Dagelijks archief: donderdag 13 december 2007

the old lie

Afgelopen zondag in In Europa het jaar 1916
met het boek Krieg dem Kriege van Ernst Friedrich

kapotgesmeten gezichtIn de vierde aflevering van In Europa (het jaar 1916) werd afgelopen zondag aandacht besteed aan Ernst Friedrich. Deze Duitse pacifist confronteerde in 1924 met een boek vol foto’s van ‘gueulles cassés’, ‘kapotgesmeten gezichten’. Europa had zichzelf in de Grote Oorlog verminkt en dat wilde hij letterlijk tonen. Oorlog aan de oorlog! De foto’s waren gruwelijk genoeg maar konden een volgende wereldbrand vijftien jaar later niet voorkomen…

In 1924, tien jaar nadat drommen stervelingen enthousiast ten strijde trokken voor een oorlog die alle oorlogen zou beëindigen, verklaarde de dertigjarige anarchist en pacifist Ernst Friedrich oorlog aan de oorlog, Krieg dem Kriege! De man was niet aan zijn proefstuk toe. Toen hij in 1914 militaire dienst weigerde was hij prompt opgesloten in een gekkenhuis. Eens vrij, pleegde hij militaire sabotage en spoorde soldaten aan tot ongehoorzaamheid.
 
Krieg dem Kriege! bevat zo’n 180 foto’s, gruwelijke beelden uit de eerste wereldoorlog voorzien van bijtende commentaren in vier talen: Duits, Engels, Frans, Nederlands (er waren ook edities met het Noors, Russisch of Chinees als vierde taal). Friedrich, die zichzelf ‘geen Duitser maar mens’ noemde, schreef het boek voor ‘mensen van alle landen’ en droeg het ‘minzaam op aan alle oorlogsdwepers, planners en leiders van slachtpartijen’.
 
Voor Friedrich, die zich tot geen enkele partij bekende, is de oorzaak van oorlog duidelijk: kapitaal en macht. Zij onderdrukken en beheersen de proletariërs. Friedrich roept hen op zich te bevrijden van ingepompte burgerlijke vooroordelen, vecht tegen het kapitalisme, de burger en de soldaat in jezelf! Aan burgerlijk pacifisme, ‘zoete koek en vrome praatjes’, had Friedrich geen boodschap. Het kapitalisme bestrijden, is oorlog bestrijden.
 
Bron: serendib.be
Beelden zijn blijkbaar sterker
dan woorden.
kapotgesmeten gezichtVia oproepen in kranten en tijdschriften verzamelt hij de meest vreselijke foto’s van verminkte soldatenhoofden, kreupele soldaten, executies, hongerige kinderen, smoezelige veldbordelen en nog veel meer In 1924 publiceert hij dit materiaal in zijn beroemde fotoboek Krieg dem Kriege en dit boek slaat direct aan. Vooral zijn manier van presenteren is opmerkelijk en provocerend: bijna steeds plaatst hij twee foto’s naast elkaar; de ene geeft de officiële/nationalistische visie weer, de andere brengt de meestal gruwelijke en soms bijna walgelijke werkelijkheid in beeld. En dat pagina’s lang, soms met kritisch of cynisch commentaar (‘Met God voor keizer en vaderland uit elkaar gerukt’). Een simpele maar ‘gouden vondst ‘ die later ook veel navolging krijgt. Veel later zijn de foto’s uit dit boek wel eens vergeleken met de Tv-beelden over de oorlog in Vietnam. Ook die schokten de wereld en hadden grote invloed op de publieke opinie. Beelden zijn blijkbaar sterker dan woorden!
 
Bron: vredesmuseum.nl
My friend, you would not tell
with such high zest
To children ardent
for some desperate glory,
The old Lie:
Dulce et decorum est
Pro patria mori

Wilfred Owen

Ernst FriedrichErnst Friedrich (1894-1967)
der Gründer des Anti-Kriegs-Museums in Berlin, wurde am 25.02.1894 in Breslau geboren und engagierte sich schon früh in der Arbeiterjugend. Nach einer abgebrochenen Buchdruckerlehre wurde er 1911 Mitglied der SPD. 1916 schloss er sich der antimilitaristischen Arbeiterjugend an und wurde aufgrund eines Sabotageaktes in einem kriegswichtigen Betrieb zu einer Gefängnisstrafe verurteilt.Als führender Kopf des ‘Junganarchismus’ konzentrierte er sich auf den Kampf gegen Militarismus und Krieg, gegen Polizei- und Justizwillkür. In Berlin übernahm er 1919 das Jugendheim der ‘Freien Sozialistischen Jugend’ (FSJ), das er zum Treffpunkt der antiautoritären Jugend als auch der revolutionären Künstler machte.

Anti-Kriegs Museum Berlin | Museum voor vrede en geweldloosheid