De Vlaamse barokschilderkunst, met name die van de Antwerpse School, zie ik meestal als de noordelijke interpretatie van de Venetiaanse schilderkunst van de 16e eeuw. De grote Venetiaanse schilders, Bellini en Titiaan voorop, importeerden de olieverftechniek uit Vlaanderen. Ze voegden daaraan echter iets toe wat de Venetiaanse schilderkunst uniek maakt. In plaats van op een lichte ondergrond met heldere kleuren te schilderen, werd op een donkere ondergrond geschilderd met vele lagen over elkaar die de heldere kleuren “breken” in zogenaamde tertiaire kleuren. Dit zijn kleuren zoals we deze in de natuur tegenkomen. Voor het eerst werd de schilderkunst zinnelijk en kwam er atmosfeer in de voorstelling. Dit ging ten koste van het detail waar de Vlaamse schilderkunst in uitblonk.
Zo leerden de Venetiaanse schilders van de Vlamingen in de 15e eeuw de olieverftechniek kennen. Op hun beurt leerden zij de Vlamingen in de zestiende eeuw hoe je levensechte kleuren moest schilderen. De heldere kleur moest “vuil” gemaakt worden met glaceringen. Titiaan gebruikte soms wel veertig laagjes over elkaar. Verder lieten de Venetiaanse schilders zien hoe je grote indrukwekkende schilderijen kon maken. Panelen waren te zwaar voor een groot formaat, dus spanden de schilders linnen op een raam.
Een van de voornaamste bronnen over Vlaamse barokschilders in het Nederlands (en Engels. Een Franse versie ontbreekt vooralsnog.) is Barok in Vlaanderen. Deze website is een onderdeel van vlaamsekunstcollectie.be. Je vindt hier niet alleen de biografieën van de wereldberoemde meesters van de Antwerpse School, maar ook van minder bekende schilders als Jan Boeckhorst en Jan van den Hoecke.
