Vorig jaar bezochten we iets ten Zuiden van het Gardameer de plaatsen Lonato, Castiglione delle Stiviere, Solferino en San Martino della Battaglia. Op 24 juni 1859 werd in deze streek een verschrikkelijke veldslag geleverd tussen Fransen en Italianen enerzijds en Oostenrijkers anderzijds. Henri Dunant schreef na deze bloedige dag zijn beroemde Un souvenir de Solferino.
Deze episode uit de geschiedenis die het startsein van de Italiaanse eenwording werd, bleef mij het afgelopen jaar boeien. Omdat we dit jaar weer in Noord-Italië waren, besloten we terug te keren naar Solferino en San Martino della Battaglia die op 24 juni 1859 precies op de frontlijn lagen. Ook bezochten we Castiglione delle Stiviere opnieuw, dat achter de frontlijn lag en waar Henri Dunant diep onder de indruk raakte van de vrouwen die daar de gewonden verpleegden, ongeacht hun nationaliteit. De vrouwen van Castiglione inspireerden hem tot de oprichting van het internationale Rode Kruis, dit jaar 150 jaar geleden.
Vorig jaar bezochten we de Rocca di Solferino maar voor de nabijgelegen Torre di San Martino waren we net te laat. Bijna een jaar later keerden we, ditmaal ruim op tijd, terug. De 64 meter hoge toren werd gebouwd tussen 1880 en 1893 als een nationaal monument. Vanaf de toren heb je een schitterend uitzicht over het gebied waar op 24 juni 1859 gevochten werd en waar de Oostenrijkers tenslotte werden teruggeslagen over de Mincio, de grensrivier tussen Lombardije en Veneto.
Het is moeilijk voor te stellen dat dit vruchtbare gebied met vele wijngaarden ooit een van de bloedigste slagvelden uit de Europese geschiedenis is geweest. In een klein museum achter de toren is een simulatie van de slag te zien in een multimediapresentatie. De Fransen onder Napoleon III vielen de Oostenrijkers aan bij Solferino en de Italianen onder Vittorio Emmanuel I vochten ten Zuiden van het Gardameer rond het plaatsje San Martino.
Het is dus logisch dat het nationale monument in San Martino moest komen omdat hier het Italiaanse bloed gevloeid heeft. Toch heerst ook hier de geest van het Rode Kruis, want of het nu Italiaans, Frans of Oostenrijks bloed is, uiteindelijk gaat het om de humaniteit. De Slag van Solferino confronteert mij met tegenstrijdige gevoelens van eng nationalisme en universele menselijkheid.
