catalogus van de boeken der Nationale Bibliotheek (In den Haag, ter ’sLands Drukkerye, M.DCCC) werd in drie afleveringen (één per kamer) gepubliceerd tussen januari en augustus 1800, en zou een omvang krijgen van xxxiv + 535 bladzijden, en 5482 nummers tellen. Meerdelige werken telden als één nummer, en ook verzamelingen van losse stukken, zoals de 20.000 pamfletten in de „Bibliotheca Duncaniana„ (zie afbeelding hiernaast: p.110 no. 1230-1232), golden daarbij als één titel. De catalogus was systematisch naar vakgebied opgezet. Alle titels worden voorafgegaan door een volgnummer en gevolgd door een aanduiding van de plaats waar zij binnen de kamer in kwestie zijn te vinden.
 
Ik geef hier een vereenvoudigd overzicht van de hoofdindeling van de catalogus, met aantallen titels. Het boek begint met een Reglement nopens het gebruik der Nationale Bibliotheek, een Instructie voor den custos in de Nationale Bibliotheek, een Voorberigt van de Commissie tot het werk der Nationale Bibliotheek, en een Algemeene inhoud, of Schets der hoofd- en onder-afdeelingen van deezen catalogus; samen xxxiv bladzijden. Dan volgt de catalogus, per kamer en naar onderwerp. In de eerste kamer stonden de „Wetenschappen en kunsten„: theologie, kerkgeschiedenis, recht, filosofie, exacte en toegepaste wetenschappen, krijgskunde: samen 2708 titels. In de tweede kamer vond men de „Fraaije letteren„: taal- en letterkunde, inclusief bibliografie, samen 1118 titels. In de derde kamer waren de geschied- en aardrijkskundige werken opgesteld, samen 1586 titels. Een aanhangsel voegde daaraan 27 titels van „overgeslagen„ en „bygevoegde boeken„ toe. Naast deze drie kamers was er nog een „kamer XII„ ofwel „Notulen-kamer„ in gebruik. Daar vond men de „resolutien, decreeten, enz.„ van de bestuursorganen van de voormalige republiek opgesteld: 43 nummers, die samen echter vele honderden delen omvatten.
 
Bron: kb.nl/stcn/webexpo/catalogus.html

kb.nl/stcn | www0.kb.nl/stcn