een uitvinding zonder toekomst

gezien: Le mépris (1963) van Jean-Luc Godard

Le méprisHet boegbeeld van de Nouvelle vague in Frankrijk, regisseur Jean-Luc Godard baseerde Le mépris (de verachting) op een roman van Alberto Moravia. Het proces van filmmaken wordt gekoppeld aan de ontwikkeling binnen een huwelijk. Michel Piccoli speelt scenarioschrijver Paul en Brigitte Bardot zijn vrouw Camille. Godard had bewondering voor regisseur Fritz Lang en liet hem in deze film zichzelf spelen. Le mépris was een succes bij het grote publiek, waarschijnlijk dankzij de openingsscène met de blote billen van La Bardot, in 1963 oh la la

Le mépris begint onconventioneel. In plaats van een openingsgeneriek die de traditionele informatie aan het begin van een film in beeld brengt, wordt deze door een voice over voorgelezen terwijl we een filmcrew in actie zien. Vervolgens draait de cameraman in onze richting en neemt ons in het vizier. Is film een afspiegeling van de werkelijkheid of omgekeerd?

Le mépris
Italiaanse filmaffiche van Le mépris

Godard stopt ook allerlei verwijzingen naar andere films en regisseurs in Le Mépris. Zo lezen we onder het filmscherm in cinnecittà een citaat dat wordt toegeschreven aan de vader van de gebroeders Lumière: “de cinema is een uitvinding zonder toekomst.”

Le mépris
il cinema e un’invenzione senza avvenire

Leuk is de ontmoeting tussen Camille (Brigitte Bardot) en Fritz Lang. Twee grootheden uit de film die elkaar ontmoeten, de een vanuit de filmische werkelijkheid en de ander vanuit de werkelijkheid. “Aangenaam!”, zegt Camille (Bardot), “Fritz Lang!” zegt Fritz Lang. Paul (Piccoli) zegt tegen zijn vrouw: “Die western met Marlene Dietrich die we laatst gezien hebben, is van hem.” “Geef mij maar M.!” zegt Camille (Bardot).

Een andere dialoog met een citaat:
Camille (Bardot): Komt u ook mee naar Capri, meneer Lang?
Fritz Lang: Om de kost te verdienen, ga ik elke dag naar de markt waar ze leugens verkopen. En hoopvol ga ik bij de verkopers staan.
Camille (Bardot): Wat is dat?
Fritz Lang: Hollywood. Een fragment van een ballade van die arme B.B.
Paul (Piccoli): Bertolt Brecht?
Fritz Lang: Ja!

Every day, to earn my daily bread
I go to the market where lies are bought
Hopefully I take up my place among the sellers.

Bertolt Brecht, Hollywood 1942

Fritz Lang in Le méprisHet boeiendste citaat in de film komt voor mij ook weer van Fritz Lang. Hij citeert de laatste regel uit het gedicht Dichterberuf van Friedrich Hölderlin. Zijn commentaar op de dichter: “Het is niet langer de aanwezigheid, maar de afwezigheid van God, die de mens geruststelt. Heel vreemd, maar waar!”

Le mépris [ imdb.com ]