Wovon wir schwärmen – Was spricht die Deutschen besonders an?
In 2008 en 2010 volgde ik op ZDF de serie Die Deutschen waarin twintig historische figuren geportretteerd werden, van Karel de Grote tot Rosa Luxemburg en van Hildegard van Bingen tot Gustav Stresemann. Ik was zo onder de indruk van deze serie dat ik de twee begeleidende boeken kocht. Ik stelde toen vast dat onze oosterburen de zwarte bladzijden uit hun nationale geschiedenis eindelijk verwerkt hadden en de blik weer voorbij het nationaalsocialistische verleden konden richten.
De documentaires in de serie Die Deutschen keken vaak diep in het Duitse verleden en waren tot stand gekomen onder Guido Knopp. Nadat deze als hoofdredacteur geschiedenis van de ZDF afscheid had genomen, volgde er helaas geen nieuwe reeks meer. Wel verscheen vorig jaar de serie Frauen die Geschichte machten een serie van zes portretten van historische vrouwen met daaronder twee Duitsen: Sophie Scholl en Louïse van Pruisen. Het leek ter compensatie van de vele mannelijke hoofdfiguren in Die Deutschen en het ging niet over Duitse geschiedenis en identiteit.
Anders is dat met de serie Deutschland Saga die zondagavond van start gegaan is. In navolging van Die Deutschen is dit weer een nationaal project, een scholing in nationaal zelfbewustzijn. Goede greep: het programma wordt gepresenteerd door de Australische hoogleraar Duitse geschiedenis Christopher Clark die overigens perfect Duits spreekt, maar wel met de ironie waarop presentatoren van BBC documentaires het patent lijken te hebben. De aanpak van Deutschland Saga is heel anders als met Die Deutschen. We maken wel kennis met historische Duitsers, maar deze staan niet centraal.
De makers van deze serie hadden voor ogen de Duitse ziel bloot te leggen aan de hand van grote vragen: waar komen we vandaan? waar houden we van? waar zijn we naar op zoek? wat drijft ons? wie zijn we? Het zijn vragen die elkaar overlappen en soms inwisselbaar zijn. Eigenlijk zijn het allemaal variaties op de vraag: Wat verenigt ons? Mijn eerste indruk is dat de presentatie en verzorging weliswaar gründlich is, maar door zijn losse structuur is het ook een beetje rommelig geworden. In Wovon wir schwärmen neemt Christopher Clark ons in een achtbaan mee door de Duitse geschiedenis. Van de Germanen naar de Duitse ridders naar Karel de Grote, naar de nazi’s en het Duitse voetbal anno nu. Mir wird da ganz schwindelig!
afleveringen in de Deutschland Saga (2014/2015)
zondag 30 november 2014, 19.30 (1/6): Woher wir kommen
dinsdag 2 december 2014, 20.15 (2/6): Wovon wir schwärmen
zondag 7 december 2014, 19.30 (3/6): Was uns eint
zondag 8 maart 2015, 19.30 (4/6): Wonach wir suchen
zondag 15 maart 2015, 19.30 (5/6): Was uns antreibt
zondag, 22 maart 2015, 19.30 (6/6): Wer wir sind
