Categorie archief: documentaires

ils ne passeront pas

gisteren gezien op Arte: Verdun van Paul Jankowski (2014)
Verdun
sie werden nicht durchkommen!
Heute ist Verdun Symbol für die industrialisierten Menschen- und Materialschlachten, für die Gräuel, Sinnlosigkeit und Unmenschlichkeit des Ersten Weltkriegs.
Die Hölle von Verdun: Vor über 100 Jahren, am 21. Februar 1916, startete die fünfte Armee des deutschen Heeres den Angriff auf die französischen Stellungen. Ende des Jahres war sie wieder auf ihre Anfangsposition zurückgeworfen. Das zehnmonatige Ringen um die französische Festung Fort Douaumont war eine der blutigsten Schlachten des Ersten Weltkriegs. Ohne die Unterstützung ihrer Verbündeten standen sich die beiden Nationen in einem mörderischen Stellungskrieg frontal gegenüber und bezahlten einen hohen Preis: Mehr als 300.000 Soldaten verloren ihr Leben auf den Schlachtfeldern von Verdun. Heute scheint diese Schlacht absurd. Sie forderte auf beiden Seiten fast gleich viele Menschenleben, ohne militärisch tragfähige Ergebnisse zu erzielen. Doch 1916 fanden die deutschen und französischen Soldaten diese Schlacht nicht sinnlos. Warum waren sie bereit zu kämpfen?
 
Mit Unterstützung des US-amerikanischen Historikers Professor Paul Jankowski von der privaten Brandeis University in Waltham, Massachusetts, ergründet der Dokumentarfilm die Hintergründe. Er fragt nach den politischen Motiven beider Lager, beleuchtet den Kriegsalltag der Soldaten, ihre Träume und Ängste und trennt die Wirklichkeit vom Mythos dieses „Duells vor den Augen der Welt“, wie der Lyriker und Philosoph Paul Valéry (1871-1945) die Schlacht von Verdun einst beschrieben hatte. Warum haben sich Deutsche und Franzosen damals bekämpft? Aus Nationalismus? Aus Kriegsroutine? Oder waren es andere Gründe? Heute ist Verdun Symbol für die industrialisierten Menschen- und Materialschlachten, für die Gräuel, Sinnlosigkeit und Unmenschlichkeit des Ersten Weltkriegs. In dem ehemaligen Kampfgebiet liegen 40 französische und 30 deutsche Soldatenfriedhöfe. Insgesamt 170.000 Gefallene sind dort begraben.
 
Bron: arte.tv

Verdun, de grootste veldslag aller tijden [ wereldoorlog1418.nl ]

Balfour Declaration 1917

gezien op BBC 2: This World The Balfour Declaration
Britain’s Promise to the Holy Land met Jane Corbin

Vandaag is het precies 100 jaar geleden dat de Engelse minister van Buitenlandse Zaken James Balfour (1848-1930) een korte brief schreef die enorme gevolgen zou hebben. Deze brief is bekend geworden als de Balfour Declaration. De explosieve kern “a national home for the Jewish people” ligt aan de basis van het Arabisch-Israëlische conflict.

Balfour Declaration
Balfour Declaration 2 november 1917

Er is veel gespeculeerd over het motief van de toenmalige Engelse minister van Buitenlandse Zaken. In november 1917 stond Engeland er in de Eerste Wereldoorlog beroerd voor. Na de Slag aan de Somme (1916) was de Slag bij Passendale (1917) geëindigd in een debacle. De oorlog had Engeland uitgeput, niet alleen mentaal maar ook financieel. Omdat Balfour zijn brief adresseerde aan Lord Lionel Walter Rothschild (1868-1937) neemt men meestal aan dat Engeland dringend kapitaal nodig had en dat de bekende joodse bankiersfamilie daarin tegemoet kon komen. Lord Rothschild was een van de leiders van de Joodse gemeenschap in Engeland. De Balfour Declaration was een overwinning voor Chaim Weizmann die intensief gelobbyd had voor de zionistische zaak.

Het meest opvallende van de The Balfour Declaration is dat er niet gerept wordt over een Joodse staat, maar over “een nationaal thuis”. Balfour wist dat de Joodse nationalisten streefden naar een eigen natiestaat in Palestina. Engeland was in 1917 nog in strijd tegen het Osmaanse Rijk en had de Arabieren als bondgenoot nodig. Met openlijke steun aan het zionisme zou Engeland het Midden-Oosten in brand steken. Daarom dekte Balfour zich in met de term “thuis” in plaats van “staat”. Daarmee schoffeerde hij niet alleen de Arabieren maar ook de Fransen. Want zijn briefje aan de Joodse gemeenschap in Engeland was in strijd met eerdere afspraken die Engeland gemaakt had met de Arabieren en de Fransen. En tenslotte verraadde hij ook de zionisten, omdat hij bewust onduidelijk was gebleven en slechts suggereerde de Joden een eigen natiestaat te geven.

De korte brief staat aan het begin van een geweldsspiraal zonder einde. Engeland ontdekte al gauw dat Palestina niet bepaald het land van melk en honing was. De Engelsen moesten in de jaren twintig en dertig steeds vaker Arabieren en Joden uit elkaar houden. Ze probeerden te de-escaleren en boven de partijen te staan. Door deze houding werden ze tenslotte door beide partijen ervan beschuldigd te heulen met de vijand en werd zo tenslotte zélf doelwit. Steeds vaker werden Engelsen gedood door Arabische of Joodse terroristen. Aan het einde van de jaren Engeland was Palestina liever kwijt dan rijk. Toen kwamen de Tweede Wereldoorlog en de holocaust.

BBC reporter Jane Corbin volgt in hoofdlijnen de ontwikkelingen die leidden tot de oprichting van de staat Israël in 1948. De vier oorlogen met de Arabische wereld die volgden in 1948, 1956, 1967 en 1973 maakten het conflict alleen nog maar dieper. Hoewel de Camp David-akkoorden in 1978 en de Oslo-akkoorden in 1993 lichtpuntjes waren, is de situatie nog altijd uitzichtloos. Zolang extremisten aan beide zijden alleen hun eigen vrede willen, blijft het conflict zich voortslepen.

100 years ago, just 67 words on a single sheet of paper lit a fire in the Holy Land, igniting the most intractable conflict of modern times. The Balfour Declaration was the first time the British government endorsed the establishment of ‘a national home for the Jewish people’ in Palestine. While many Palestinians see it as a betrayal, many Israelis believe it was the foundation stone of modern Israel and the salvation of the Jews.
 
The legacy of the declaration is one that BBC reporter Jane Corbin has watched unfold over the last 30 years – charting the conflict on both sides. But it is also a story that Jane has a personal connection to. One of her own ancestors, Leo Amery, a British politician and Cabinet minister, played a key part in drafting the original declaration and then oversaw Britain’s governance of Palestine in the 1920s.
 
Now, on a journey starting in her home village, Jane explores what Leo did and whether the aspirations of The Balfour Declaration – for both sides to live peacefully and prosper together – were doomed to inevitable failure or if there is still hope of a peaceful solution in the Holy Land?
 
Bron: bbc.co.uk

Yé-yé

vrijdag gezien op Arte: Yéyé Revolution 1962-1966
Franse popmuziek uit de eerste helft van de jaren zestig

Het Frans-Duitse Arte zond gisteren de documentaire Yéyé Revolution 1962-1966 uit met mooie beelden uit de eerste helft van de jaren zestig, toen de meeste televisieprogramma’s nog in zwart-wit werden opgenomen. Sommige sterren, zoals Françoise Hardy leken wel voor zwart-wit televisie geboren. Als halverwege de jaren zestig de eerste kleurenbeelden verschijnen, gaat er voor mij toch wat van de magie verloren. De eerste jaren van het decennium komen het mooiste naar voren in het zwart-wit van Psycho en op-art.

ARTE
Yéyé Revolution 1962-1966
still (Françoise Hardy)
“Yéyé”, abgeleitet von dem beliebten Füllwort “yeah” in der englischen Bandmusik, wurde zum Inbegriff des Lebensgefühls der französischen Jugend in den 60er Jahren. Aber hinter dem nostalgischen Beiklang und den überstrapazierten Klischees steht auch ein Musikphänomen, das eine echte Kulturrevolution einläutete, wie diese Dokumentation zeigt.
 
Bron: www.arte.tv
ARTE
Yé-yé girls
France Gall, Françoise Hardy, Sylvie Vartan