comic noir

Deze serie verscheen in februari en maart 2012

De film noir uit de klassieke periode (1941-1958) heeft een geweldige stijl en sfeer. De mannen dragen meestal een hoed, een trenchcoat en grossieren in cynische one liners. De vrouwen zijn bijna zonder uitzondering seksuele roofdieren. Hun biotoop bestaat uit rokerige kamers waardoor het licht door de jaloezieën in strepen naar binnen valt of donkere, glimmende straten in de regen. Harde licht-donkercontrasten, diagonalen, silhouetten en veel schaduwen bepalen steeds het beeld. Eigenlijk is de film noir een verzameling cliché’s. Maar met een goed scenario gaan deze zelden vervelen.

comic noir [ 1 ]

schetsboek
van film noir naar comic

In de oorlog verschenen de eerste Amerikaanse noirs waarvan The Maltese Falcon en Double Indemnity misschien wel de beroemdste zijn. Toen de oorlog voorbij was, ging het hard met de film noir met als topjaar 1948. In dat jaar werd in de Verenigde Staten iedere week een nieuwe noir afgeleverd. Veel klassieke Hollywoodsterren hebben in die periode hun doorbraak gemaakt in een film noir: Humphrey Bogart, Lauren Bacall, Kirk Douglas, Burt Lancaster, Ava Gardner, Alan Ladd, Veroncia Lake, Robert Mitchum, Jane Greer, Rita Hayworth, Lana Turner en Gene Tierney.

schetsboek
van film noir naar comic

Na 1955 werd het langzaam wat minder. Het publiek raakte verzadigd en bovendien was Technicolor in opmars en deze leende zich veel minder voor het genre dan beelden in zwart-wit. Toch kon je in kleur ook een film noir maken zoals Hitchcock liet zien met Vertigo, al is deze noir eigenlijk een kruising tussen een klassieke tragedie en mysterie.

Film noir en het detectiveverhaal hebben elkaar wederzijds beïnvloed. Het begon in de Verenigde Staten met het detectiveverhaal, waarvan Raymond Chandler (1888-1959) en Dashiel Hammett (1894-1961) de meesters waren. Hun verhalen die in magazines als Black Mask verschenen, werden al sinds de jaren twintig geïllustreerd door tekenaars. De cover was het belangrijkst en moest in de kiosk verleiden.

schetsboek
van film noir naar comic

Maar het detectiveverhaal vond ook zijn weg naar het beeldverhaal. Twee tekenaars die in de jaren veertig de film noir oppakten in het beeldverhaal waren Alex Raymond (1909-1956) en Will Eisner (1917-2005). Raymond stierf al op 46-jarige leeftijd en Eisner overleefde hem bijna een halve eeuw. Hun helden, de privé detectives Rip Kirby (1946-1956) en The Spirit (1940-1952) beleefden hun avonturen in de periode van de klassieke film noir. De beelden waren nog contrastrijker dan in de cinematografische vorm, zwarte inkt op wit papier, soms met een puntraster voor de grijswaarden.

schetsboek
met Photoshop paste ik wat trucs toe om mijn digitale pentekeningen ‘vintage’ te maken, alsof ze uit de krant van 1947 zijn geknipt.

De quotes in de balloons komen uit This gun for hire.

comic noir [ 2 ]

Cross Fire
Why don’t you go to the police?

comic noir [ 3 ]

comic noir
digitale pentekening bewerkt met Photoshop
comic noir
digitale pentekening bewerkt met Photoshop
comic noir
digitale pentekening bewerkt met Photoshop

comic noir [ 4 ]

comic noir
digitale pentekening bewerkt met Photoshop

comic noir [ 5 ]

comic noir
bewerkt met Photoshop
comic noir
bewerkt met Photoshop
comic noir
bewerkt met Photoshop
comic noir
studieblad bewerkt met Photoshop

comic noir [ 6 ]

comic noir
digitale pentekening bewerkt met Photoshop

comic noir [ 7 ]

comic noir
studieblad bewerkt met Photoshop
comic noir
bewerkt met Photoshop
comic noir
bewerkt met Photoshop

comic noir [ 8 ]

comic noir
bewerkt met Photoshop
comic noir
bewerkt met Photoshop

comic noir [ 9 ]

comic noir
digitale pentekening van Joseph Calleia als Nick Varna in The Glass Key (1942)

Olrik, de aartsvijand van Blake en Mortimer uit de gelijknamige strip van Edgar P. Jakobs vertoont een opvallende gelijkenis met de acteur Brian Donlevy. Olrik’s voorloper kapitein Dagon verscheen voor het eerst in 1943 in het legendarische beeldverhaal de U-Straal. De film noir The Glass Key waarin Donlevy de gangster Paul Madvig speelt, dateert uit 1942.

comic noir
digitale pentekening van Brian Donlevy als Paul Madvig in The Glass Key (1942)

Tijdens de Duitse bezetting was er ook in België een verbod op Amerikaanse films. De Brusselaar Edgar P. Jakobs kan deze Amerikaanse film noir dus niet gezien hebben in de oorlog. Misschien leende het charmeursnorretje en de nonchalante haarlok zich voor de schavuit die Jakobs voor ogen stond? In werkelijkheid baseerde hij de gangster Olrik op zijn eigen uiterlijk! Jakobs was dus zélf een look-a-like van Paul Madvig

comic noir [ 10 ]

comic noir
I’m the toughest

comic noir [ 11 ]

comic noir
Please don’t go!

comic noir [ 12 ]

comic noir
or am I goin’ to fast for ya ?

comic noir [ 13 ]

comic noir
I haven’t lived a good life.