Wilhelm Dilthey [ 2 ]

het innerlijke verstaan van Wilhelm Dilthey (1833-1911)

Vandaag las ik een mooie uitspraak van Wilhelm Dilthey (1833-1911) op de Filosofie Scheurkalender :

Door de aderen van het kennende subject dat Locke, Hume en Kant construeerden, vloeit geen echt bloed, maar enkel het verdunde sap van de rede als niet meer dan een denkactiviteit.

Wilhelm Dilthey

Dilthey zu ehrenWilhelm Dilthey die op 1 oktober a.s. precies honderd jaar geleden stierf, is o.a. bekend geworden door zijn Kritik der historischen Vernunft, zijn onvoltooid gebleven levenswerk. Centraal in de filosofie van Dilthey staat zijn hermeneutiek, waarin hij de kenleer van Immanuel Kant oprekt, door het rationele kennen uit te breiden met een innerlijk verstaan en beleven van de wereld. Dilthey was zeker niet de enige filosoof die in de tweede helft van de negentiende eeuw kritiek had op de klassiek opvatting waarin het menselijk subject tegenover de objecten staat. Franz Brentano, de vader van de fenomenologie, zag een geheimzinnige betrokkenheid tussen subject en object die hij Intentionalität noemde. Dit begrip dat ook in de filosofie van Edmund Husserl een centrale plek inneemt, heeft ook veel invloed gehad op het denken van Martin Heidegger en daarmee op de existentiefilosofie van de twintigste eeuw. Dilthey, Brentano, Husserl en Heidegger stelden de menselijke beleving weer centraal, die door sciëntisme en positivisme was ondergesneeuwd.

Wilhelm Dilthey (1833-1911) publiceerde een Kritik der historischen Vernunft. Meer dan in Schleiermachers leer der tekstinterpretatie wordt de hermeneutiek bij Dilthey tot een algemene methode van de geesteswetenschappen. Hij verzet zich tegen het positivisme en het methodologisch monopolie van de causale verklaring. Het menselijk gedrag en de maatschappelijke wereld gedraagt zich niet zoals de anorganische en organische natuur, zegt Dilthey, en daarom moeten de geesteswetenschappen een principiëel andere methode volgen. Historische kennis wordt volgens Dilthey gekenmerkt door het innerlijk verstaan van betekenissen: een verschijnsel moet niet verklaard worden, maar in zijn betekenis verstaan worden: een beweging van buiten naar binnen, van de fysische verschijningsvorm naar zijn geestelijke betekenis. Een beeld van Rodin is geen klomp metaal, maar een geestelijk product, een Gebilde met een eigen structuur.
 
Bron: nl.wikipedia.org

Wilhelm Dilthey [ nl.wikipedia.org ] | zum 100. Todestag [ bbaw.de ]