Categorie archief: postzegels

twee paleizen [ 2 ]

vrijdagavond gezien: Het Koninkrijk deel 3: een pijnlijke scheiding
Het Koninklijk Paleis in Brussel en Paleis Noordeinde in Den Haag

Twee weken geleden zaten we op een bankje in het Warandepark in Brussel. Met uitzicht op het koninklijk paleis met mansardedaken van meerdere verdiepingen hoog waanden we ons in Parijs. Grandeur die we in Nederland niet kennen. Het monolithische en bombastische gebouw moest een voortbrengsel zijn uit de tijdperk van het imperialisme, waarschijnlijk gefinancierd met kapitaal uit Congo, zo vermoedde ik.

Keizer Napoleon III bouwde Parijs tijdens zijn regeringsperiode (1852-1870) om tot een indrukwekkende metropool met brede boulevards en protserige neobarok. Vanaf 1870 volgden Berlijn, München en Wenen het Parijse voorbeeld. Ook in deze steden verschenen imposante boulevards waaraan opschepperige gebouwen stonden, als luxe bakken op de oprit die de buren jaloers moesten maken.

Het mondaine Parijs van Napoleon III werkte ook aanstekelijk op Brussel. De basis van koninklijk paleis in Brussel was weliswaar in de jaren twintig van de negentiende eeuw gelegd door koning Willem I. Maar zijn huidige vorm kreeg het pas in het laatste kwart van de negentiende eeuw.

paleis_brussel_postzegel
koninklijk paleis Brussel op een postzegel uit 1971
Het mondaine Parijs van Napoleon III werkte aanstekelijk op Brussel.

Op Nederland heeft de grandeur die je in Parijs, Berlijn, München en Brussel aantreft, geen vat gehad. Een van de weinige imponerende gebouwen is het paleis op de Dam, maar dat dateert uit de tweede helft van de 17e eeuw. Het heeft een strenge façade, maar is met pilasters in plaats van zuilen tamelijk sober vergeleken bij het koninklijk paleis in Brussel.

paleis Noordeinde postzegel
paleis Noordeinde op een postzegel uit 1987 (fotograaf Vincent Mentzel, ontwerper: Kees Nieuwenhuijzen)

Toen België zich had afgescheiden, moest koning Willem I zijn paleis in Brussel achter zich laten. Voortaan resideerde hij in paleis Noordeinde. En zoon Willem II, die ook verknocht was aan het mondaine Brussel , moest het doen met paleis Kneuterdijk. Een wereld van verschil.

In het derde deel van Het Koninkrijk gaan we terug naar 1830. Dan vindt de eerste revolutie plaats sinds de stichting van het Koninkrijk. België scheidt zich in dit jaar af van Nederland. De titel van de aflevering ‘Een pijnlijke scheiding’ geeft aan dat deze scheiding niet zonder slag of stoot verliep. Eelco Bosch van Rosenthal en Waldemar Torenstra zoeken uit wat er precies gebeurde.
 
Het Koninkrijk – deel 3 [ nos.nl ]

twee paleizen [ 1 ]

de Krimoorlog [ 2 ]

de casus belli: De Slag bij Sinope op 30 november 1853

In de herfst van 1853 waren er in de Zwarte Zee al weken lang gevechten geweest tussen schepen van het Russische Rijk en schepen van het Ottomaanse Rijk. De Turken lieten verschillende squadrons in de Zwarte Zee patrouilleren. In november besloot Rusland de Ottomaanse vloot in één klap te vernietigen. Daarbij werd gebruik gemaakt van een nieuw wapen dat het Ottomaanse Rijk nog niet kende: de exploderende granaat. Deze was in 1823 door de Fransman Henri-Joseph Paixhans uitgevonden. In de jaren veertig verschenen de eerste scheepskanonnen die granaten konden afschieten.

Paixhans
Paixhans kanon
Terre! l’obus est Dieu,
Paixhans est son prophète.
Aarde! de granaat is God,
en Paixhans is zijn profeet.

Victor Hugo

Previously, warships had relied upon cannons firing solid iron shot which could batter a target ship to pieces with repeated hits. The shells fired from Paixhan’s guns had the ability to strike a wooden target, penetrate into the structure, and then detonate, blasting the wooden construction apart and causing fires–always dangerous aboard wooden vessels.
 
Paixhans guns were adopted by various European years over the subsequent decades, but it was not until 1853 that the full destructive power of these guns was demonstrated. The first real test of the Paixhans pattern naval gun came at the Battle of Sinope (1853).
 
In one hour, the Russian ships of the line–armed with Paixhans guns–crushed the Turkish squadron utterly. Of the the twelve Turkish vessels present at Sinop, only one corvette managed to escape. The remaining Turkish vessels were blown apart or set on fire by the shells of the Russian Paixhans guns.
 
Bron: civilwar-online.com
sinope 1853-2003
in 2003 gaf Rusland een postzegel uit ter gelegenheid van de Slag bij Sinope (1853-2003) Het bekende schilderij van Iwan Konstantinowitsch Aiwasowski illustreert deze historische gebeurtenis.
In het plan van admiraal Pavel Nakhimov werden de Russische schepen in twee rijen opgesteld , die op korte afstand het vuur openden. De Imperatritsa Maria (Keizerin Maria) met 84 kanonnen aan boord liet onder bevel van Nakhimov als eerste het anker vallen tegenover de het fregat Auni Allah dat met 44 kanonnen was uitgerust. Binnen een half uur was het Turkse fregat doorboord met gaten. Toen de Turken tenslotte de ankerkabels doorsneden, liep het schip vast aan de grond. In het volgende half uur nam de Imperatritsa Maria de Fazli Allah onder vuur, die ook met 44 kanonnen was uitgerust. Schout-bij-nacht Fyodor Novosilsky beschadigde met zijn 120 kanonnen zware schip de Turkse schepen Damiad en Nizamie.
 
De overige Russische schepen waren niet minder succesvol : het Turkse fregat Navek Bakhri ontplofte en de kust werd overspoeld met wrakstukken. De korvet Guli Sephid werd ook vernietigd. Het enige Turkse schip dat door de Russische lijn wist heen te breken, was het fregat Taiph met 20 kanonnen. Dit schip vluchtte naar Constantinopel en bracht daar het nieuws van de nederlaag. In de Slag bij Sinop kwamen 266 Russische officieren en bemanningsleden om. Bij de Turken waren er meer dan 3000 doden en de gewonden. Osman Pasha werd gevangen genomen.
 
Vice-admiraal Nakhimov werd onderscheiden met de Orde van Sint-Joris voor zijn rol in de overwinning . De Slag bij Sinope werd het begin van de Krimoorlog. Vanaf 23 december 1853 kreeg een gecombineerde Engelse en Franse vloot de taak om in de Zwarte Zee de van de Turkse kust te verdedigen. Half mei 1854, verklaarden Engeland en Frankrijk de oorlog aan Rusland.
 
Bron: neva.ru

de Slag bij Sinope [ nl.wikipedia.org ]

stamvader van Europa

vrijdag gezien op WDR bij Doku am Freitag
docudrama over Karel de Grote van Gabriele Wengler

Hoewel de Karolingers Franken waren, beschouwen ook de Duitsers Karel de Grote als hun stamvader. Frankrijk en Duitsland bestonden in de achtste eeuw namelijk nog niet. Het grondgebied van de Franken besloeg ook grote delen van Duitsland en grensde aan het territorium van de Saksen. Na jarenlange strijd werd Saksen bij het Karolingische Rijk gevoegd. Dat Rijk bestond uit Frankrijk en Duitsland samen met randgebieden waaronder Nederland, België, Slovenië, Kroatië, Zwitserland en delen van Tsjechië, Oostenrijk, Spanje en Italië.

De vorming van Frankrijk en Duitsland begon pas 30 jaar na de dood van Karel de Grote in 843 met het Verdrag van Verdun. Het immense Rijk werd opgedeeld in drie delen. Uit het westelijk deel ontstond Frankrijk, uit het oostelijk deel Duitsland. Er was ook een langgerekt middendeel, maar dat viel enkele decennia later uiteen. Het werd verdeeld tussen het westelijke en oostelijke deel. Tot in de twintigste eeuw zou Lotharingen een twistgebied blijven tussen Frankrijk en Duitsland.

Karel de Grote
Duitsland gaf in 1988 en 2000 een postzegel op met daarop de buste van Karel de Grote. In zijn 1200e sterfjaar wordt er geen postzegel aan hem gewijd.

Op 28 januari a.s. is het 1200 jaar geleden dat Karel de Grote stierf. Ons beeld van Karel de Grote wordt vooral bepaald door de Vita Karoli Magni van zijn biograaf Einhard, die als jonge monnik de keizer nog gekend heeft. De WDR maakte een uitgebreide documentaire over zijn leven. Als rode draad zien we telkens de hoogbejaarde Einhard die vele jaren na de dood van Karel de Grote zijn leerling dicteert tijdens het optekenen van de vita. Tussendoor zien we episoden uit het leven van de grote Karolinger. In het docudrama komt de geschiedenis tot leven. Het wordt prettig gerelativeerd door Einhard, die zich als biograaf bewust is van het immense verschil tussen leven en biografie.

In einer Mischung aus aufwendigen Reenactments, packender historischer Spurensuche und lebendigen Kommentaren und Erläuterungen der führenden Experten erzählt das Dokudrama wichtige Stationen aus Karls Leben. Der Zuschauer erlebt, wie er Alleinherrscher im Königreich der Franken wird, wie er sein Reich durch Kriege gegen die Langobarden und vor allem gegen die Sachsen immer weiter vergrößert, wie er seine Herrschaft über das Riesenreich verfestigt und wie er schließlich durch die Krönung zum Kaiser durch Papst Leo III. der mächtigste Herrscher Europas wird. Keine wesentliche Facette dieser faszinierenden Persönlichkeit bleibt ausgespart: Weder seine Heldentaten noch seine Grausamkeiten, weder sein unbedingter Wille zur Macht, noch seine unbändige Fleischeslust, die ihm neben fünf Ehen eine unzählbare Reihe von Liebschaften und immer wieder die Kritik von Zeitgenossen beschert hat.
 
Bron: wdr.de/tv
Karel de Grote
In Kroatië werd Karel de Grote in 2000 herdacht met een postzegel. Kroatiëmaakte namelijk ook deel uit van het Karolingische Rijk onder Karel de Grote. De politieke boodschap van deze emissie is duidelijk: wij horen er ook bij! (en Serviëniet…)

wdr.de/tv | wdr.de/wissen

1250 jaar Lorsch

donderdag verscheen een postzegel t.g.v. 1250 jaar Kloster Lorsch
Lorsch
Die Königshalle (poortgebouw) van Kloster Lorsch op een schilderij uit de 19e eeuw
Das Kloster Lorsch gehörte im Mittelalter zu den wichtigsten klösterlichen Zentren Mitteleuropas. Seine Bedeutung beruht als Königs– und Reichskloster auf dem engen Bezug zum früh– und hochmittelalterlichen Königtum, auf seiner gewaltigen Grundherrschaft in heute sechs europäischen Staaten, die von Graubünden bis zur heute niederländischen Nordseeküste reichte, und nicht zuletzt auf seiner Rolle als Brennpunkt der europäischen Kultur– und Geistesgeschichte.
 
Gleichsam symbolisch für das alte Lorsch stehen die Tor– oder „Königshalle“ als eines der am besten erhaltenen Bauwerke der Karolingerzeit, der „Lorscher Codex“, der als Bewahrer der chronikalischen und urkundlichen Überlieferung heute im Bayerischen Staatsarchiv Würzburg aufbewahrt wird und die heute Über zwei Kontinente verstreute Bibliothek.
 
Das Kloster wurde 1991 als erstes hessisches Kulturdenkmal in die UNESCO–Liste des Weltkulturerbes aufgenommen. 2013 wurde das „Lorscher Arzneibuch“ durch die Aufnahme in das UNESCO–Programm „Memory of the World“ geehrt. Die Briefmarke zeigt einen Ausschnitt aus einem um 1854 entstandenen Gemälde des Darmstädter Hofmalers August Lucas (1803-1863) mit der Torhalle im Vordergrund, dem romantisch überhöhten Fragment der Klosterkirche im Hintergrund und einen Blick auf die hessische Bergstraße.
 
Bron: philatelie.deutschepost.de
Lorsch
het poortgebouw van Kloster Lorsch verscheen in een gestileerde vorm op twee Duitse frankeerzegels uit 1965 en 1967

Gelukkig volgt de Deutsche Post niet de strategie van andere Europese posterijen om de geldwaarde op de postzegel te vervangen door een cijfer. In Nederland en Duitsland kost het versturen van een brief in het binnenland nu 60 Eurocent. Omgerekend is dat resp. 132 cent en 120 Pfennig. Vijftig jaar geleden ging er in Nederland nog 15 cent op een brief en in Duitsland 20 cent. Het frankeren van een brief kost in Nederland sinds 1964 bijna negen keer zoveel. In Duitsland gaat het om een stijging van 600%.

Kloster Lorsch [ de.wikipedia.org ]

JFK

postzegels van John Fitzgerald Kennedy (1917-1963)

Ik lag in de wieg bij oma toen Kennedy vermoord werd. Zo, dat is eruit. De herfst van 1963 was dramatisch in onze familie. Mijn broertje lag bijna twee maanden met ernstige verbrandingen in het ziekenhuis en een neefje van mij ging dood. Toch was de gebeurtenis in het verre Amerika ook een schok. De beelden uit Dallas waren op 22 november 1963 misschien nog indringender dan de beelden uit New York op 11 september 2001. Want televisie was nog een relatief jong medium in Nederland en voor de meeste mensen nog een magisch kastje of een glazen bol.

John Fitzgerald Kennedy
herdenkingszegel uit 1963

Dat de moord op Kennedy in ons geheugen gegrift staat, heeft toch veel te maken met de televisiebeelden die toen voor het eerst in de huiskamer doordrongen. De hele wereld was plotseling getuige. En dat kun je van de moord op Mc Kinley op 6 september 1901 niet zeggen. Mijn opa (geb. 1895) heeft bijvoorbeeld nooit geweten waar hij was op de dag dat McKinley vermoord werd. Ik weet wel waar ik als baby van zes maanden was toen president Kennedy vermoord werd.

John Fitzgerald Kennedy
frankeerzegel uit 1967

President Kennedy is een icoon geworden. Na de Russische kosmonaut Joeri Gagarin is hij waarschijnlijk de meest afgebeelde persoon uit de jaren zestig op postzegels. Nederland heeft nooit een herdenkingszegel van hem uitgegeven al zijn er toch heel wat straten en pleinen naar hem genoemd. De Duitse Bundespost gaf een jaar na zijn dood een herdenkingspostzegel uit.

John Fitzgerald Kennedy
… de Duitse herdenkingszegel uit 1964 verscheen ook in West-Berlijn met de opdruk Berlin. Want Kennedy was nu eenmaal ein Berliner …

JFK postzegels wereldwijd [ catawiki.nl ]