Categorie archief: film

Film noirs op YouTube [ 2 ]

gezien op Cult Cinema Classics: Shock (1946)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: Shock van Alfred L. Werker. Cinematografie van Joseph MacDonald.

shockIn Shock speelt een jonge Vincent Price een van de hoofdrollen. Twee jaar eerder had hij grotere bekendheid gekregen door zijn rol in Laura, maar zijn naam als gentleman-schurk in horrorfilms moest nog gevestigd worden. In deze film speelt hij voor het eerst een boosaardige dokter. Zijn prooi wordt gespeeld door Anabel Shaw, een jonge vrouw die in een shock geraakt is en die in zijn kliniek behandeld wordt, waarin hij samen met zijn assistente Lynn Bari de leiding heeft. Shock is een matige B-film, type “kliniek-thriller”, bekend o.a. van de tv-serie The Avengers. Maar qua fotografie is er zeker te genieten. Joseph MacDonald deed de cinematografie en liet datzelfde jaar met The Dark Corner en twee jaar later met Call Northside 777 dat hij thuis is in het genre.

Shock
Lynn Bari en Vincent Price in Shock

Bekijk deze film op YouTube

film noirs op YouTube [ 1 ]

gezien op Cult Cinema Classics: The Stranger (1946)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In maart keek ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955. Het zwaartepunt valt in de tweede helft van de jaren veertig omdat het genre toen op zijn hoogtepunt was en de meeste verschenen. In de komende reeks bespreek ik deze twaalf films: 1 uit 1945, 4 uit 1946, 2 uit 1949, 2 uit 1950 en 1 uit 1955. Deze keer: The Stranger van Orson Welles. Cinematografie van Russell Metty.

the strangerIn 1946 was Orson Welles pas 31 maar had in de filmwereld al een heel leven achter de rug, met twee meesterwerken (Citizen Kane in 1941 en The Magnificent Ambersons in 1942) maar met ook een verschrikkelijke strijd met William Randoph Hearst en de productiemaatschappij RKO. Voordat hij zelf weer zou schitteren in The Lady of Shanghai in 1947 met zijn toenmalige vrouw Rita Hayworth en in 1949 als Harry Lime in The Third Man, maakte hij in 1946 de wat minder bekende film noir The Stranger. In de hoofdrollen Edward G.Robinson, Loretta Young en Welles himself.

De artistieke vrijheid die Orson Welles met Citizen Kane gekregen had, was definitief voorbij. Hij vreesde dat er anders meedogenloos geknipt zou worden door de producent zoals met The Magnificent Ambersons was gebeurd. The Stranger is een conventionele Hollywoodfilm geworden. Welles had zich laten temmen, maar toch is deze film zeker niet tam geworden. Het is de eerste speelfilm waarin filmbeelden van concentratiekampen en massagraven worden getoond. De nazi was in 1946 het nieuwe archetype van het kwaad geworden. Het Proces van Neurenberg werd pas in 1947 afgerond en toen deze film gemaakt werd, was de jacht op nazi’s in volle gang.

Eward G. Robinson speelt inspecteur Wilson die jaagt op de voortvluchtige oorlogsmisdadiger Franz Kindler, gespeeld door Orson Welles. Hij heeft een vermoeden dat deze in een stadje in Connecticut onder een valse identiteit zit ondergedoken. Als lokaas gebruikt hij een andere nazi en laat deze schaduwen. Deze Meineke vindt zijn vroegere nazivriend, maar omdat Kindler het niet vertrouwt, vermoordt hij zijn oude vriend, zonder dat iemand het ziet. Nu Meineke plotseling verdwenen is en het spoor is doodgelopen, besluit inspecteur Wilson zelf eens in het stadje te gaan kijken.

the stranger
De apotheose van The Stranger speelt zich af in een klokkentoren. Cinematograaf Russell Metty bedacht dit ingenieuze beeld: Franz Kindler is bovenin de klokkentoren in het nauw gedreven, trekt zijn pistool dat geëchood wordt door zijn doodvonnis.
the stranger
Het groteske einde van The Stranger. Franz Kindler heeft geen rechter in Neurenberg nodig om gestraft te worden. Zijn noodlot regelt het.
le criminelScenarioschrijver Victor Trivas ontving in 1947 een oscarnominatie voor het beste scenario. Hij liet daarin Franz Kindler een hard vonnis vellen over de Duitser: “The German sees himself as the innocent victim of world envy and hatred, conspired against, set upon by inferior peoples, inferior nations. He cannot admit to error, much less to wrongdoing, not the German. We chose to ignore Ethiopia and Spain, but we learned from our own casualty list the price of looking the other way. Men of truth everywhere have come to know for whom the bell tolled, but not the German. No! He still follows his warrior gods marching to Wagnerian strains, his eyes still fixed upon the fiery sword of Siegfried, and he knows subterranean meeting places that you don’t believe in. The German’s dream world comes alive when he takes his place in shining armor beneath the banners of the Teutonic knights. Mankind is waiting for the Messiah, but for the German, the Messiah is not the Prince of Peace. No, he’s… another Barbarossa… another Hitler.”
 
Bron: villains.fandom.com

Bekijk deze film op YouTube

inhaalmanoeuvre

Gezien op DVD : Il sorpasso (1962) van Dino Risi

il sorpassoGisteren overleed Jean-Louis Trintignant (1930-2022), een van de laatste groten van de Franse cinema. Sinds zijn debuut in Et dieu crea la femme in 1956 speelde hij in meer dan 100 films. Onlangs zag ik de Italiaanse roadmovie Il sorpasso uit 1962 waarin hij samen met Vittorrio Gassman en Catherine Spaak de hoofdrol speelt.

Het was de zevende film van Trintignant die net als in zijn debuut gecast is als de introverte en verlegen jongeman die hij in werkelijkheid ook was. Totaal in contrast met deze Roberto staat het karakter van zijn tegenspeler Bruno, gespeeld door Vittorio Gassman. Met een werveling komt hij in de titelgeneriek in zijn Lancia Aurelia B24 sport de film binnen gescheurd. Zijn auto vormt eigenlijk een derde karakter in deze road movie die in Rome en omgeving gedraaid is. De jazz spettert uit de speakers en versterkt de extraverte persoonlijkheid van Bruno. Het schallende koper verklankt ook het optimisme van de late jaren vijftig en de vroege jaren zestig, toen de naoorlogse welvaart op gang begon te komen.

il sorpasso
Bruno komt in zijn Lancia Aurelia B24 sport de film binnen gescheurd.

Niet vaak zag ik een film zo licht van toon met tegelijkertijd zo’n diep existentialistische onderstroom. De joie de vivre die Dino Risi in de personage van Bruno van het doek laat spatten, herbergt ook een donkere kant. Il sorpasso kwam uit in 1962, het jaar waarin Antonioni zijn beroemde existentialistische drieluik L’avventura, La Notte en l’Eclisse voltooid had waarin de dit jaar eveneens overleden Monica Vitti (1931-2022) de hoofdrol speelde. In het script wordt ook naar deze films verwezen. Terwijl ze door het pittoreske Lazio razen, kakelt Bruno als een kip zonder kop over de vervreemding in de films van Antonioni terwijl hijzelf gelijkvormig aan de wereld geworden is. Vervreemding was in de jaren vijftig tot in de vroege jaren zestig een modewoord dat overal rond zoemde, maar slechts door weinigen begrepen werd.

Op dit soort lichte momenten wordt de existentialistische tijdgeest even aangeraakt, maar het is slechts het topje van een van de golven waarop Bruno zijn surfervaring beleeft. De introverte Bruno luistert met een mengeling van irritatie en bewondering naar de ratelende Bruno die zich steeds meer ontwikkelt als zijn coach in easy living. Het schuurt en klikt tussen de twee, omdat de tegensgestelde karakters elkaar completeren. Op hun tweedaagse road trip ontluikt zo de vriendschap tussen deze twee tegenpolen. Bruno en Roberto beseffen dat ze elkaar nodig hebben: Roberto heeft wat in te halen in leerschool van het leven in deze open sportwagen naast de drukke, zeer aanwezige persoon en Bruno voelt dat de ook hij wat in te halen heeft met de rustige Roberto aan zijn zijde. De titel van de film (vertaald: de inhaalmanoeuvre) is hier op gebaseerd.

il sorpasso 1962
Jean-Louis Trintignant als Roberto en Vittorrio Gassman als Bruno als de twee tegenpolen in Il sorpasso

Ondanks de tintelende lichtheid van deze road movie, blijft de zwaarte voelbaar. Il sorpasso gaat over de onmogelijkheid iemand anders te zijn dan je bent. Bruno en Roberto proberen zichzelf in te halen, maar hun inhaalmanoeuvre eindigt in een Griekse tragedie.

Il sorpasso [cinemagazine.nl]