In Heidelberg kocht ik twee weken geleden de Duitse vertaling van The Vertigo Years Philipp Blom‘s veelgeprezen portret van de eerste vijftien jaar van de vorige eeuw. In vijftien hoofdstukken neemt hij ons mee naar de tijd van onze groot- en overgrootouders. In veel opzichten was het een opwindende tijd. De technische vooruitgang was in een stroomversnelling geraakt en de acceleratie bracht velen in een roes. De beroemde foto van Jacques-Henri Lartigue, genomen tijdens de Grand-Prix van 1912, staat op de omslag. Een groep Italiaanse schilders die zich futuristen noemden, verheerlijkten de snelheid van de moderne techniek. Zo verklaarde de Italiaanse schrijver Marinetti in het eerste futuristisch manifest van 1909 dat hij een ronkende racewagen mooier vond dan de Nike van Samothrake. Nadat de techniek in de Eerste Wereldoorlog zijn verschrikkelijke gezicht had laten zien, lieten de futuristen niet veel meer van zich horen.
Na 1910 brak de abstracte schilderkunst door
Een ding wordt mij tijdens het lezen van Der taumelnde Kontinent wel duidelijk: de enorme staatkundige en culturele veranderingen in Europa na de Eerste Wereldoorlog waren in de jaren voor 1914 al grondig voorbereid. De oorlog bleek wel een katalysator van de processen die vóór 1914 al in gang waren gezet en in 1919 kon de wereld opnieuw worden getekend.
Bron: dtv.de
