In zijn Gij zult gelukkig zijn stelt de Franse filosoof Pascal Bruckner (1948) dat mensen voor het eerst in de geschiedenis ‘ongelukkig zijn omdat ze niet gelukkig zijn’. Niet omdat ze onderdrukt worden door kerk of staat, maar louter en alleen omdat ze niet voldoen aan de norm die ze zichzelf en elkaar opleggen: de plicht om gelukkig te zijn.

Bruckner zoekt de oorzaak van dit probleem in het jaren-zestigdenken, waarin ‘geluk’ is verworden tot ‘bevrediging’. ‘Als je eenmaal denkt dat je vrij bent -en dat denkt men sinds de jaren zestig- dan ga je al je wensen en neigingen serieus nemen’, schrijft Bruckner. ‘En dan begint de ellende.’ De ellende die is voortgebracht is de consumptiemaatschappij, want het bevrijde individu denkt dat geluk te koop is. Bruckner pleit daarentegen voor een herwaardiering van de begrippen hartstocht, verlangen en genot; begrippen waarvan door overmatig gebruik sinds de jaren zestig de betekenis en waarde zijn uitgehold.”
 
Vanno Jobse op de Filosofie Scheurkalender, 30 maart

Don„t worry, be happy! Volgens Pascal Bruckner klinkt in zulke woorden een nieuw, bijna religieus gebod: het gebod tot geluk. Onze „gelukscultuur„, die hij fel kritiseert, is er volgens hem vol van. Maar wat moeten de mensen die tegenslag ervaren of uitgesloten worden met dit gebod? De cultus van het geluk komt tot uiting in fitness-rituelen, in de flirt met Oosterse spiritualiteit of in de life style van het „jezelf zijn„, van het „binnen zijn„ of van het „scoren„. Naar Bruckners mening draait dit idee van geluk in een kringetje rond: je moet je al goed voelen om gelukkig te worden. Tragiek en pijn hebben hier geen plaats, want geluk is hier verworden tot bevrediging. Geluk is geen gebeurtenis meer, maar een strategie.
Zijn nieuwe boek wordt beheerst door een vraag. De Verlichtingsfilosofen zoals Kant stelden tegenover het naïeve paradijs- en hiernamaalsgeloof van het christendom het subversieve geloof in het geluk voor alle mensen; hoe kon deze nieuwe uitdaging zich in onze tijd toch omvormen tot een dogma?
 
Bron: felix-en-sofie.nl