lome namiddag

geluisterd en gekeken naar Prélude à L’après-midi d’un faune (1893)

Bakst NizhinskyOp 29 mei was het honderd jaar gelden dat in het Théàtre du Châtelet in Parijs het ballet L’après-midi d’un faune van de Ballets Russes in de choreografie van Vaslav Nijinsky voor het eerst werd opgevoerd. De Russische schilder Leon Bakst (pseudoniem van Lev Samoïlevitch Rosenberg) ontwierp de kostuums en decors. Nijinsky nam de faun voor zijn rekening en danste een lange solo vanaf het moment dat de faun zich loom uitstrekt in het bucolische landschap. De katachtige wellust waarmee de faun met de nimfen flirt, schokte destijds het publiek.

Nijinsky brak met de conventies van het klassieke ballet. Net als zijn tijdgenoot Isadora Duncan danste hij graag op blote voeten. Het directe contact met de aarde waarin de faun staat, sluit helemaal aan bij de reformbewegingen aan het begin van de twintigste eeuw. De Nietzscheaanse imperatief “Blijf de aarde trouw” werd ook beantwoord door de moderne dans. De heidense reidansen uit het oude Griekenland raakten in zwang en zouden een hoogtepunt krijgen in Stravinsky’s Le Sacre du Printemps. Dat ballet ging precies een jaar na L’après-midi d’un faune in het Théàtre des Champs-Elysées in Parijs in première en zorgde voor een nog groter schandaal.

The style of the ballet, in which a young faun meets several nymphs, flirts with them and chases them, was deliberately archaic. In the original scenography designed by Léon Bakst, the dancers were presented as part of a large tableau, a staging reminiscent of an ancient Greek vase painting. They often moved across the stage in profile as if on a bas relief. The ballet was presented in bare feet and rejected classical formalism. The work had an overtly erotic subtext beneath its façade of Greek antiquity, ending with a scene of graphic sexual desire.
 
Bron: en.wikipedia.org

Bakst Nizhinsky

decorontwerp van Léon Bakst
Le tableau de Léon Bakst (1866-1924) révèle les partis pris de Nijinski : il s„agit d„un paysage bucolique, avec sources, arbres et rochers. On aperçoit en bas à droite, près de la cascade, les nymphes, tandis que le faune est allongé au centre sur un tapis de mousse et paraît faire corps avec la nature. Bakst, comme à son habitude, propose une toile aux couleurs riches et chatoyantes, à dominantes jaunes et bleues. Les larges à-plat de couleurs évoquent Gauguin et Matisse. Ce décor frappe surtout par l„absence de perspective, renforcée par l„espace très étroit laissé entre la toile et le cadre de scène (à peine deux mètres) : les personnages évoluent sur un même plan.
 
Bron: histoire-image.org
Ter gelegenheid van het Année centenaire van L’Après-midi d’un Faune werd een filmopname van Christian Comte uit 1912 gerestaureerd. Slechts drie minuten zijn bewaard gebleven.

Een andere grote Russische balletdanser van de twintigste eeuw, Rudolf Nureyev, danste later de faun in de oorspronkelijke choreografie en scenografie.

Rudolf Nureyev als de faun in de oorspronkelijke choreografie en scenografie van Vaslav Nijinsky en Leon Bakst.
De Nietzscheaanse imperatief
“Blijf de aarde trouw”
werd ook beantwoord
door de moderne dans.

In 1985 maakte Barry Moreland, de toenmalige artistiek directeur van het West Australian Ballet, een choreografie van L’Après-midi d’un Faune. Deze is minder loom en energieker dan de choreografie van Vaslav Nijinsky. De faun wordt vertolkt door Ronnie Van den Bergh en de drie nimfen door Geraldine Lett, Michele Martin en Donna Mathews.

Tenslotte vond ik op youtube nog een historische opname van Prélude à L’après-midi d’un faune van 14 juni 1972 waarin de legendarische dirigent Leopold Stokowski (1882-1977) het London Symphony Orchestra dirigeert. Stokowski dirigeerde het LSO voor de eerste maal in 1912.

het London Symphony Orchestra o.l.v. Leopold Stokowski in de Royal Festival Hall in Londen op 14 juni 1972

ballet L’après-midi d’un faune [ fr.wikipedia.org ]
ballet van Nizhinsky [ histoire-image.org ]