Daags na de tentoonstelling Hollanders in Beeld in misschien wel het mooiste museum van Nederland, het Mauritshuis in Den Haag, wandel ik alle schilderijen nog eens na in de catalogus. De tentoonstelling is gemaakt in samenwerking met de National Gallery in Londen en was daar eerder dit jaar al te zien. In het voorwoord van de catalogus wordt opgemerkt dat de laatste grote overzichtstentoonstelling van Hollandse portretkunst alweer meer dan een halve eeuw geleden was.

Acht jaar geleden zag ik wel in hetzelfde Mauritshuis de tentoonstelling Rembrandt Zelf met uitsluitend zelfportretten van de meester. Maar Hollanders in beeld is veel breder opgezet en bestrijkt de hele zeventiende eeuw. Er is consequent gekozen voor portretten van (welgestelde) Hollanders, dus geen zelfportretten en tronies. Wel jammer, want daardoor ontbreekt het meisje met de parel van Johannes Vermeer. Maar die kun je gelukkig een verdieping lager bekijken, waar de topstukken van het Mauritshuis permanent hangen. wéll heel jammer is het ontbreken van een portret van Rembrandt’s leerling Jackob Backer. Deze van origine Friese schilder was in de jaren dertig en veertig samen met Rembrandt en Bartholomeus van der Helst een gevierd portretschilder in Amsterdam. Het Mauritshuis bezit nota bene vier schilderijen van hem waaronder het mooie portret de jongen in het grijs. Het is een gemiste kans dat hij niet samen met de andere Hollanders in beeld is gebracht en dat er zo aan Jackob Backer is voorbij gegaan…

Veel portretten komen uit de eigen collectie van het Mauritshuis (12) en de National Gallery, Londen (9). Bijzondere bruiklenen komen van Het Majesty Queen Elisabeth II (The Royal Collection, Londen) (2) en de Collectie Six, Amsterdam (2). Daarnaast zijn er bruiklenen van Het Rijksmuseum, Amsterdam (4), de Gemäldegalerie, Berlijn (4), de National Gallery of Art, Washington (4), en een groot aantal andere musea en particuliere collecties (34). Dat er geen bruiklenen zijn van het Metropolitan Museum, New York is niet zo verwonderlijk, want op dit moment is daar nog de grote publiekstrekker The Age of Rembrandt te zien. Op de website van het Mauritshuis zijn van een aantal portretten details te bekijken.

Frans Hals en Rembrandt zijn het sterkst vertegenwoordigd met resp. 14 en 11 portretten. De overige 41 werken komen van Ferdinand Bol, Gerard ter Borgh, Jan de Bray, Salomon de Bray, Jan Claesz, Pieter Codde, Jacob Gerritsz Cuyp, Gerrit Dou, Govaert Flinck, Adriaen Hanneman, Bartolomeus van der Helst, Gerrit van Honthorst, Thomas de Keyser, Nicolaes Maes, Michiel van Mierevelt, Frans van Mieris de Oude, Jan Mijtens, Jan Miense Molenaer, Paulus Moreelse, Caspar Netscher, Nicolaes Eliasz Pickenoy, Jan van Ravesteyn, Jan Steen, Abraham van den Tempel, Johannes Verspronck, Cornelis van der Voort en Emanuel de Witte.
De tentoonstellingen in Londen en Den Haag wijken wel iets van elkaar af maar de catalogus toont alle schilderijen.

Hollanders in beeld | catalogus