het naakte bestaan [ 1 ]

Het existentialisme van Brassaï, Sartre en film noir

Wat hebben Brassaï, La Nausée van Sartre en film noir met elkaar gemeen? Ze horen niet alleen thuis in de jaren dertig, maar behoren ook tot de wegbereiders van het naoorlogse existentialisme waarvan Parijs de hoofdstad was. Wanneer ik in La Nausée (Walging) de avondlijke wandelingen van Antoine Roquentin lees, dan zie ik weer de beelden uit Le Quai des brumes. La Nausée en Le Quai des brumes verschenen beide in 1938.

Over de Boulevard de la Redoute was de mist zo dik, dat ik verstandig meende te doen door rakelings langs de muren van de kazerne te lopen; rechts van mij joegen de auto’s een even vochtig licht voor zich uit; het was onmogelijk te weten waar het trottoir eindigde.(…) Na een halfuur bemerkte ik eindelijk een blauwachtige damp. Ik liet mij door deze leiden en kwam weldra aan de rand van een grote glans; in het midden, met zijn lichten de nevel doorborend, herkende ik café Mably.
 
uit: Walging, Zwarte Beertjes 434, (1962)
Brassaï
Brassaï, les pavés (1931-1932)
[Estate Brassaï RMN Grand Palais]
Rechts van mij joegen de auto’s een even vochtig licht voor zich uit; het was onmogelijk te weten waar het trottoir eindigde.

uit: La Naussée (Jean-Paul Sartre)

Brassaï
Brassaï (1931-1932)
[Estate Brassaï RMN Grand Palais]

Het verhaal van Sartre speelt zich af in 1932 in het denkbeeldige Bouvines (een havenstad die vaak met Le Havre geassocieerd wordt). Telkens worden de gedachten van meneer Roquentin doorkruist door de harde werkelijkheid van de stad die verzacht wordt met Sartre‘s sfeertekeningen: dampige kaden, verlaten straten en natte trottoirs in het lantaarnlicht. Het is de rauwe romantiek van het straatleven, die je als in een roes kunt ondergaan.

Maandag
(…) Ik besta. Dat is zacht, zo langzaam. En licht: men zou zeggen, dat het in de lucht hangt. Het zijn vooral kleine aanrakingen die smelten en verkwijnen. Heel zacht, heel zacht. (…) Ik die luister, besta. Alles is vol, overal het bestaan, ondoordringbaar, zwaar en week. Maar aan de andere kant van die waarheid, onbereikbaar, dichtbij en helaas zo ver weg, is die jonge onbarmhartige en heldere noodzakelijkheid.
 
Dinsdag
Niets. Ik heb bestaan.
 
uit: Walging, Zwarte Beertjes 434, (1962)
Le Quai des brumes
Net als La Nausée (1938) speelt Le Quai des brumes (1938) zich af in een Franse havenstad. Het rauwe realisme van Marcel Carné ligt vaak dicht tegen de fotografie van Brassaï aan.

Brassaï [ theredlist.com ]