Gisterenavond trakteerde RTL 4 ons op Avatar, uiteraard versneden met minstens vijf lange reclameblokken. Het is drie jaar geleden dat ik Avatar voor het eerst zag in 3D een enorme bioscoopzaal met honderden mensen. Dat was een geweldige ervaring. De ikrans leken door de zaal te vliegen. Dat Avatar thuis op de buis deze ervaring niet zou bieden, wist ik natuurlijk al van tevoren. Toch verbaasde het mij wel ik drie jaar later nog zo weinig van de oorspronkelijke wow! experience voelde.
Drie jaar geleden stoorde ik mij al aan het verhaal van Avatar. Het is een mix van Apocalypse Now (Vietnam), The New World (Pocahontas), The Emerald Forest en The Celestine Prophecy. Er is vooral veel New Age aan toegevoegd. Het verhaal gaat over natuurlijk evenwicht, gesymboliseerd door de verbondenheid van het natuurvolk de Na’vi met hun oermoeder Eywa. De miljarden wortels van het oerwoud vormen met hun bio-energie een netwerk met een gigantische boom als centrum. Deze oerboom (een soort Yggdrasil) is de woonplaats van de stam van de Omaticaya.
De slechteriken in het verhaal zijn de mensen die de planeet Pandora, waar het verhaal zich afspeelt, gekoloniseerd hebben. Om de inheemse rijkdommen te exploiteren wordt het oerwoud met gigantische bulldozers verwoest. De Na’vi verdedigen hun grondgebied met pijl en boog maar worden met hightech oorlogsmachines uitgeroeid. Verwacht in zo’n verhaal weinig nuances. Zoals in bijna elke fantasyfilm komt het in het tweede deel tot een ultieme veldslag tussen goed en kwaad.
Wanneer je de van haat vertrokken gezichten ziet van de good guys die zich moeten verdedigen tegenover de bad guys, weet je dat er van een strijd tussen goed en kwaad geen sprake kan zijn. Uiteraard overwinnen de goeden, wordt economisch gewin afgewezen en natuurverbondenheid (lees: godinverbondenheid) gepromoot. Deze boodschap verpakt in zo’n plat verhaaltje, is zo goedkoop dat de schitterende beelden de film moeilijk kunnen opwaarderen. Een film staat of valt uiteindelijk toch bij het scenario.
