grondlegger van de Hudson River School
De 19e eeuwse Amerikaanse landschapsschilder Thomas Cole (1801-1848) was bij zijn dood in 1848 in de Verenigde Staten een beroemdheid, maar werd daarna snel vergeten. Tegenwoordig is hij vooral bekend als de grondlegger van de Hudson River School, de eerste schildersschool in de geschiedenis met een eigen Amerikaans karakter die vooral in de jaren vijftig en zestig van de negentiende eeuw floreerde. Ze was verweven met het Amerikaanse transcendentalisme van Thoreau en Emerson. De Amerikaanse wildernis werd door de transcendentalisten gezien als de manifestatie van het sublieme.
Het ging de schilders van de Hudson River School niet om het romantische plaatje, maar om de ervaring van de grootsheid van de natuur. Hun schilderijen hadden dan ook vaak een XXL-formaat. Maar de landschappen van Thomas Cole waren tamelijk bescheiden in afmeting. Ze pasten nog in de traditie van de Engelse kolonisten die in de ongerepte natuur van Amerika hun Beloofde Land zagen, God’s own country. Rond 1830 werkte Cole nog helemaal in de Bijbelse visie op Amerika. De invloed van schrijvers en denkers als Ralph Waldo Emerson (1803-1882) en Henry David Thoreau (1817-1862) kwam pas in de jaren veertig. Toen begon de Amerikaanse ziel zich ook te openen voor de geest van het Oosten met zijn transcendente benadering van de christelijke God als “het goddelijke”.
In 1828 schilderde Thomas Cole The Garden of Eden. De Hof van Eden is theatraal benaderd en in de traditie van Joachim Patinir of Herri Met de Bles. Adam en Eva op het middenplan en in de verte een weids panorama. Het doorkijkje is omzoomd door gebladerte.
In hetzelfde jaar schilderde hij The Expulsion from Paradise. We zien hoe Adam en Eva uit het Paradijs verdreven worden in een woeste, duistere wereld door een theatrale rotspoort. Cole trekt alle registers van het zogenaamde “heroïsche landschap” open: onheilspellende luchten, donder en bliksem, scherpe rotsen, afgronden, verwrongen boomstammen en kolkend water. Alsof alle elementen boos zijn op het eerste mensenpaar.
Een jaar later schildert Cole weer een Bijbels thema uit het boek Genesis: The Subsiding of the Waters of the Deluge de ark van Noach tijdens de Zondvloed. Net als in de voorgaande landschappen maakt hij er weer theater van. De compositie is weer een doorkijkje met een verschiet. Op het middenplan drijft de ark.
The Subsiding of the Waters of the Deluge is interpreted as representing rebirth and redemption through destruction.The cleansing nature of the Flood is meant to represent America as a “New Eden” free of the abusive power of the European monarchies.
The views and visions of Thomas Cole | Christianity and the work of Thomas Cole
Landschap en Herinnering [ W&V ]
