Vorige week zag ik mijn achttiende film van Hitchcock. Strangers on a train had ik al lang willen zien en gelukkig zond Arte deze uit, gevolgd door The Lady Vanishes. Al in de Britse periode spelen treinen een grote rol bij Hitchcock, in the 39 Steps (1935) en The Lady Vanishes (1938) is de trein uitdrukkelijk aanwezig en in North by Northwest (1959), een soort adaptie van the 39 steps volgen we de hoofdpersoon opnieuw tijdens een treinreis.
Anders dan de titel doet vermoeden, speelt Strangers on a train zich maar voor een klein deel af in de trein. Ik had een film verwacht die slechts op één locatie gefilmd zou zijn, want Hitchcock koos sinds Rope (1948) vaker voor deze beperking. Zijn twee films met Grace Kelly uit 1954, Dial M. for Murder en Rear Window zijn net als Rope extreem plaatsgebonden. Maar zo niet Strangers on a train.
Ik vind het fijn dat de film in zwart-wit is opgenomen, want dan komen de typische kenmerken van film noir het best tot hun recht. Dat begint al direct in de openingsscène met het vervreemdende effect waarbij alleen de schoenen van de hoofdfiguren in beeld komen en door de stationshal gevolgd worden. Later in de trein zien we het klassieke film noireffect met de streepschaduw veroorzaakt door de jaloezieën.
Qua verhaal zien we al een voorafschaduwing van Norman Bates uit Psycho (1960). In Nederland was deze Hitchcock destijds in de bioscoop te zien onder de titel ‘de Maniak’. Robert Walker speelt hier Bruno Anthony, een verwend moederskindje met een neurotische moeder en een autoritaire vader. Net als Norman Bates leeft hij in een fantasiewereld waarin hij de greep op de werkelijkheid soms verliest. Strangers on a train was niet de eerste keer dat Hitchcock een verhaal rond een maniakale hoofdpersoon heeft verfilmd. In Shadow of a doubt (1943) waarin Joseph Cotton ‘uncle Charly’ speelt, confronteerde Hitchcock zijn publiek ook al met een maniak.
De muziek van Dimitri Tiomkin is een traktatie. Hij werkte al eens met Hitchcock samen in Shadow of a doubt en zou na Strangers on a train nog twee keer filmscores schrijven voor Hitchcock (I Confess en Dial M for Murder). Op de website van Dimitri Tiomkin staat de complete cue sheet van de soundtrack.
