Twee weken geleden zag ik een mooie biopic over Sylvia Plath met Gwyneth Paltrow in de titelrol. Sylvia Plath is door haar zelfmoord een icoon geworden. Op 11 februari 1963 hield ze ermee op, nadat ze eerst haar kinderen nog melk en eten had gegeven. Ze leefde op dat moment al twee jaar gescheiden van haar man Ted Hughes, die een relatie was begonnen met een andere dichteres, Assia Wevill. Zijn overspel had verschrikkelijke gevolgen: Zes jaar na de zelfmoord van Sylvia maakte ook Assia een einde aan haar leven. Haar keuze was nog gruwelijker dan die van Plath: haar vierjarige dochtertje dat ze samen met Hughes had, nam ze mee de dood in. Sylvia is een aangrijpende film die net als Control van Anton Corbijn eindigt met een combinatie van alledaagsheid en gruwelijkheid: het dode lichaam wordt in een kist door de voordeur naar buiten gedragen.
In 1956 Sylvia Plath married the English poet Ted Hughes , and in 1960, when she was 28, her first book, The Colossus, was published in England. The poems in this book—formally precise, well wrought—show clearly the dedication with which Sylvia had served her apprenticeship; yet they give only glimpses of what was to come in the poems she would begin writing early in 1961. She and Ted Hughes settled for a while in an English country village in Devon, but less than two years after the birth of their first child the marriage broke apart.
The winter of 1962-63, one of the coldest in centuries, found Sylvia living in a small London flat, now with two children, ill with flu and low on money. The hardness of her life seemed to increase her need to write, and she often worked between four and eight in the morning, before the children woke, sometimes finishing a poem a day. In these last poems it is as if some deeper, powerful self has grabbed control; death is given a cruel physical allure and psychic pain becomes almost tactile. On February 11, 1963, Sylvia Plath killed herself with cooking gas at the age of 30. Two years later Ariel, a collection of some of her last poems, was published; this was followed by Crossing the Water and Winter Trees in 1971, and, in 1981, The Collected Poems appeared, edited by Ted Hughes.
Bron: sylviaplath.de
In de vierde aflevering van In Europa (het jaar 1916) werd afgelopen zondag aandacht besteed aan Ernst Friedrich. Deze Duitse pacifist confronteerde in 1924 met een boek vol foto’s van ‘gueulles cassés’, ‘kapotgesmeten gezichten’. Europa had zichzelf in de Grote Oorlog verminkt en dat wilde hij letterlijk tonen. Oorlog aan de oorlog! De foto’s waren gruwelijk genoeg maar konden een volgende wereldbrand vijftien jaar later niet voorkomen…
Via oproepen in kranten en tijdschriften verzamelt hij de meest vreselijke foto’s van verminkte soldatenhoofden, kreupele soldaten, executies, hongerige kinderen, smoezelige veldbordelen en nog veel meer In 1924 publiceert hij dit materiaal in zijn beroemde fotoboek Krieg dem Kriege en dit boek slaat direct aan. Vooral zijn manier van presenteren is opmerkelijk en provocerend: bijna steeds plaatst hij twee foto’s naast elkaar; de ene geeft de officiële/nationalistische visie weer, de andere brengt de meestal gruwelijke en soms bijna walgelijke werkelijkheid in beeld. En dat pagina’s lang, soms met kritisch of cynisch commentaar (‘Met God voor keizer en vaderland uit elkaar gerukt’). Een simpele maar ‘gouden vondst ‘ die later ook veel navolging krijgt. Veel later zijn de foto’s uit dit boek wel eens vergeleken met de Tv-beelden over de oorlog in Vietnam. Ook die schokten de wereld en hadden grote invloed op de publieke opinie. Beelden zijn blijkbaar sterker dan woorden!
Ernst Friedrich (1894-1967)
De film geeft een paar klassieke antwoorden op de vraag naar het hoe en waarom van het kwaad, die aangeven dat er met al het trendy gepraat over postmodernisme in tweeduizend jaar christendom toch niet zoveel nieuws bedacht is. Dat de mens slachtoffer wordt van de verleidingskunst van de duivel is aan zijn eigen vrije wil en aan zijn zelfzucht te wijten. Dat is de lijn in het denken die de kerkvader Augustinus aan het eind van de 4e eeuw al uitzette, en diezelfde draad wordt in deze film weer opgepakt. Blijkbaar kan dit antwoord op de tweeledige vraag: waar komt het kwaad vandaan? (dat weten we niet, we weten alleen dat de duivel er handig gebruik van maakt), en: wie is verantwoordelijk voor het kwaad? (dat zijn wij zelf) niet stuk.
