het denkende shot

zondagavond gezien op TV5: A bout de souffle (1960)

A bout de souffleIn Close Up – wereldgeschiedenis van de film wijdt Mark Cousins een hoofdstuk aan de nouvelle vague onder de titel Het geëxplodeerde verhaal. De nouvelle vague maakte een einde aan een stijl die Cousins het “gesloten romantische realisme” noemt, de dominante stijl van de mainstream film. Deze films zijn 1. gesloten, omdat de acteurs een parallel universum lijken te bewonen en niet naar de camera kijken en zelden een open einde hebben. 2. romantisch, omdat de emoties meestal hoog oplopen en de protagonisten op een bepaalde manier heroïsch zijn en 3. realistisch, omdat de mensen, ondanks deze kunstmatigheid herkenbaar menselijk zijn en de afgebeelde samenleving op de onze lijkt.

In de jaren zestig werd het “gesloten romantische realisme” gesloopt door de jonge honden van de nouvelle vague. De film die als de oerfilm van de nouvelle vague gezien wordt, is de low budget film A bout de souffle. Vijfenvijftig jaar later is het niet direct meer te zien waarom deze film zoveel betekenis kreeg voor een nieuwe generatie filmmakers. Maar Mark Cousins legt in zijn boek uit wat er zo vernieuwend was aan À bout de souffle. Godard introduceerde iets nieuws in de cinema. Je zou dit “het denkende shot” kunnen noemen.

À bout de souffle
Jean-Paul Belmondo en Jean Seberg
Mark Cousins legt uit wat er zo vernieuwend was aan A bout de souffle. Godard introduceerde iets nieuws in de cinema. Je zou dit “het denkende shot” kunnen noemen.

In de nouvelle vague wordt de film zich ervan bewust dat ze film is, zoals in het impressionisme het schilderij zich ervan bewust wordt dat het een plat vlak is met daarop kleurige vegen. Film is in de eerste plaats een aaneenrijging van shots en die shots kunnen zich verzelfstandigen. Het shot is niet langer de slaaf van een actie, maar het shot wordt autonoom. Zo zit er in A bout de souffle een beroemde sequens van jump cuts van Jean Seberg in de auto naast Jean-Paul Belmondo. Haar markante korte koppie is van achteren gefilmd. Maar de camera filmt niet één shot, maar blijft vanuit meerdere posities vanaf de achterbank in haar nek kijken. De shots schuiven en tuimelen over elkaar heen.

Jean-Luc Godard (1930) wordt met zijn generatiegenoten Jacques Rivette (1928), François Truffaut (1932-1984) en Claude Chabrol (1930-2010) tot de jonge cineasten van de nouvelle vague gerekend. De wegbereider van deze nieuwe manier van filmen was Robert Bresson (1901-1999), die een generatie ouder was. Éric Rohmer (1920-2010) en Alain Resnais (1922-2014) zaten er tussenin.

It is difficult to imagine the history of cinema without A Bout de Souffle. The film had a profound effect, after its release and still today. After the birth of the New Wave, between the years 1959 and 1960, the number of entries of film increased in millions. Furthermore, there was a regular and rapid increase of investment in film until the 1980s. A Bout de Souffle was filmed on location which reduced the studio expenses and was filmed without expensive, famous actors. Godard showed that filming was possible for anyone. He inspired young people and encouraged them to make their own films – even at a small budget.
 
Bron: the-artifice.com

A bout de souffle [ imdb.com ]