filmgedicht over aards paradijs

gezien met Michaela op DVD : The New World (2005)

The New World DVDAl eerder heb ik aandacht geschonken aan The New World (2005) van Terrence Malick. Het is typisch zo’n film waar je helemaal van houdt of helemaal niet van houdt. Als je niet zo van poëzie houdt maar meer van actie of een doortimmerde plot dan kun je beter niet kijken. Hou je wel van poëzie en heb je daarbij ook interesse voor de vroegste kolonisatie van het Noord-Amerikaanse continent, dan is er grote kans dat je deze film al gezien hebt en er door geraakt bent. Ook al leunt het hele verhaal zwaar op de mythe van de nobele wilde, het is toch niet zo verkeerd om de Europese kolonisering van Amerika en de uitroeiing van de oorspronkelijke bevolking die daarmee gepaard ging te zien als een van de grootste tragedies uit de geschiedenis. Niet alleen in humanitair opzicht was het een drama, ook in ecologisch opzicht was de ontdekking van Amerika een ramp voor het nieuw ontdekte continent. Na 1500 is er een aards paradijs verloren gegaan. The New World laat iets zien van dat allereerste begin, Virginia 1607.

The New World
Engels schip voor de Amerikaanse kust

Toen Michaela de eerste beelden had gezien en nog niet wist waar de film precies over ging, vroeg ze of het verhaal zich soms ergens in Nieuw-Guinea afspeelde! Inderdaad, aan het begin van de zeventiende eeuw, zo’n honderd jaar na Columbus, was Amerika een ongerepte wildernis. Kijk bijvoorbeeld eens naar de reconstructie van Manhattan in het jaar dat Hudson er als eerste Europeaan voet aan wal zette. Amerika was ooit echt een compleet nieuwe wereld en The New World maakt dat op een poëtische wijze zichtbaar. De Amerikaanse wildernis waar de eerste Engelsen kolonisten kennis mee maken, is een zuivere wereld waarin de oorspronkelijke bewoners een intense band onderhouden met de ongerepte natuur. In onze tijd van save the planet waarin we de aarde langzaam zien sterven, lijkt de geest van de indianen meer dan ooit tot ons te spreken: “denk aan onze Moeder!”

Ik heb altijd een dubbel gevoel bij films waarin indianen als beter soort mensen worden afgeschilderd (Dances with Wolves, The Emerald Forrest, enz…) Eerst hebben de Europeanen hun land afgepikt en als wilde beesten afgeslacht of in reservaten opgesloten. En nu er bijna geen indianen meer zijn, plaatsen we ze op een voetstuk en verdient de filmindustrie geld aan deze tragedie. Natuurlijk is een dergelijke film ook een eerbetoon aan de oorspronkelijke bevolking van Amerika. De schaamte waarmee wij als filmkijkers geconfronteerd worden, is op zijn plaats. En toch blijft het voor mij altijd dubbel, een gespeeld mea culpa dat niets kost maar waar juist aan verdiend wordt.

The New World
Pocahontas en haar vader
In onze tijd van save the planet waarin we de aarde langzaam zien sterven, lijkt de geest van de indianen meer dan ooit tot ons te spreken: “denk aan onze Moeder!“

Toen Rembrandt in de wieg lag, werd in het verre Amerika door Engelse kolonisten in Virginia een nederzetting gebouwd die de trotse naam van Jamestown (stad van de koning van Engeland) kreeg. Erg koninklijk moet Jamestown niet geweest zijn, want de eerste kolonisten keerden achter de houten omheining in wezen terug naar de vroege Middeleeuwen. In de eerste jaren werd er vreedzaam samengeleefd met de hen omringende Powhatan indianen, maar al snel werd de situatie grimmiger. Het verhaal van de film gaat over de liefde tussen John Smith, de stichter van Jamestown die door de indianen gevangen wordt genomen. Hij wordt op het laatste moment van de dood gered door Pocahontas , de dochter van het opperhoofd die haar vader smeekt Smith‘s leven te sparen. Haar vader geeft hier gehoor aan en Smith wordt opgenomen door de Powhatan. Hij begint een nieuw leven en gaat delen in de natuurverbondenheid van deze indianen. De voice over van Smith zwijmelt over de zuiverheid van de indianen en dat kan soms irritant zijn. Maar als je hem gelooft, is het allemaal prachtig om te horen en heeft hij werkelijk het aards paradijs gevonden waarin de Powhatan leven als onschuldige kinderen.

The New World
replica van de Susan Constant een van de drie schepen waarmee de eerste kolonisten naar Virginia kwamen en Jamestown stichtten.

In 1607 vestigden de eerste Engelsen zich in hun kolonie Jamestown op het grondgebied van de Powhatan. De indianen dolven tegen de Europese wapens al gauw het onderspit. Het grootste deel van hen werd geangliceerd, andere vluchtten naar New Jersey en Delaware, waar vandaag de dag nog steeds nakomelingen van de Powhatan wonen. Hun aantallen waren in de 19e eeuw al zo sterk afgenomen dat door de Amerikaanse federale overheid nooit pogingen zijn gedaan de overgebleven indianen te verhuizen naar het Indian Territory in Oklahoma.
Bron: nl.wikipedia.org/wiki

Virginia
kaart van Viriginia met Jamestown

The New World werd opgenomen op locatie langs de Chickahominy, welke door moest gaan voor de James. Langs de rivier werden reconstructies gemaakt van Jamestown en het indianendorp. Hiervoor werden zowel archeologische bewijzen als eigen inzicht van de producers gebruikt. De scènes in Engeland werden opgenomen bij het Hampton Court Palace en Hatfield House, nabij Londen, en buiten de Bodleian Library in Oxford. Blair Rudes, professor in taalkunde, verzorgde voor de film een reconstructie van de inmiddels uitgestorven taal van de Powhatan-indianen.
Bron: nl.wikipedia.org/wiki

The New World [moviemeter.nl]
Jamestown in 1607 [ nationalgeographic.com ]