Броненосец Потёмкин (1925) van Sergij Eisenstein is samen met Triumph des Willens (1935) van Leni Riefenstahl de beste propagandafilm ooit gemaakt. Manipulatief gefilmd en gemonteerd met de ijzeren hand van een dictator achter die van de regisseur. In het sociaal realisme zijn er nauwelijks individuen te zien. De revolutionairen in matrozenpakken treden op als één ondeelbare eenheid, als de golven die tegen de kade beuken en in het begin van de film de revolutie verbeelden. De leider van de opstand Vakoelinsjoek is de enige die als persoon duidelijk naar voren treedt en als martelaar een eigen gezicht mag hebben. De bewening van zijn ontzielde lichaam door de vrouwen van Odessa is rechtstreeks geciteerd uit het Evangelie. De martelaar Vakoelinsjoek verwijst niet alleen terug naar Christus maar moet ook als een ‘voorafbeelding’ van kameraad Stalin worden gezien. Een imposante snor moet dat nog eens benadrukken. “Allen voor één, één voor allen.” klinkt het onder de bewoners van Odessa die massaal en bombastisch rouwen om hun martelaar Vakoelinsjoek. Dan slaat het volksverdriet om in volkswoede. De vuist van het socialisme wordt samengebald en de massa kolkt langs de kaden en bij de trappen omhoog, ongeordender als in Triumph des Willens, maar even vastberaden… Ondanks de communistische smet die deze film aankleeft, wordt Pantserkruiser Potjomkin door veel filmcritici nog altijd gezien als de beste film ooit gemaakt.

De film is opgebouwd uit vijf episodes
De film is opgebouwd uit vijf episodes
Люди и черви de matrozen weigeren bortsjsj met verrot vlees te eten.
Драма на тендре muiterij van de matrozen en de dood van hun leider Vakoelinsjoek.
Мёртвый взывает in Odessa wordt het ontzielde lichaam van Vakoeklinsjoek beweend.
Одесская лестница de troepen van de tsaar richten een bloedbad aan.
Встреча с эскадрой het squadron sluit zich bij de matrozen aan.

De tijdloze propaganda van Pantserkruiser Potemkin [ volkskrant.nl ]
Pantserkruiser Potemkin [ en.wikipedia.org ]