De meester

herlezen: De vogels van de meester (1973)
uit de reeks Ravian van Jean-Claude Mézières en Linus (Pierre Christin)

RavianOp 2 oktober j.l. overleed Pierre Christin (1938-2024). Velen zal deze naam weinig of niets zeggen maar in de wereld van de Bande dessinée (Frankrijk dus) was hij een beroemdheid. Hij was vooral bekend door zijn vruchtbare samenwerking met zijn vriend Jean-Claude Mézières (1938-2022) en de stripreeks Valerian (Ravian en Laureline) die ze samen aan het eind van de jaren zestig begonnen. De tekeningen van Mézières zouden invloed hebben gehad op de zes jaar jongere George Lucas die halverwege de jaren zeventig werkte aan zijn Star Wars cyclus.

PEP111974Ik besloot na het heengaan van Christin en Mézières het verhaal De vogels van de meester te herlezen. Vijftig jaar geleden las ik het als tienjarige voor het eerst. De plaatjes fascineerden mij. De maatschappijkritiek, c.q. het protest tegen slavernij en onderdrukking van scenarist Linus (het pseudoniem dat Pierre Christin toen gebruikte) ontging mij volledig.

Het valt mij op dat er een stijlbreuk zit tussen dit verhaal en de vier voorgaande verhalen (Het woedende water, Het keizerrijk der duizend planeten, Het land zonder sterren en Het verloren volk). Ook is de inkleuring (ingetogener) nu veel mooier. (Dus niet op de PEP-voorplaat van Ger van Wulften met het schreeuwende paars en oranje.) Maar het duidelijkst is de stijl van Jean-Claude Mézières die in 1974 tot volle rijpheid is gekomen. Hij was daarin overigens niet de enige Pilote-tekenaar. Ook Jean Giraud bereikte rond 1974 de top van zijn kunnen.

Ravian in PEP 11 1974
De eerste twee pagina’s van De vogels van de meester zoals ik het in april 1974 in PEP las
De tijd/ruimte-agenten Ravian en Laureline worden naar een verre, onherbergzame planeet gestuurd om een mysterie te onderzoeken. De planeet wordt overheerst door een sinistere figuur, De Meester, die via zijn enorme kudde vreemde, vogelachtige wezens een complete bevolking in slavernij houdt. Deze vogels produceren een hypnotisch geluid dat de mensen in een soort apathische gehoorzaamheid dwingt.
 
De slaven worden gedwongen om in barre omstandigheden te werken, waarbij ze grondstoffen delven en goederen produceren die de rijkdom en macht van de Meester verzekeren. Ravian en Laureline ontdekken dat de Meester niet alleen zijn slaven manipuleert, maar ook zijn vogels genetisch heeft gemanipuleerd om hen als controle-instrumenten te gebruiken.
 
Tijdens hun onderzoek infiltreren Ravian en Laureline de operaties van de Meester en winnen ze het vertrouwen van enkele slaven. Ze proberen een opstand te organiseren, maar ontdekken dat het doorbreken van de hypnotische controle veel moeilijker is dan verwacht. Het verhaal bouwt op naar een spannende confrontatie waarin Ravian en Laureline niet alleen hun vaardigheden en technologie moeten gebruiken, maar ook de kracht van menselijke wil en samenwerking moeten aanspreken om de slaven te bevrijden.

Film noirs op YouTube [28]

gezien: Pitfall (1948)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In december kijk ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955.
Vandaag de laatste uit een serie van twaalf: Pitfall van André De Toth.

Pitfall 1948Pitfall is een soort huiselijke versie van Double Indemnity. Insurance-agent meets femme fatale. Maar dan zonder de acid stained dialogen van James McCain. Hoofdrolspelers Dick Powell, Lizabeth Scott en Raymond Burr zitten alle drie uitstekend in hun rol. Het verhaal concentreert zich meer op de morele keuze en psychologische worsteling van de hoofdpersonage dan op misdaad. Eigenlijk is het een psychologische studie van de gevolgen van de alledaagse zwakheden van een gewone (verzekerings)man. Double indemnity met een goede afloop.

So, the trick is, take only good pictures, and have only good dreams

John Forbes tegen zijn zoontje

John Forbes is een verzekeringsinspecteur die verveeld is met zijn monotone leven in de buitenwijken, ondanks een liefhebbende vrouw, Sue, en een jonge zoon. Tijdens een onderzoek naar een fraudezaak ontmoet hij Mona Stevens, de aantrekkelijke vriendin van een veroordeelde die verzekeringsgeld verduisterde.
 
Hoewel John aanvankelijk professioneel blijft, voelt hij zich al snel aangetrokken tot Mona. Hun wederzijdse sympathie leidt tot een korte, maar emotioneel beladen affaire. Ondertussen heeft privé-detective MacDonald, die door John’s bedrijf was ingehuurd om Mona te schaduwen, een obsessieve interesse in haar ontwikkeld.
 
Wanneer Mona afstand neemt van MacDonald en John hun relatie probeert te beëindigen, wordt de situatie gevaarlijk. MacDonald, gedreven door jaloezie, begint zowel Mona als John te bedreigen. Hij manipuleert de situatie om John in een kwaad daglicht te stellen, waardoor John’s gezin en reputatie op het spel komen te staan.
Tommy Forbes: Daddy, what makes a dream?
John Forbes: Well, the mind, mostly. The mind is like a very wonderful camera. You know how a camera works?
Tommy Forbes: Sure. It takes pictures.
John Forbes: Well, that’s right. That’s the way the mind works. Evidently, from the day we’re born, the mind takes pictures and stores them away. Now and then one of those pictures comes loose in our sleep, and that becomes a dream. So, the trick is, take only good pictures, and have only good dreams

Intro bij Pitfall door Eddie Muller in TCM’s Noir Alley op 3 april 2022
Meer afleveringen in deze reeks

Film noirs op YouTube [27]

gezien: Moonrise (1948)

Eigenlijk hou ik helemaal niet van misdaadfilms maar voor film noir heb ik een groot zwak. De zwartwit-cinematografie, belichting en het tijdsbeeld zuigen me altijd weer een nieuwe noir binnen. In het public domain staan honderden films waarvan het copyright om verschillende redenen niet verlengd is en die dus legaal via het internet getoond mogen worden, zoals op het YouTube-kanaal Cult Cinema Classics. In december kijk ik naar twaalf film noirs uit de periode 1945-1955.
Vandaag: Moonrise van Frank Borzage.

moonrise Net als The red house en They live by night is Moonrise een smal town noir die zich buiten de stad afspeelt. Het is een psychologische studie van een jongeman die worstelt met zijn identiteit. Zijn vader, die hij nooit gekend heeft, werd wegens moord veroordeeld tot de strop. Op school werd hij daarom door de andere kinderen gepest. Heeft hij ook moordenaarsbloed in zich?

Rond zijn twintigste doodt hij in een gevecht uit noodweer zijn rivaal. In de dagen daarna gaat hij gebukt onder een zwaar schuldgevoel. Moet hij zichzelf aangeven? Of zichzelf innerlijk afsluiten? Zijn vriendin kent zijn vreselijke geheim niet, maar ziet zijn worsteling: “It’s like being in a long dark tunnel…the way you look and act and talk.” Tenslotte volgt een loutering. De hoofdrollen worden gespeeld door Dane Clark en Gail Russell, die in de oorlogsjaren bekend werd als the Hedy Lamarr of Santa Monica. Net als Marilyn Monroe overleed ze al op 36-jarige leeftijd (in 1961) na een jarenlange noodlottige strijd tegen haar alcoholverslaving.

Danny Hawkins groeit op in een klein stadje in het zuiden van de Verenigde Staten, getekend door het stigma dat zijn vader werd opgehangen voor moord. Als kind wordt Danny voortdurend gepest en vernederd vanwege zijn familiegeschiedenis, wat leidt tot een diepgeworteld gevoel van minderwaardigheid en woede.
 
Wanneer Danny tijdens een ruzie per ongeluk zijn rivaal Jerry Sykes doodt, raakt hij verstrikt in een web van schuld en paranoia. Hij verbergt Jerry’s lichaam en probeert door te gaan met zijn leven, maar de herinnering aan de gebeurtenis en zijn angst om betrapt te worden blijven hem achtervolgen.
 
Ondanks zijn innerlijke strijd ontwikkelt Danny een liefdevolle relatie met Gilly Johnson, een jonge vrouw die hem hoop en steun biedt. Haar aanwezigheid dwingt Danny om zijn verleden onder ogen te zien en zichzelf te confronteren met de keuzes die hij heeft gemaakt. Terwijl de autoriteiten het net rondom hem sluiten, wordt Danny geconfronteerd met de mogelijkheid om zijn misdaden toe te geven en een pad naar verlossing te vinden.

Meer afleveringen in deze reeks