Nadat de nazi-Duitsland op 11 december 1941 de oorlog aan de Verenigde Staten heeft verklaard, worden in Duitsland en alle bezette gebieden de Amerikaanse producten in de ban gedaan. In het Belgische stripweekblad Bravo! mag de populaire strip Flash Gordon van Alex Raymond niet meer verschijnen. De uitgever van Bravo! vraagt aan de Brusselse tekenaar Edgar P. Jacobs met een alternatief te komen. De U-straal verschijnt in 1943. In de hoofdpersonages herkennen we duidelijk Flash Gordon, Dale Arden, Dr.Zarkov en Ming the Merciless.
De U-straal is een soort surrogaatkoffie, maar smaakt gewoon beter. Dat vindt Hergé ook en hij biedt Jakobs kort na de oorlog een eigen strip aan in het nieuwe Belgische stripblad Kuifje. Zo worden Blake en Mortimer geboren, indirect uit Flash Gordon. Een belangrijk verschil is dat de dames en de romantiek als sneeuw voor de zon verdwijnen. De avonturen van de twee vrijgezelle Britten zijn for boys only.
Ik las de U-straal aan het einde van de jaren zeventig nadat ik al uitgebreid had kennisgemaakt met Blake en Mortimer. Het verhaal kon me weinig boeien. Jakobs had voor mij teveel registers opengetrokken: ondoordringbare jungle, tempels met afgodsbeelden, dinosauriers, reuzeninsekten en daartussen avonturiers. Kortom: een typisch Amerikaans avonturenverhaal. Popcornvermaak. Zou ik het vervolg dat in april na 80 jaar verscheen wel gaan lezen?
Ik hoefde er niet lang over na te denken. Ik koop al sinds 1996 in december de nieuwste Blake en Mortimer. De 2.0 serie, met nadrukkelijk de tekst “naar de personages van Edgar P. Jakobs” op de omslag, is alweer een kwart eeuw een commercieel succes, waarschijnlijk omdat er tienduizenden mannen zijn als ik. Het is jeugdsentiment. En ik ben elke keer benieuwd hoe de scenaristen en tekenaars (want het zijn verschillende teams) in de geest van de meester een nieuw verhaal maken. En zo was ik ook benieuwd naar De vuurpijl, het vervolg op de U-straal. Hoe zou de vroege stijl van Jakobs tot leven gewekt worden?
Jean van Hamme, de 81-jarige nestor van Belgische scenarioschrijvers begon te schrijven waar Jacobs in 1943 was opgehouden. Etienne Schréder, die ook twee Blake en Mortimer albums De Septimusgolf (2013) en De schreew van de Moloch (2020) had gemaakt, deed samen met Christian Cailleaux het tekenwerk. Ze baseerden zich op de vroege stijl van Jakobs die hij hanteerde in De U-straal (1943) en het eerste deel van Het geheim van de zwaardvis (1946). Daarna kwam hij steeds meer onder invloed van Hergé’s klare lijn.
Een van de belangrijke verschillen tussen de U-straal en Blake en Mortimer is de aanwezigheid van vrouwelijke personages. Als ze in Blake en Mortimer voorkomen, zijn het meestal typistes en serveersters en staan ze volledig in de schaduw van de manlijke hoofdpersonen en personages. Omdat de U-straal gemaakt is ter vervanging van Flash Gordon, is de cast die Alex Raymond bedacht had door Jakobs overgenomen. Dale Arden wordt Sylvia en prinses Aura wordt prinses Ica. Een ander verschil met Blake en Mortimer is de typische jaren 30/40 setting. De visuele taal van het art deco is duidelijk aanwezig.
In de bioscoopfilmreeks Flash Gordon uit 1936 weten we dat het art deco niet beperkt bleef tot de decors. Ook de kleding en zelfs de make up volgden de stroomlijning van deze stijl. Het gezicht van prinses Aura (gespeeld door Priscilla Lawson) is 100% art deco en ook Buster Crabbe is met zijn symmetrische gezicht en gestroomlijnde neusvleugels vleesgeworden art deco.
Etienne Schréder en Christian Cailleaux hebben De vuurpijl een overtuigende retro look gegeven door het art deco toe te passen. De indeling uit De U-straal in drie banden per pagina is gehandhaafd. Vooral de inkleuring van Bruno Tatti is bijzonder goed geslaagd. Harde kleuren zijn vermeden en het geheel oogt net zo zacht als de ingekleurde Flash Gordon bioscoopfilms uit 1936. En het verhaal? Ach het verhaal. Daar heb ik De Vuurpijl eigenlijk niet voor gekocht.
Not wanted is een combinatie van film noir en sociaal realisme. Belangrijke kenmerken van film noir, de femme fatale in de eerste plaats, ontbreken. Terwijl kenmerken van het sociaal realisme (de alleenstaande moeder, het maatschappelijke decor, de anonimiteit van de grote stad) juist prominent aanwezig zijn. 
Hollow Triumph is de derde film noir die ik in maart op YouTube bekeek met camerawerk van John Alton. Het signatuur van de meester is duidelijk aanwezig. Het mooiste shot uit de film is ongetwijfeld het moment dat de hoofdrolspeler (een rol van 
The strange love of Martha Ivers speelt zich af in een denkbeeldig fabrieksstadje in Pennsylvania met de naam Iverstown, zo genoemd naar de grootste werkgever: de familie Ivers. Het verhaal begint in 1928 als Martha Ivers dertien jaar is. Ze staat onder voogdij van haar rijke tante en probeert het huis samen met haar vriendje Sam te ontvluchten. Dat mislukt. De tante blijkt een huisdespoot. Als ze op een dag op de trap met haar wandelstok het katje van Martha probeert te slaan, neemt Martha haar stok weg waardoor haar tante ten val komt en haar nek breekt. Martha verzwijgt wat er precies is gebeurd, zodat niemand weet dat zij verantwoordelijk is voor de dood van haar tante. Daarna maakt de film een sprong in de tijd van 17 jaar. Martha is nu dertig en wordt gespeeld door Barbara Stanwyk. Twee jaar na Double Indemnity speelt ze opnieuw een ijzig personage.
The Big Combo is een klassieke film noir uit de latere periode en vooral bekend door zijn laatste iconische shot van de contouren van de hoofdfiguren in de mist. Film noir teruggebracht tot maximale expressie met een minimum aan beelden. Het was een shot van cinematograaf John Alton, een van de meesters van de film noir. Net als Fritz Lang, Otto Preminger en zovele andere Duitstaligen bracht hij het expressionisme in de cinema uit Europa mee naar de Verenigde Staten. Het weelderige camerawerk van Alton zet al direct in met de eerste scene, een soort staalkaart van visuele effecten die film noir tot film noir maken. The Big Combo moet het vooral hebben van de cinematografie. Alton heeft meer zijn stempel deze film weten te drukken dan regisseur Joseph Lewis.
Painting with Light by John Alton is the first book written on cinematography by a major cinematographer. The book was first published in 1949. The book’s primary focus is on light and the many complex ways a camera crew can manipulate it for effect. Although much of the technical information is now obsolete, Alton, who worked on the films noir classics T-Men, He Walked by Night, The Amazing Mr. X, and The Big Combo, explains how lighting, shooting locations, and various camera techniques can be used to create a visual mood in film.
Deze film verscheen destijds in de Nederlandse bioscopen onder de titel “De rat”. Een treffende benaming voor de hoofdpersoon in deze film noir die opereert vanuit de riolen van Los Angeles. Het slot van de film deed me veel denken aan The Third Man (1949) waarin Harry Lime wordt opgejaagd in de riolen van Wenen. Deze ondergrondse jacht door de vochtige gangenstelsels levert uiteraard typische film noir beelden op met lichtbundels en harde contrasten.
