van David Hanson
Sommige filmliefhebbers zijn zo enthousiast over een film, dat ze er een website aan wijden. David Hanson maakte een website over How the west was won. Dit megaproject uit 1962 heeft een supercast en superformaat en werd in Amerika een kassucces.
In de negentiende eeuw trokken miljoenen immigranten uit Europa eerst met huifkarren, na 1870 gewoon per trein, naar het Westen om daar een nieuw leven te beginnen. Achter de Rocky Mountains aan de Pacific lag voor hen het Beloofde Land: Californië. How the west was won is een eerbetoon aan de ontelbare pioniers die het Westen gemaakt hebben tot wat het is. Alleen de staat Californië zou, als het een apart land was, de achtste economie in de wereld zijn met een Bruto Regionaal Product van 1800 miljard.
Maar How the west was won is ook een propagandafilm. Dat wordt pas duidelijk in de heroïsche finale. De zeer Amerikaanse voice over van Spencer Tracy vertelt hoe het Westen gegroeid is uit de dromen van miljoenen pioniers. Ze kwamen uit alle landen maar werden verenigd in hun geloof en hoop op een beter leven. Ze geloofden in de vrijheid en dat de mens zijn eigen lot bepalen kan.
Bij deze plechtstatige woorden zien we een indrukwekkende opname vanuit de lucht geschoten van een druk verkeersknooppunt met fly overs. Het verkeer stroomt alle kanten op. In 1962 zag je dit alleen in de VS dus toen moeten deze beelden nog veel meer indruk hebben gemaakt als nu. Tenslotte duikt de camera onder de Golden Gate Bridge door. Het is een en al grandeur. De boodschap is duidelijk: Dit is het Beloofde Land , het aardse Paradijs. Betere propaganda hadden ze in 1962 in Moskou niet kunnen maken.
The promised land – the promised land – the promised land!
The promised land, the land of plenty rich with gold
Here came dreamers with Bible, fist and gun
Bound for land, across the plains their wagons rolled
Hell bent for leather – that’s how the West was won
Side by side they tamed the savage prairie land
Nothing stopped them – no wind nor rain nor sun
Side by side these pioneers from ev’ry land
All pulled together – that’s how the West was won
Vanaf 1962 begonnen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie hun krachten te meten in de ruimte. De Sovjet-Unie had de eerste mens in de ruimte gebracht en was de Verenigde Staten als ultramoderne supermacht op dat punt voorbijgestreefd. Maar in 1962 beloofde Kennedy dat Amerika nog vóór 1970 een man op de maan zou zetten. De space race was begonnen.
In 1962 lag de Sovjet-Unie dus nog voor op de Verenigde Staten. Maar dat laatste land beschouwde zich wel superieur. Want de Amerikaan leefde in vrijheid, terwijl de inwoners de Sovjet-Unie gevangenen waren van het communistische systeem. Om de Amerikaanse vrijheid te typeren, worden de mythen van het Wilde Westen en The American Dream vaak ingezet. Sterke mythen. “The promised land, the land of plenty rich with gold, Here came dreamers with Bible, fist and gun”. Maar geen woord over de uitroeiing van de oorspronkelijke bewoners van Amerika. Niets over de armoede en discriminatie van de zwarte bevolking in de grote steden. En ook al niets over de Amerikaanse wapenindustrie.
In 1962 was The American Dream nog springlevend. Een paar jaar later zou deze in de hel van Vietnam omslaan in een nachtmerrie. Het zelfvertrouwen dat de Amerikanen begin zestiger jaren nog hadden, zou niet meer terugkeren. De American Dream bleek ook van toepassing op Zuidoost Azië, het Arabisch schiereiland en China…
