onbeheersbare crisis

92 zomers geleden begon de Eerste Wereldoorlog
Zijn we nu op weg naar een Derde Wereldoorlog?

Afgelopen vrijdag publiceerde NRC handelsblad een essay van Richard Holbrooke waarin hij de huidige situatie in de wereld vergelijkt met die van augustus 1914.

„De landen kwamen terecht in een val, een val die in de eerste dertig dagen ontstond uit gevechten die geen beslissing brachten, een val waaruit toen en later geen ontsnappen mogelijk was.“
HolbrookeTwee volwassen crises, een in Libanon en een in Irak, versmelten tot één noodsituatie. Vrijwel overal tussen Kairo en Mumbai zou zich een kettingreactie kunnen voordoen. Turkije spreekt over een inval in het noorden van Irak om Koerdische terroristen aan te pakken. Syriëkan gemakkelijk betrokken raken in de oorlog in het zuiden van Libanon. Egypte en Saoedi-Arabiëstaan onder druk van jihadisten om Hezbollah te steunen, ook al verafschuwen de regeringen in Kairo en Riad die organisatie. Afghanistan verwijt Pakistan dat het een schuilplaats biedt aan Al-Qaeda en de Talibaan; aan weerszijden van hun grens wordt voortdurend gevochten. Met de eigen oorlog van de NAVO in Afghanistan loopt het niet best. India overweegt een strafexpeditie tegen Pakistan, dat achter de bomaanslagen in Mumbai zou zitten.
 
De enigen die baat hebben bij deze chaos zijn Iran, Hezbollah, Al-Qaeda en de Iraakse shi„itische leider Muqtada Sadr, die vorige week in Bagdad de grootste demonstratie tegen Amerika en Israël van de hele wereld hield, terwijl nog eens zesduizend Amerikaanse militairen de stad in werden gestuurd om een burgeroorlog te „voorkomen„ die al begonnen is.
 
Deze opeenstapeling van explosieve elementen vormt het grootste gevaar voor de stabiliteit in de wereld sinds de Cubaanse rakettencrisis van 1962, de enige confrontatie tussen nucleaire supermogendheden. De Cuba-crisis was wel erg gevaarlijk, maar betrekkelijk simpel: ze kwam neer op twee leiders en geen oorlog. In 13 dagen van briljante diplomatie wist John F. Kennedy Nikita Chroesjtsjov te bewegen de sovjetraketten weg te halen van Cuba.
Cubacrisis
spotprent uit 1962 over de Cubacrisis

guns of augustThe guns of August
Kennedy was sterk beïnvloed door Barbara Tuchmans klassieke The guns of August, waarin werd beschreven hoe een ogenschijnlijk op zichzelf staande gebeurtenis van 92 zomers geleden – een moordaanslag in Sarajevo door een Servische terrorist – een kettingreactie ontketende die uitliep op de Eerste Wereldoorlog. De verschillen tussen die augustus en deze zijn immens. Maar Tuchman besloot haar boek met een zin die tot in deze crisiszomer naklinkt: „De landen kwamen terecht in een val, een val die in de eerste dertig dagen ontstond uit gevechten die geen beslissing brachten, een val waaruit toen en later geen ontsnappen mogelijk was.“
Bron: nrc.nl