Naar aanleiding van de heiligverklaring van de Bulgaarse nieuwe martelaren op zondag 3 april j.l. heb ik mij weer eens verdiept in de Russisch-Turkse oorlog van 1877-1878 die het directe gevolg was van de gruwelijke Ottomaanse onderdrukking op de Balkan. Al zoekend op het web kwam ik de sovjetfilm Герои Шипки uit 1954 tegen. Het is een heroïsche propagandafilm waarin de eigenlijk helden de Russen (lees: de sovjets!) zijn, die hun lijdende slavische broeders in Bulgarije te hulp schieten. Het 19e eeuwse panslavisme, een mix van nationalisme en orthodox christendom, werd in 1954 vertaald in communisme en humanisme. Want in de Sovjet Unie was de rol van de Orthodoxe Kerk gemarginaliseerd. De film begint met de Ottomaanse onderdrukking waarbij de Bulgaarse christenen trouw moesten zweren aan de sultan (en aan de islam!). Bij weigering werden ze genadeloos vermoord. Tijdens het Filmfestival van Cannes in 1955 werd de film onderscheiden met de prijs voor de beste regisseur (Sergei Vasilyev).
…holy feelings of humanism…
Op de Shipka Pas werden vier veldslagen uitgevochten tussen het Turkse en het Russische leger. Het laatste werd gesteund door Bulgaarse vrijwilligers en het Roemeense leger. Ook vocht een groot contingent Finse soldaten mee.
Na de val van het communisme is de Orthodoxe Kerk in Bulgarije
en Rusland weer helemaal terug.
