Dagelijks archief: donderdag 3 oktober 2019

overgangstijd 1989-1990

gisterenavond gezien op ARD: Wendezeit (2019)

WiedervereinigungVandaag vieren de Duitsers de hereniging van hun land op 3 oktober 1990. Na de omwenteling van 9 november 1989 viel de enige bestaansreden voor de DDR weg, en werd de hereniging voorbereid. Maar er stond nog van alles in de weg. De spaartegoeden van Oost-Duitsers bestonden uit Oostmarken die op de internationale valutamarkt weinig waarde hadden. Er was ook nog een Russische troepenmacht in de DDR aanwezig. En Polen maakte zich zorgen over eventuele territoriale aanspraken van het herenigde Duitsland op de voormalige gebieden van het Duitse Rijk aan de Westgrens van Polen. Een voor een werden deze problemen opgelost. De Oostmarken konden tegen een gunstige koers gewisseld worden, de Russen werden afgekocht, en Polen werd definitief de Oder-Neissegrens gegarandeerd. Op 3 oktober 1990 trad de DDR tot de Bondsrepubliek toe en was de Wiedervereinigung een feit.

Gisterenavond zond de ARD de spannende televisiefilm Wendezeit uit. Dat ging over een ander aspect van de hereniging. In 1990 werd de Bundesbeauftragte für die Stasi-Unterlagen (BStU)opgericht, waarvan Joachim Gauck op 2 oktober 1990 de eerste directeur werd. Deze organisatie zorgde ervoor dat iedere voormalige DDR-burger van wie de Stasi een dossier had aangelegd, inzage kon krijgen.

In de Stasi-dossiers bevond zich aanvankelijk ook informatie die voor de KGB zeer gevoelig lag en die beslist niet in handen van de CIA mocht vallen. Wendezeit speelt zich af in de overgangstijd (oktober 1989 – februari 1990) toen de DDR formeel nog bestond. Moskou zag de bui hangen en liet snel nog dossiers voor de Sovjet Unie gevoelige informatie bevatten, van Oost-Berlijn naar Moskou overbrengen. Op microfilms stonden bijvoorbeeld ook de namen van dubbelspionnen Maulwurf (dubbelspion), die voor de CIA in West-Berlijn werkten. Een van hen, Saskia Starke, speelt de hoofdrol in Wendezeit.

In deze televisiefilm, die aan de vooravond van de dag van de Wiedervereinigung werd uitgezonden, zitten fraaie beelden van de historische demonstratie op de Alexanderplatz op 4 november 1989. Naar schatting een half miljoen mensen hadden zich toen verzameld om te demonstreren voor de vrijheid. Het was de eerste en de laatste demonstratie in de DDR die in vrijheid plaats vond. In The making of Wendezeit wordt uitgelegd hoe je acteurs uit 2019 op deze historische demonstratie kunt laten rondlopen.

Wendezeit. 1989. Doppelagentin Saskia Starke gerät in einen emotionalen Ausnahmezustand, als sich das Ende der DDR ankündigt. Sie lebt als Agentin der Stasi in West-Berlin, ist mit einem Amerikaner verheiratet, hat mit ihm zwei Kinder und arbeitet offiziell in der amerikanischen Botschaft. Inoffiziell heißt das, sie arbeitet für die CIA. Der Stasi ist es also gelungen, eine Agentin direkt beim Klassenfeind zu positionieren. Aber dann passiert etwas, womit vor Monaten noch niemand gerechnet hat: Die DDR ist im Begriff, sich aufzulösen. Dieser Umbruch lässt Saskias Leben implodieren, das von Anfang an auf einer Lüge gegründet war.
 
Bron:daserste.de

Themenabend Wendezeit [ daserste.de ]