Ik was waarschijnlijk niet de enige die vanmorgen verbaasd was bij het zien van de eerste Trouw van 2008. Geen gewone voorpagina, maar een foto van vijf vuisten met de tekst benoemen en bouwen. Blij was ik toen er op pagina drie toch nog een vertrouwde voorpagina volgde. Op pagina twee volgde een verklaring voor het afwijkende omslag. Benoemen en bouwen is een initiatief en een goed voornemen om de Nederlandse samenleving bij elkaar te houden. Multiculti is uit, benoemen en bouwen moet er voor in de plaats komen, zo lijkt het.

Wanneer ik alleen naar de foto kijk, die dit initiatief toch moet dragen, zie ik eigenlijk weer een specifiek ideaalbeeld van de multiculturele samenleving: twee blanke vuisten tussen drie gekleurde vuisten: een blanke vuist bovenop was in dit plaatje waarschijnlijk taboe geweest en drie blanke vuisten is blijkbaar teveel. De Sloveense postmoderne marxist Slavoj Žižek heeft deze zogenaamde zelfvernedering van de blanke westerling voor mij voorgoed ontmaskerd als meta-racisme:

( … ) Het einde van het multiculturalisme is immers vooral een einde aan de vermeende zelfvernedering, waar westerlingen zo in getraind waren. Vroeger kon je als witte, heteroseksuele man niet eens spreken over je eigen “authentieke” cultuur en identiteit, want dan was je bij voorbaat al verdacht, dan was je al bijna een neofacist. Maar die zelfvernedering bleek ook een dekmantel. Juist doordat wij “identiteitloos” waren, konden wij namelijk spreken over universele waarden. Want omdat wij geen identeit hadden, spraken we vanuit een neutrale positie. En precies dat was zo arrogant tegenover die mensen die we zogenaamd beschermen. “Toe maar, wees vooral jezelf”, zeiden we – maar daarmee stellen wij de norm van wat “jezelf” is. Niet omdat we “westers” en dus superieur waren, want dat zou racistisch zijn, maar omdat we “neutraal” waren. Maar superieur bleven we… stiekem. Het is eigenlijk meta-racisme. Fascinerend, hoe deze hypocresie mogelijk was: meta-racisme als kritiek op het racisme! ( … )

benoemenenbouwen.nl