Categorie archief: film

from Russia with style

maandag 25 januari 2016

gisteren gezien op BBC1: episode 4 van War and Peace (2016)

War and Peace Drie weken geleden schreef ik hier al iets over de jongste tv-bewerking van Oorlog en Vrede door de BBC. Gisteren werd het vierde deel van deze zesdelige miniserie uitgezonden. Het is een typisch Engelse interpretatie. Tolstoj verpakt in een kostuumdrama. Louis Menand schreef vorige week in The New Yorker: Does the new series get the novel? Not really. It’s a costume drama, “Downton Abbey” goes to Moscow.

Dat is helemaal niet erg, want de Engelsen zijn nu eenmaal erg goed in kostuumdrama. Dat Pierre, Natasja, Andrei en al die andere Tolstoj-personages Engels spreken stoort mij overigens niet. Sinds de megaproductie van King Vidor uit 1956 ben ik eraan gewend dat er in War and Peace Engels gesproken wordt. Als Rus zou ik mij daar waarschijnlijk aan ergeren, maar we moeten niet vergeten dat Tolstoj zijn adellijke personages vaak meer in het Frans conserveren dan in het Russisch. De taal van de vijand nog wel!

Five fashion looks from War and Peace (2016)

Dat het in Rusland rond 1800 gewoon was om Frans te spreken, had alles te maken met de achttiende eeuw, waarin er in heel Europa een aristocratie was gevormd, volledig geënt op de Franse cultuur. Uit deze wereld kwam de adellijke Tolstoj (1828-1910) zelf ook voort. In de negentiende eeuw begon dit steeds meer te wringen met het nationalisme waarin men naar de Russische identiteit begon te zoeken. Waar kennen we dat van?

War and Peace [ imdb.com ]

woeste hoogten

zondag 17 januari 2016

zaterdagmiddag gezien op Een: Wuthering Heights (1939) van William Wyler

Wuthering Heights 1939 was een rampjaar in de wereldgeschiedenis. Maar het was ook het beste jaar uit de geschiedenis van Hollywood. Voorop gaan oscarwinnaar Gone with the wind en The wizzard of Oz, beide in kleur, een absolute primeur voor die tijd. Hollywood produceerde dat jaar nog veel meer topfilms: Mr. Smith Goes to Washington, Of Mice and Man, Stagecoach en Dark Victory. Maar een van de belangrijkste films van 1939 was ongetwijfeld de verfilming van Emily Brontë‘s gothic novel Wuthering Heights. Deze luidde de Hollywoodcarrière van Lawrence Olivier. Een jaar later zou hij een soortgelijke rol spelen in Rebecca dat weer zou zorgen voor de Amerikaanse doorbraak van zijn landgenoot Alfred Hitchcock.

Wuthering Heights is voor mij ook een interessante film omdat de cinematografie in handen is van Gregg Toland. De meester van de deep focus zou in 1940 met The grapes of wrath en vooral in 1941 met Citizen Kane definitief geschiedenis schrijven. Het acteer- en camerawerk liggen vaak nog dicht tegen het melodrama van de jaren twintig aan. Opwellende tranen, hartekreten, ogen die vuur schieten en trillende lippen; voor de zwijgende film behoorden deze close up’s van het gelaat tot het vaste vocabulaire om grote gevoelens op het publiek over te dragen. We zien in Wuthering Heights “bevroren” close ups van Lawrence Olivier (Heathcliff) en Merle Oberon (Cathy) die de emotie er nadrukkelijk bovenop leggen. Toch jammer dat deze “emotie-sjablonen” door de talkie uit de film verdreven zijn.

Heathcliff, it’s me [ W&V ]

Engelstalige Zonnekoning

zaterdag 16 januari 2016

vrijdagavond gezien op Een: Versailles (2015)

Gisterenavond keek ik op het Belgische Een voor het eerst naar Versailles, een Frans-Canadese tv-serie over Lodewijk XIV en zijn hof. Mijn eerste indruk is niet zo positief. Net als The Borgias is het gelikt historisch drama met expliciet geweld en seks, gemaakt voor een breed publiek. Je zou verwachten dat er in een Frans-Canadees productie Frans gesproken wordt, maar dat is niet het geval. Vanwege de betere exportmogelijkheden heeft men gekozen voor het Engels, terwijl het Frans tot in de negentiende eeuw de taal aan alle Europese vorstenhoven was en de oorsprong daarvan ligt juist in het bewind van Lodewijk XIV die de Franse cultuur tot de dominante cultuur in Europa maakte. Het Franse publiek reageerde dan ook zeer verontwaardigd toen bleek dat de tv-serie in het Engels was opgenomen.

In vergelijking met de Franstalige film Le roi danse (2000) waarin de Zonnekoning uiteraard Frans spreekt, is de Engelstalige Lodewijk XIV uit Versailles (2015) totaal ongeloofwaardig. Ook irriteert het dat de producent van Versailles zo schaamteloos een knieval maakt voor het grote publiek. Het cliché van de expliciete geweldsscène met tussensnijdingen van de expliciete seksscène kennen we zo langzamerhand wel. Maar kijkcijfers zouden bewijzen dat de massa hier geen genoeg van kan krijgen. Bovendien wordt een modieus onderwerp als homoseksualiteit gretig geëxploiteerd. De gedachte is die van de gelijke behandeling: geef je de hetero’s hun seksscènes dan moet je de homo’s ook hun seksscènes geven. Toch geef ik deze tv-serie nog een kans, maar ik ben bang dat het net als de tv-serie The Borgias meer een soap is met een historisch sausje dan volwassen historische drama.

Versailles [ en.wikipedia.org ] | Versailles [ imdb.com ]

In de voetsporen van Heidegger

Volgens Hannah Arendt trok er door het denken van haar leermeester Martin Heidegger een storm. “Hij komt uit het oeroude en wat hij achterlaat, is iets volmaakts, dat zoals al het volmaakte terugvalt aan het oeroude.” Wij gingen bij de beroemde blokhut in Todtnauberg kijken of Arendt gelijk had.

Voetnoten bij de 19e eeuw

In het Rijk van de Geest is alles tegenwoordige tijd en daar alleen ben je onsterfelijk. Zolang je maar niet vergeten wordt, leef je voort. Maar als je bent weggezonken in het collectieve geheugen, kun je met een lemma op wikipedia.org weer boven water komen.

Amerikaanse Burgeroorlog

Deze serie begon op 9 april 2010, precies 145 jaar na het einde van de Civil War, misschien wel het grootste trauma uit de Amerikaanse geschiedenis. Het laatste artikel verscheen op 3 juli 2013. Dat was precies 150 jaar na de Slag bij Gettysburg, het keerpunt in de oorlog.

Napoleon en zijn schilders

Weinig historische figuren zijn zo vaak geschilderd als Napoleon Bonaparte. Niet alleen tijdens zijn bewind maar ook daarna bleven schilders historische gebeurtenissen vastleggen met Napoleon in het centrum van de aandacht. Geschiedvervalsing. Omdat het moest.

Landschapsschilders uit de Goethezeit

Met de Goethezeit wordt in Duitsland de periode 1770-1830 aangeduid. Niet alleen de filosofie, literatuur, beeldhouwkunst, architectuur en muziek kwamen in het Duitse taalgebied tot bloei maar ook de romantische landschapsschilderkunst.

Schilders in Italië

Tot in de 19e eeuw was de reis naar Italië voor veel kunstenaars een verplicht nummer. Tijdens de Grand Tour werden Venetië, Florence en Rome bezocht waar de meesters bestudeerd werden. Maar het Italiaanse landschap bleek voor veel kunstenaars aantrekkelijker.

De schilder en zijn broodheer

Nu de overheid zich als mecenas heeft teruggetrokken worden veel kunstenaars weer afhankelijk van rijke opdrachtgevers en verzamelaars. Net als vroeger dus, toen veel kunstenaars vaak tegen wil en dank de lakeien van de heersende klasse waren.

De waakzaamheid van het hart

De Philokalia is een verzameling geestelijke geschriften die tussen de vierde en veertiende eeuw (in het Grieks) geschreven zijn en in de achttiende eeuw door de heilige Nikodimos van de berg Athos gebundeld zijn. Zijn tijdgenoot Paisius Velichkovsky maakte een vertaling in het Kerkslavisch.

Ovidius’ Metamorphosen

In de Middeleeuwen was er eigenlijk maar één boek. Na de revolutie van de boekdrukkunst kreeg de Bijbel concurrentie van eigentijdse maar vooral ook van klassieke geschriften. De compilatie van mythen die Ovidius aan het begin van onze jaartelling in klassiek Latijn had samengesteld, werd een inspiratiebron voor ontelbare schilders.

Dantes Divina Commedia

Dante stelt zich het Inferno voor als een trechter die breed begint onder het aardoppervlak en dan toeloopt naar het ijskoude middelpunt van de aarde. Daar zetelt Lucifer. Er zijn negen kringen. Dante en Vergilius ontmoetten er steeds grotere zonden en grotere zondaars.

Wolkenkrabbers

Chicago en New York werden eind 19e eeuw proeftuinen waar de skyscraper dankzij een stalen constructie steeds hoger kon worden. Er lagen ook twee Amerikaanse gedachten aan ten grondslag: "Form follows function" en "The sky is the limit."

Op zoek naar de atoomstijl

In de zomer van 2009 was in het Atomium in Brussel de tentoonstelling A la recherche du “Style Atome” te zien. Het is een swingende stijl uit de jaren vijftig die nog steeds beoefend wordt. Noem het geen retro. De atoomstijl is iets speciaals.

Een avontuur van luitenant Blueberry

In 1963 begon de Franse striptekenaar Jean Giraud (1938-2012) samen met scenarist Jean-Michel Charlier (1924-1989) aan zijn levenswerk: Blueberry. Ze lieten zich daarbij inspireren door de spaghettiwestern. Het 50-jarige jubileum van zijn antiheld maakte Giraud net niet meer mee. Hij overleed in 2012.

My favourite things

Belgian woodcuts & Russian Luboks. Underground comics & Midcentury Modern. Genesis, Pink Floyd & Film Noir ... These are a few of my favorite things ...

Woest & Vredig

vrije geluiden in de wwwoestijn