Vorige week schreef ik hier iets over de Argentijnse film Antena , een schitterende compilatie van citaten en cinematografische stijlmiddelen uit het tijdperk van de stomme film gegoten in een surrealistisch sprookje. Tegenwoordig kun je met de computer alle stijlen en effecten uit het verleden nabootsen en digitale retrografische vormgeving is een genre apart geworden. Maar vannacht keerde de Frans-Duitse zender Arte terug naar een van de originelen uit het tijdperk van de stomme film, het drie uur durende epos Intolerance van D.W.Griffith, een film die 90 (negentig!) jaar ouder is dan Antena.

Intolerance is een onbetwijfeld meesterwerk en een klassieker die elke zichzelf respecterende filmliefhebber eens in zijn leven moet hebben gezien. Mark Twain heeft eens opgemerkt dat een klassieker een boek (c.q. film) is dat iedereen gelezen (gezien) wil hebben maar dat niemand wil lezen (zien). Vaak heeft dit te maken met het feit dat een klassieker meestal een flinke kluif is en het tempo niet snel genoeg is omdat een klassieker uit een andere tijd komt. De eenentwintigste mens is een zapper geworden en consumeert liever het wikipedia lemma over een klassieker, dan dat hij de tijd neemt om de klassieker te absorberen. Ik probeer daar zelf een beetje de middenweg in te vinden. Zo heb ik bijvoorbeeld de Metamorphosen van Ovidius en de Divina Commedia van Dante nu allebei voor een derde gelezen maar wel in mijn bezit, zodat ik elk moment een begin kan maken om verder te lezen. Ook Intolerance heb ik op de harde schijf staan en nu voor een derde bekeken.

Intolerance is echt een stokoude, bijna negentiende eeuwse film. Alle volwassenen in de film en het publiek in 1916 waren ook negentiende eeuwers. En dat geldt zeker voor de actrices die zo lijken te zijn weggelopen uit Victoriaanse schilderijen, vaak met smachtende blik omhoog, de lippen donker aangezet en de krullen bevallig in de nek. Lilian Gish speelt in Intolerance een van de hoofdrollen en samen met Mary Pickford zou zij als ‘Griffith girl’ een van de allereerste Hollywood sterren worden. Doordat Griffith voor het eerst effectief gebruik maakte van de close up zodat hun mooie gezichtjes kolossaal op het witte doek konden verschijnen, was de ster status een feit.

Intolerance moet je met eigen maatstaven beoordelen want deze oerfilm is een Gesammtkunstwerk waarin woord (de tussenschriften) muziek (de live interpretatie van het orkest) theater en schilderkunst/fotografie elkaar ontmoeten in het piepjonge medium. De filmtaal waaraan we inmiddels zo gewend zijn, is hier nog in wording. Door de technische ‘gebreken’ (flakkerende beelden, snelle bewegingen, monochrome inkleuring en stomme acteurs die daardoor theatrale gebaren nodig hebben) ontstaat er een filmische en poëtische werkelijkheid. Esteban Sapir heeft deze poëzie van flakkerende spookbeelden in Antena (2006) weer weten op te roepen.

The massive life-size set of the Great Wall of Babylon, seen in the fourth story, was placed at the corner of Sunset Boulevard and Hollywood Boulevard when the movie was completed. It became a notable landmark for many years during Hollywood’s golden era. It actually stood on the lot of the studio on Prospect Avenue near the Sunset & Hollywood Boulevard junctions in the eastern end of the city. It was the first such exterior set ever built in Hollywood. Falling into disrepair, it was eventually torn down. Years later, this same Babylon set was replicated as the central courtyard design for the new Hollywood & Highland complex in Hollywood, which opened in 2001.

Bron: imdb.com

Intolerance [ imdb.com ]