Pier Paolo Pasolini volgde in zijn visuele vertelling van het Evangelie volgens Mattheus het realisme van de Italiaanse schilder Caravaggio. Hij was niet de enige cineast bij wie je de erfenis van Caravaggio duidelijk kunt zien. Het naoorlogse Italiaanse neorealisme is vaak doortrokken van de rauwheid van de vroeg 17e eeuwse Italiaanse meester.

In het realisme van Pasolini verschijnt een paradox: de karakterkoppen zijn vaak zo uitgesproken, dat je kunt zeggen dat ze weer geïdealiseerd zijn. Bij de typecasting onder de plaatselijke bevolking heeft men gezocht naar de ideale visser, de ideale boer, de ideale verlamde, enz. Daar bleken er in 1964 op Siciliëdus verrassend veel van rond te lopen. Bij de kop van een schriftgeleerde of bij een Kajafas of een Herodes, probeerde ik me voor te stellen welke ‘rol’ deze ‘acteur’ of figurant in het dagelijks leven van 1964 speelde. Was hij buschauffeur, ambtenaar bij de sociale dienst, een pastoor of iemand met connecties met de Cosa Nostra? Want ergens moet zo’n farizeeërtronie toch wel door de alledaagse realiteit gevormd zijn?

God tussen de potten en pannen [ Woest & Vredig ]

Pier Paolo Pasolini volgde in zijn visuele vertelling van het Evangelie volgens Mattheus het realisme van de Italiaanse schilder Caravaggio. Hij was niet de enige cineast bij wie je de erfenis van Caravaggio duidelijk kunt zien. Het naoorlogse Italiaanse neorealisme is vaak doortrokken van de rauwheid van de vroeg 17e eeuwse Italiaanse meester.

Het naoorlogse Italiaanse neorealisme had zijn wortels in het naturalisme en sociaal realisme van de laat-negentiende eeuwse literatuur en schilderkunst. Deze werden gekenmerkt door verhalen en taferelen die zich afspelen onder de arme, werkende klasse. Er werd bij voorkeur op locatie gefilmd en in lange shots. Voor bijrollen maar soms ook voor hoofdrollen werden niet-professionele acteurs gebruikt. Zo speelde bijvoorbeeld in Ladri di biciclette van Vittorio De Sica niet één professionele acteur. Ook Pier Paolo Pasolini gebruikte voor Il Vangelo Secondo Matteo geen professionals en koos de karakteristieke koppen die boekdelen spreken uit de locale Siciliaanse bevolking. Het zijn de verweerde gezichten en het droge landschap waarmee Pasolini met minimale cinematografie “zijn” Evangelie volgens Mattheus vertelt.

God tussen de potten en pannen [ Woest & Vredig ]

Pier Paolo Pasolini volgde in zijn visuele vertelling van het Evangelie volgens Mattheus het realisme van de Italiaanse schilder Caravaggio. Hij was niet de enige cineast bij wie je de erfenis van Caravaggio duidelijk kunt zien. Het naoorlogse Italiaanse neorealisme is vaak doortrokken van de rauwheid van de vroeg 17e eeuwse Italiaanse meester.

De Italiaanse schilder Caravaggio is waarschijnlijk de enige schilder die in de schilderkunst twee revoluties tegelijk ontketende. De ene is die van het chiaroscuro, het gedramatiseerde licht-donker contrast. De andere is die van het realisme. Caravaggio brak met het geïdealiseerde religieuze schilderij. Hij schilderde de apostelen niet langer als gedistingeerde Griekse filosofen, maar als vissers en mannen van het volk, zoals hij ze dagelijks in Napels zag, met rauwe, doorgroefde koppen met scheve tanden in de mond en sjofel gekleed.

Caravaggio‘s rauwe realisme werd aanvankelijk door de katholieke kerk met grote terughoudendheid ontvangen. Maar al snel zag de kerk in dat het realisme inzetbaar was in de PR naar de gewone man. Tijdens de Contrareformatie werd het realisme door de katholieke kerk gebruikt als visueel communicatiemiddel om de band met het gewone volk te bevestigen en te versterken.

caravaggio-foundation.org