tweemaal nationaal verleden

gisterenavond gezien: die Deutschen op ZDF
Verleden van Nederland op Nederland 2

Gisterenavond waren aansluitend op ZDF deel drie van die Deutschen en deel vier van Verleden van Nederland op televisie te zien. Ook al ging Verleden van Nederland over onze roemruchte Gouden Eeuw, opvallend bleef voor mij dat we toch maar een klein landje zijn in vergelijking met Duitsland. Bij onze oosterburen ging het gisterenavond over Barbarossa (Friedrich I) die keizer was over een rijk dat zich uitstrekte van de waddeneilanden tot aan Sicilië. Het verschil tussen het kleine Nederland en grote Duitsland is niet alleen zichtbaar in het veel grotere territorium en de rijkere geschiedenis van Duitsland, maar ook in de documentaireserie zélf: het budget van die Deutschen moet tientallen malen hoger hebben gelegen dan dat van Verleden van Nederland. De laatste documentaire is vergeleken bij de eerste een veredelde powerpoint presentatie bij een reeks citaten. Voor die Deutschen is een reeks mini-speelfilms gemaakt waarbij honderden figuranten zijn op komen draven. Dat brengt de geschiedenis natuurlijk wel dichterbij. In Verleden van Nederland moeten we het doen met veel (geanimeerde) historische plaatjes, wazige impressies en de rode draad die Charles Groenhuijsen heet.

voor de aflevering over De Gouden Eeuw bezocht Charles Groenhuijsen de replica van de Batavia op de Bataviawerf in Lelystad

De Gouden Eeuw is de eeuw waarin alles lijkt te lukken. Kunsten en wetenschappen floreren als nooit tevoren. Regenten besturen de steden en zijn tegelijkertijd kooplieden. Die combinatie maakt de jonge Republiek tot een internationale grootmacht. Op de wereldzee wappert de vlag van de VOC. De euforie is groot – maar zal deze lang standhouden?

In Amsterdam kun je niet om de rijkdom van de Gouden Eeuw heen. Zo zijn we in de imposante woning van Louis Trip, een zeventiende eeuwse koopman die door slim te netwerken exorbitant rijk wordt en een grote rol gaat spelen in het bestuur van zijn stad. En overzees, in Manhattan en in Jakarta, laat Charles Groenhuijsen zien waar Nederlanders in opdracht van de VOC voet aan wal zetten.

Bron: verledenvannederland.nl

voor de aflevering over De Gouden Eeuw mocht Charles Groenhuijsen ook naar Manhattan

Friedrich I. , Barbarossa
König und Kaiser des Heiligen Römischen Reichs

Er ist ein deutscher Mythos, der Inbegriff des mittelalterlichen Herrschers, ein edler Ritter, der auf einem heiligen Kreuzzug ums Leben kommt: Kaiser Friedrich I., wegen seines rotblonden Bartes “Barbarossa” genannt, ist wohl der populärste deutsch-römische Kaiser. Gräueltaten während seiner Heerzüge begründeten in Europa aber auch das Bild der zügellosen, anmaßenden Deutschen. Zu Barbarossas Zeit bekam der Begriff “deutsch” einen negativen Beigeschmack.

Bron: diedeutschen.zdf.de

scene uit die Deutschen: de Derde Kruistocht die Barbarossa in 1189 het leven zou kosten

Die Deutschen – Folge 3: Barbarossa und der Löwe
Verleden van Nederland – deel 4: de Gouden Eeuw

In de voetsporen van Heidegger

Volgens Hannah Arendt trok er door het denken van haar leermeester Martin Heidegger een storm. “Hij komt uit het oeroude en wat hij achterlaat, is iets volmaakts, dat zoals al het volmaakte terugvalt aan het oeroude.” Wij gingen bij de beroemde blokhut in Todtnauberg kijken of Arendt gelijk had.

Voetnoten bij de 19e eeuw

In het Rijk van de Geest is alles tegenwoordige tijd en daar alleen ben je onsterfelijk. Zolang je maar niet vergeten wordt, leef je voort. Maar als je bent weggezonken in het collectieve geheugen, kun je met een lemma op wikipedia.org weer boven water komen.

Amerikaanse Burgeroorlog

Deze serie begon op 9 april 2010, precies 145 jaar na het einde van de Civil War, misschien wel het grootste trauma uit de Amerikaanse geschiedenis. Het laatste artikel verscheen op 3 juli 2013. Dat was precies 150 jaar na de Slag bij Gettysburg, het keerpunt in de oorlog.

Napoleon en zijn schilders

Weinig historische figuren zijn zo vaak geschilderd als Napoleon Bonaparte. Niet alleen tijdens zijn bewind maar ook daarna bleven schilders historische gebeurtenissen vastleggen met Napoleon in het centrum van de aandacht. Geschiedvervalsing. Omdat het moest.

Landschapsschilders uit de Goethezeit

Met de Goethezeit wordt in Duitsland de periode 1770-1830 aangeduid. Niet alleen de filosofie, literatuur, beeldhouwkunst, architectuur en muziek kwamen in het Duitse taalgebied tot bloei maar ook de romantische landschapsschilderkunst.

Schilders in Italië

Tot in de 19e eeuw was de reis naar Italië voor veel kunstenaars een verplicht nummer. Tijdens de Grand Tour werden Venetië, Florence en Rome bezocht waar de meesters bestudeerd werden. Maar het Italiaanse landschap bleek voor veel kunstenaars aantrekkelijker.

De schilder en zijn broodheer

Nu de overheid zich als mecenas heeft teruggetrokken worden veel kunstenaars weer afhankelijk van rijke opdrachtgevers en verzamelaars. Net als vroeger dus, toen veel kunstenaars vaak tegen wil en dank de lakeien van de heersende klasse waren.

De waakzaamheid van het hart

De Philokalia is een verzameling geestelijke geschriften die tussen de vierde en veertiende eeuw (in het Grieks) geschreven zijn en in de achttiende eeuw door de heilige Nikodimos van de berg Athos gebundeld zijn. Zijn tijdgenoot Paisius Velichkovsky maakte een vertaling in het Kerkslavisch.

Ovidius’ Metamorphosen

In de Middeleeuwen was er eigenlijk maar één boek. Na de revolutie van de boekdrukkunst kreeg de Bijbel concurrentie van eigentijdse maar vooral ook van klassieke geschriften. De compilatie van mythen die Ovidius aan het begin van onze jaartelling in klassiek Latijn had samengesteld, werd een inspiratiebron voor ontelbare schilders.

Dantes Divina Commedia

Dante stelt zich het Inferno voor als een trechter die breed begint onder het aardoppervlak en dan toeloopt naar het ijskoude middelpunt van de aarde. Daar zetelt Lucifer. Er zijn negen kringen. Dante en Vergilius ontmoetten er steeds grotere zonden en grotere zondaars.

Wolkenkrabbers

Chicago en New York werden eind 19e eeuw proeftuinen waar de skyscraper dankzij een stalen constructie steeds hoger kon worden. Er lagen ook twee Amerikaanse gedachten aan ten grondslag: "Form follows function" en "The sky is the limit."

Op zoek naar de atoomstijl

In de zomer van 2009 was in het Atomium in Brussel de tentoonstelling A la recherche du “Style Atome” te zien. Het is een swingende stijl uit de jaren vijftig die nog steeds beoefend wordt. Noem het geen retro. De atoomstijl is iets speciaals.

Een avontuur van luitenant Blueberry

In 1963 begon de Franse striptekenaar Jean Giraud (1938-2012) samen met scenarist Jean-Michel Charlier (1924-1989) aan zijn levenswerk: Blueberry. Ze lieten zich daarbij inspireren door de spaghettiwestern. Het 50-jarige jubileum van zijn antiheld maakte Giraud net niet meer mee. Hij overleed in 2012.

My favourite things

Belgian woodcuts & Russian Luboks. Underground comics & Midcentury Modern. Genesis, Pink Floyd & Film Noir ... These are a few of my favorite things ...

Woest & Vredig

vrije geluiden in de wwwoestijn