In Apocalypse Now (1979) vertelt kolonel Walter E. Kurtz hoe hij tijdens de gruwelijkheden van de oorlog in Vietnam en Cambodja getroffen werd door een inzicht dat als een diamant zijn schedel binnendrong. Zijn relaas komt uit Heart of Darkness (1899) van Joseph Conrad. Hierin wordt in een metafoor (een reis door het oerwoud) een tocht beschreven naar het absolute nulpunt van de menselijke natuur.
In de moderne filosofie was het Schopenhauer die voor het eerst een blik in de afgrond wierp. Zijn erfgenaam Nietzsche noemde deze ervaring “dionysisch” en positioneerde deze jenseits von Gut und Böse .
Friedrich Nietzsche
Die Geburt der Tragödie, Kapitel 14
In de kunst is “the horror” van kolonel Kurtz en het dionysische van Nietzsche in detail in beeld gebracht in de serie van 82 etsen die de Spaanse schilder en graficus Francisco Goya (1746-1828) tussen 1810 en 1820 maakte. Los desastres de la guerra wordt tot de donkere romantiek gerekend en Goya wordt soms gezien als de schepper van het horrorgenre.
Goya was ooggetuige van de gruwelijkheden van de guerilla tegen de Franse overheerser. Hij wisselt rauw realisme af met gruwelijke fantasievoorstellingen. De waanzin van oorlog, die naast het grote sterven ook leidde tot krankzinnigheid, bracht hij met een genadeloze precisie in beeld.
