“de mascotte van het Kwaad”

de prent Credulity, Superstition, and Fanatism (1762) van William Hogarth

Baudelaire schreef dat het de machtigste list van de duivel is ons te laten geloven dat hij niet bestaat. Sinds de Verlichting hebben we de duivel samen met heksen en weerwolven verbannen naar het domein van de verbeelding en de gothic novel. In de literatuur en in de film keert de duivel telkens weer terug, maar slechts als zinnebeeld van het Kwaad in de wereld. Alleen dogmatici geloven nog in de duivel als een realiteit en niet als “de mascotte van het Kwaad”. Dat is zo ongeveer de situatie in de 21e eeuw.

Hogarth 1762
William Hogarth
Credulity, Superstition, and Fanatism (1762)
onder de prent staat gegraveerd: “Believe not every Spirit, but try the Spirits whether they are of God: because many false Prophets are gone out into the World.” (1 Johannes 4:1)

Philip C. Almond, emeritus hoogleraar Religie aan de Universiteit van Queensland in Australië, schrijft in zijn boek De duivel. Een biografie over Credulity, Superstition, and Fanatism:

Voor Hogarth berustten goedgelovigheid, bijgeloof en fanatisme (letterlijk) op een aantal boeken die hij in de prent had afgebeeld. De belangrijkste daarvan was wel het beroemde boek van Joseph Glanville waarin deze het bestaan van geesten, demonen en heksen verdedigde, Saducismus Triumphatus, or: Full and Plain Evidence concerning Witches and Apparitions (1681), na zoon dood geredigeerd en uitgegeven door platonist Henry More. Daarnaast zien we [op de prent] nog de meest invloedrijke van alle Engelse demonologieën, de Daemonologie van koning Jacobus uit 1597.
 
uit: De duivel. Een biografie, 2015 (blz. 231)
Hogarth 1762
detail uit Credulity, Superstition, and Fanatism
Op de prent is een jezuïet te zien, verkleed als methodist, die preekt over de tekst 2 Korinthiërs 11:22 – ‘ik spreek als een dwaas’. Onder zijn klerikale gewaad draagt hij een harlekijnspak.
Hogarth 1762
details uit Credulity, Superstition, and Fanatism
Rechtsonder op de prent staat een soort religieuze thermometer met daarop de schaal van de emotionele staat van het brein (of de hartstochten). Vanuit een nulgraad in het midden gaat er een glijdende schaal omhoog via lust, extase naar waanzin. Het kan in het hart ook vriezen en dan gaat het van verdriet, pijn en wanhoop tenslotte naar zelfmoord.

De biografie van de duivel [ historiek.net ]