De drooglegging van het Duitse idealisme had rond het midden van de negentiende eeuw de deur opengezet voor een robuuste vorm van materialisme. Brevieren van ontnuchtering werden destijds plotseling bestsellers. Een van die bloedeloze figuren schreef:
“Het is juist een bewijs van ( … ) aanmatiging en ijdelheid de kenbare wereld te willen verbeteren door een bovenzinnelijke wereld te verzinnen en de mens tot een boven de natuur verheven wezen te willen maken door hem een bovenzinnelijk element toe te kennen.”

Hoogstnodig was de veelbelovende nieuwe bescheidenheid: “Stel je tevreden met de gegeven wereld.”
Maar wat was een dergelijke gezindheid niet allemaal “gegegeven”! De wereld van het worden en het zijn – niets anders dan de werveling van moleculen en de omzetting van energieën. Fichtes “Ich” en Hegels “Geist” niets anders dan fantomen! De geest een functie van de hersenen. De gedachten verhouden zich tot de hersenen als de gal tot de lever en de urine tot de nieren.