traditie en traditionalisme

gelezen in Beweging, tijdschrift voor Reformatorische Wijsbegeerte:
Nicolas Lossky over de orthodox christelijke wereldbeschouwing
Het begrip ‘traditie’ neemt in de orthodoxe wereldbeschouwing een ruim bemeten plek in. In hoeverre, denkt u, fungeert het orthodoxe verleden -de theologie van de vaders, bijvoorbeeld – als iets normatiefs voor het heden?
Traditie is de adem van de Geest in de geschiedenis van de kerk. Omdat de Geest door de eeuwen heen in de Kerk heeft gewerkt, kunnen we het verleden onmogelijk verwerpen. Dit wil echter niet zeggen dat we het verleden moeten herhalen. Dezelfde Geest die in het verleden werkte, blaast ook in het heden, wil ons vernieuwen en veranderen. Daarom mag er in de herhaling van het verleden een verschil zitten. Sta je dat niet toe, dan doe je geen recht aan de beweeglijkheid van de traditie. Dan wordt je een traditionalist.
Nicolas Lossky
Nicolas Lossky (l.)
Moet dat kerkelijke verleden niet ergens aan getoetst worden?
Natuurlijk. De traditie is een secundaire bron. Primair is de openbaring, die ons vertelt wat door de tijden centraal moet staan. “Jezus is gisteren en heden dezelfde en tot in eeuwigheid.” zegt Hebreeën 13. We zullen ons altijd moeten afvragen of onze vormen en gebruiken nog uitdrukken wat de Bijbel ons wil zeggen. Zo’n toetsing kan best eens resulteren in vernieuwing van, bijvoorbeeld, de Liturgie. In Frankrijk zijn we daar momenteel serieus mee bezig.
 
(Bron: Beweging, tijdschrift voor Reformatorische Wijsbegeerte, Zomer 2004)