Mijn brein zit tegenwoordig zo in elkaar dat ik bij een zwartwitfoto in de krant langer stilsta dan bij een kleurenfoto. Nu kranten in kleur gedrukt worden, is een zwartwitfoto meestal een historische foto. En het verleden trekt mij aan als een magneet. De oppervlakte geeft zich meer bloot, als ik onder de waan van de dag mag kijken. Ik voel me dan weer het jongetje dat op zijn buik de ondiepe bodem van de plas bestudeert. Bovendien houd ik van zwartwit foto’s omdat ze een imaginaire zwartwit-werkelijkheid laten zien. Als ik filmopnamen uit de jaren dertig zie, dan stel ik mij wel eens voor dat mijn ouders die van 1930 zijn, in zwartwit geboren zijn in een zwartwit kinderkamer. Natuurlijk was het rood toen even rood als nu. Maar toch, volgens de metabletica van Jan Hendrik van den Berg kán het: de wereld was vroeger zwartwit en is kleur geworden.

Het bijzondere van de documentaire Apocalypse World War II die vanaf gisteren op Canvas de komende zes weken wordt uitgezonden, is dat alle beelden in kleur zijn. Dat is bedrieglijk. Ook al kon er in 1939 in technicolor gefilmd worden (denk aan The Wizard of Oz uit dat jaar), dat gebeurde nog sporadisch. De meeste beelden zijn (erg goed) ingekleurd. Toch brengt dat de Tweede Wereldoorlog ineens heel dichtbij. Vroeger zat er voor mijn gevoel altijd een enorm gat tussen de Tweede Wereldoorlog en de Vietnamoorlog (waarschijnlijk omdat ik in dat ‘gat’ geboren ben), maar in feite was het maar 20 jaar, terwijl de Vietnamoorlog alweer 35 jaar achter ons ligt. Zwartwit beelden zijn in zekere zin veilig omdat ze bij een grijs verleden horen dat ver achter ons ligt. De (in)kleur(ing) maakt Apocalypse World War II griezelig actueel.

Overigens loopt op de Duitse televisie (ARD) ook een korte serie met nieuw filmmateriaal over de Tweede Wereldoorlog. Der Krieg is nog één keer te zien, op maandagavond 15 maart om 21.00. Ook deze serie toont alles in kleur.

bekijk de trailer [ video.canvas.be ]