gezien op BBC 2: This World The Balfour Declaration
Britain’s Promise to the Holy Land met Jane Corbin
Vandaag is het precies 100 jaar geleden dat de Engelse minister van Buitenlandse Zaken James Balfour (1848-1930) een korte brief schreef die enorme gevolgen zou hebben. Deze brief is bekend geworden als de Balfour Declaration. De explosieve kern “a national home for the Jewish people” ligt aan de basis van het Arabisch-Israëlische conflict.
Balfour Declaration 2 november 1917
Er is veel gespeculeerd over het motief van de toenmalige Engelse minister van Buitenlandse Zaken. In november 1917 stond Engeland er in de Eerste Wereldoorlog beroerd voor. Na de Slag aan de Somme (1916) was de Slag bij Passendale (1917) geëindigd in een debacle. De oorlog had Engeland uitgeput, niet alleen mentaal maar ook financieel. Omdat Balfour zijn brief adresseerde aan Lord Lionel Walter Rothschild (1868-1937) neemt men meestal aan dat Engeland dringend kapitaal nodig had en dat de bekende joodse bankiersfamilie daarin tegemoet kon komen. Lord Rothschild was een van de leiders van de Joodse gemeenschap in Engeland. De Balfour Declaration was een overwinning voor Chaim Weizmann die intensief gelobbyd had voor de zionistische zaak.
Het meest opvallende van de The Balfour Declaration is dat er niet gerept wordt over een Joodse staat, maar over “een nationaal thuis”. Balfour wist dat de Joodse nationalisten streefden naar een eigen natiestaat in Palestina. Engeland was in 1917 nog in strijd tegen het Osmaanse Rijk en had de Arabieren als bondgenoot nodig. Met openlijke steun aan het zionisme zou Engeland het Midden-Oosten in brand steken. Daarom dekte Balfour zich in met de term “thuis” in plaats van “staat”. Daarmee schoffeerde hij niet alleen de Arabieren maar ook de Fransen. Want zijn briefje aan de Joodse gemeenschap in Engeland was in strijd met eerdere afspraken die Engeland gemaakt had met de Arabieren en de Fransen. En tenslotte verraadde hij ook de zionisten, omdat hij bewust onduidelijk was gebleven en slechts suggereerde de Joden een eigen natiestaat te geven.
De korte brief staat aan het begin van een geweldsspiraal zonder einde. Engeland ontdekte al gauw dat Palestina niet bepaald het land van melk en honing was. De Engelsen moesten in de jaren twintig en dertig steeds vaker Arabieren en Joden uit elkaar houden. Ze probeerden te de-escaleren en boven de partijen te staan. Door deze houding werden ze tenslotte door beide partijen ervan beschuldigd te heulen met de vijand en werd zo tenslotte zélf doelwit. Steeds vaker werden Engelsen gedood door Arabische of Joodse terroristen. Aan het einde van de jaren Engeland was Palestina liever kwijt dan rijk. Toen kwamen de Tweede Wereldoorlog en de holocaust.
BBC reporter Jane Corbin volgt in hoofdlijnen de ontwikkelingen die leidden tot de oprichting van de staat Israël in 1948. De vier oorlogen met de Arabische wereld die volgden in 1948, 1956, 1967 en 1973 maakten het conflict alleen nog maar dieper. Hoewel de Camp David-akkoorden in 1978 en de Oslo-akkoorden in 1993 lichtpuntjes waren, is de situatie nog altijd uitzichtloos. Zolang extremisten aan beide zijden alleen hun eigen vrede willen, blijft het conflict zich voortslepen.
100 years ago, just 67 words on a single sheet of paper lit a fire in the Holy Land, igniting the most intractable conflict of modern times. The Balfour Declaration was the first time the British government endorsed the establishment of ‘a national home for the Jewish people’ in Palestine. While many Palestinians see it as a betrayal, many Israelis believe it was the foundation stone of modern Israel and the salvation of the Jews.
The legacy of the declaration is one that BBC reporter Jane Corbin has watched unfold over the last 30 years – charting the conflict on both sides. But it is also a story that Jane has a personal connection to. One of her own ancestors, Leo Amery, a British politician and Cabinet minister, played a key part in drafting the original declaration and then oversaw Britain’s governance of Palestine in the 1920s.
Now, on a journey starting in her home village, Jane explores what Leo did and whether the aspirations of The Balfour Declaration – for both sides to live peacefully and prosper together – were doomed to inevitable failure or if there is still hope of a peaceful solution in the Holy Land?
Bron:
bbc.co.uk
Maandagavond en woensdagavond zond het Duitse ZDF deel 4 en 5 uit van de miniserie Tannbach – Schicksal eines Dorfes. De eerste drie delen werden begin 2015 uitgezonden en op 5 januari j.l. herhaald. Vanavond zend de ZDF om 20.15 het laatste deel uit. Het Zweites Deutsches Fernsehen doet veel aan het toegankelijk maken van de Duitse geschiedenis en het verzorgen van het (gewonde!) nationale bewustzijn. In het najaar is er meestal een (gedramatiseerde) documentaireserie over Duitse geschiedenis bij de ZDF en in januari zendt ZDF of ARD een Duits drama uit dat zich afspeelt in een naoorlogse episode van Duitsland.
Vorig jaar werd bij de ARD de miniserie Die Himmelsleiter – Sehnsucht nach Morgen uitgezonden. Vorige maand werd deze nog eens uitgezonden. Het verhaal speelt zich af in 1947 in de puinhopen van Keulen In een Duits familiedrama gaat het vaak over het wel en wee van twee families en over wie er goed of fout was in de oorlog. In dit geval zijn het de families Roth en Zettler. Hoe bouw je met elkaar een toekomst op als er nog zoveel puin geruimd moet worden, vooral in geestelijke zin, want de wonden zijn diep.
Maria Altmann is een Joodse vluchteling die in Oostenrijk net voor de Tweede Wereldoorlog het land uit moet vluchten naar de Verenigde Staten voor het Nazi-regime in haar land. Tijdens deze gebeurtenis werden vijf schilderijen uit haar ouderlijk huis gestolen die in bezit waren van haar familie. Later zijn de kunstwerken in handen gekomen van de Oostenrijkse overheid en waren de werken onder andere te zien in de 
