Film noir heeft in zijn naam een dubbele verwijzing naar een Franse oorsprong. Film is een Franse uitvinding en het nieuwe medium werd tot de Eerste Wereldoorlog gedomineerd door de Franse filmindustrie. Noir verwijst naar de sombere, existentialistische levensbeschouwing die in Parijs gepatenteerd is. Maar het genre is in de jaren veertig in de Verenigde Staten tot bloei gekomen. Ook in de jaren vijftig, waarin het existentialisme het geestelijk klimaat beheerste, bleef film noir het goed doen.
Vorige week was op Canvas Les Diaboliques (1955) te zien. Samen met Le salaire de la peur (1953) is het een van de beste films van Henri-Georges Clouzot. In beide films speelt zijn vrouw Vera Clouzot. Zij was van Braziliaanse afkomst en speelde slechts in drie films, alle drie geregisseerd door haar man. Net als Greta Garbo en Catherine Deneuve heeft ze een sfinxachtig, voornaam gezicht. Als zo’n gezicht daarbij nog Frans spreekt, kun je het niet deftiger krijgen. Vera Clouzot heeft grote ogen die erg geschikt zijn voor de shock-and-awe-scènes. Bovendien contrasteren ze goed met de vileine oogopslag van Simone Signoret.
Les Diaboliques is een film noir waarin horror en mysterie gecombineerd worden. Clouzot laat zich zien als een Franse Hitchcock. Ook zie ik een parallel met Ascenseur pour l’échafaud (1958). De fotografie in de film zit vol expressionisme: langgerekte schaduwen, close ups, diagonalen en andere “grafische” elementen. Aan het einde van de film komt een waarschuwing: wees niet diabolisch en verklap nooit de plot. Ga onbevangen kijken en laat je tenslotte verpletteren door de laatste drie minuten…
